Siedem miesięcy temu wprowadzono przepisy zakazujące nieuzasadnionego blokowania geograficznego. Od tego czasu konsumenci zdążyli dobrze zapoznać się z nowymi przepisami zakazującymi ograniczania handlu elektronicznego i transgranicznej sprzedaży internetowej.

Opublikowane dziś badanie Eurobarometr pokazuje, że zaledwie kilka miesięcy po wprowadzeniu w życie rozporządzenia w sprawie blokowania geograficznego 50 proc. obywateli Unii ma ogólną wiedzę o tym, jak UE rozwiązuje problem nieuzasadnionej dyskryminacji przez przedsiębiorców. Konieczne są jednak dalsze działania, aby zapewnić szerszą wiedzę na temat konkretnych praw cyfrowych zapisanych w prawie UE, gdyż tylko 29 proc. respondentów wie, jakie konkretnie prawa im przysługują.

Wiceprzewodniczący do spraw jednolitego rynku cyfrowego Andrus Ansip oświadczył: Wprowadzenie zakazu nieuzasadnionego blokowania geograficznego w grudniu ubiegłego roku stanowiło kolejne konkretne działanie, które podjęliśmy, aby umożliwić obywatelom i przedsiębiorstwom w Unii jak najlepsze korzystanie z tego, co oferuje era cyfrowa. Cieszę się, że w miarę powstawania nowego otoczenia prawnego Europejczycy w dużej mierze korzystają z nowego prawa cyfrowego, które jest jednym z 35 nowych praw i swobód cyfrowych istniejących dzięki jednolitemu rynkowi cyfrowemu.

Komisarz do spraw gospodarki cyfrowej i społeczeństwa cyfrowego, Marija Gabriel, dodała: Nowe przepisy znoszące nieuzasadnione blokowanie geograficzne są korzystne zarówno dla konsumentów, jak i przedsiębiorstw handlowych, ponieważ oferują sprawiedliwszy dostęp do produktów i usług na jednolitym rynku UE. Spółki, które nadal ograniczają konsumentom dostęp, po prostu łamią prawo. Komisja będzie w dalszym ciągu monitorowała sytuację, by zapewnić przestrzeganie przepisów.

Rosnące zainteresowanie transgranicznym dostępem do treści

Opublikowane dziś badanie Eurobarometr związane jest z prowadzoną przez Komisję oceną potrzeb konsumentów i realiów rynkowych w sektorach, które obecnie nie są objęte przepisami blokowania geograficznego bądź są objęte tylko częściowo. Wyniki oceny zostaną wykorzystane przy wstępnym przeglądzie przepisów zaplanowanym na marzec 2020 r. pod kątem potrzeby rozszerzenia zakresu rozporządzenia. Na przykład z badania wyraźnie wynika, że treści audiowizualne i inne treści chronione prawem autorskim przekazywane drogą elektroniczną, takie jak transmisja strumieniowa muzyki i pobieranie danych, e-booki i gry, są jednym z najpopularniejszych rodzajów treści wśród konsumentów za granicą. Wprawdzie obecne przepisy nie regulują tego rodzaju treści, w najbliższej przyszłości prawodawcy UE poświęcą tej kwestii szczególną uwagę.

W ciągu ostatnich czterech lat liczba internautów próbujących uzyskać transgraniczny dostęp do treści wzrosła niemal dwukrotnie (z 8 proc. w 2015 r. do 15 proc. w 2019 r.). Najpopularniejszym rodzajem treści w kontekście transgranicznym są materiały audiowizualne (9 proc. respondentów) i muzyka (8 proc.). Badanie wskazuje również, że tendencja ta prawdopodobnie będzie się utrzymywać, zwłaszcza wśród ludzi młodych: odsetek respondentów w wieku od 15 do 24 lat, którzy próbowali uzyskać transgraniczny dostęp do tych usług, jest prawie dwukrotnie wyższy od ogólnego wyniku i wynosi 28 proc.

Najczęstszym powodem prób uzyskania dostępu do takich treści jest brak tych treści w kraju ojczystym respondentów (44 proc.). Kolejnym powodem jest chęć dotarcia do większego wyboru treści (39 proc.). Większość osób, które nie próbowały uzyskać dostępu do treści przeznaczonych dla użytkowników w innym kraju UE, byłaby jednak nadal zainteresowana uzyskaniem takiego dostępu (chodzi przede wszystkim o treści audiowizualne, 31 proc., i muzykę, 29 proc., przy czym wśród młodszych pokoleń liczba ta jest jeszcze wyższa).

Kontekst

Rozporządzenie w sprawie blokowania geograficznego, które weszło w życie 3 grudnia 2018 r., ma na celu zwalczanie nieuzasadnionej dyskryminacji sprzedaży internetowej ze względu na przynależność państwową, miejsce zamieszkania lub miejsce prowadzenia działalności. Nie zobowiązuje ono handlowców do umożliwiania dostępu do swoich treści, ich sprzedaży ani dostarczania na całym terytorium UE, lecz raczej zakazuje handlowcom dyskryminacji konsumentów ze względu na ich przynależność państwową, miejsce zamieszkania lub miejsce prowadzenia działalności, jeżeli przedsiębiorca dostarcza już treści do ich państwa członkowskiego.

Rozporządzenie jest częścią zbioru przepisów dotyczących handlu elektronicznego, mających na celu zwiększenie transgranicznej sprzedaży internetowej w UE, z korzyścią dla konsumentów, którzy będą mieli większy wybór i więcej gwarancji, a także dla sprzedawców internetowych. Są to przede wszystkim:

• zmieniona dyrektywa w sprawie usług płatniczych i nowe przepisy dotyczące transgranicznych usług doręczania paczek, które zostały już wprowadzone w życie i zapewniają większą przejrzystość płatności i cen w całej UE;
• niedawno uzgodnione przez Parlament Europejski i Radę zmienione przepisy dotyczące ochrony konsumentów mające na celu zapewnienie większej ochrony konsumentów przy zakupach przez internet;
• wchodzące w życie w styczniu 2021 r. nowe przepisy dotyczące podatku VAT w odniesieniu do internetowej sprzedaży towarów i usługmające na celu dostosowanie środków w zakresie VAT do coraz bardziej cyfrowej i zglobalizowanej gospodarki. 

Dzięki strategii jednolitego rynku cyfrowego od kwietnia 2018 r. Europejczycy mogą również korzystać z abonamentów w serwisach internetowych oferujących filmy, relacje z imprez sportowych, e-booki, gry wideo lub serwisy muzyczne podczas podróży do innego państwa członkowskiego. Ponadto nowe przepisy ułatwią nadawcom wzbogacenie swojej transgranicznej oferty online, zapewniając większy wybór i dostęp do treści ponad granicami, umożliwiając tym samym rozwój kultury europejskiej.

Więcej informacji

Badanie Eurobarometr dotyczące nowych przepisów zakazujących nieuzasadnionego blokowanie geograficznego oraz dotyczące możliwości transgranicznego przenoszenia

10 najważniejszych faktów dotyczących przepisów zakazujących blokowania geograficznego

Pytania i odpowiedzi

Interaktywna mapa przedstawiająca stan wdrożenia rozporządzenia w sprawie blokowania geograficznego w poszczególnych krajach UE

Zestawienie informacji na temat jednolitego rynku cyfrowego

Eurobarometr na temat transgranicznym dostępie do treści online — wersja z 2019 r. — wersja z 2015 r.