Komisja zaproponowała dziś dostosowanie przepisów dotyczących charakterystyki energetycznej budynków do Europejskiego Zielonego Ładu i dekarbonizację zasobów budowlanych UE do 2050 r. Wniosek ten ułatwi renowację domów mieszkalnych, szkół, szpitali, biurowców i innych budynków w całej Europie, przyczyniając się do zmniejszenia emisji gazów cieplarnianych i rachunków za energię, a zarazem do podniesienia jakości życia milionów mieszkańców Europy.

Opublikowana dzisiaj zmiana dyrektywy w sprawie charakterystyki energetycznej budynków przekłada inicjatywę Komisji „Fala renowacji” na konkretne działania ustawodawcze.

Wiceprzewodniczący wykonawczy do spraw Europejskiego Zielonego Ładu Frans Timmermans powiedział: Wspieranie renowacji domów mieszkalnych i innych budynków sprzyja ożywieniu gospodarczemu i stwarza nowe możliwości zatrudnienia. Ponadto renowacja energetyczna obniża rachunki za energię, dlatego koszty takiej inwestycji zwracają się. Celem dzisiejszego wniosku w sprawie charakterystyki energetycznej budynków jest przyspieszenie renowacji energetycznej budynków w całej UE poprzez usunięcie przeszkód utrudniających działania w tym sektorze i zapewnienie wsparcia finansowego na rzecz niezbędnych początkowych inwestycji. We wniosku skupiono się na najbardziej energochłonnych budynkach, priorytetowo traktując najbardziej opłacalne renowacje i pomoc w zwalczaniu ubóstwa energetycznego.

Komisarz do spraw energii Kadri Simson oświadczyła: Budynki są największym konsumentem energii w Europie: zużywają 40 % energii i generują 36 % emisji gazów cieplarnianych w UE. Wynika to z faktu, że większość budynków w UE nie jest energooszczędna i jest nadal w większości zasilana paliwami kopalnymi. Musimy pilnie zająć się tą kwestią, ponieważ ponad 85 % budynków, które służą nam dziś, będzie nadal stać w 2050 r., kiedy Europa ma osiągnąć neutralność klimatyczną. Poprawa jakości naszych domów jest również skuteczną odpowiedzią na wysokie ceny energii – budynki o najgorszej charakterystyce energetycznej w UE zużywają o wiele więcej energii niż nowe lub odpowiednio odnowione budynki. Często to osoby znajdujące się w najtrudniejszej sytuacji mieszkają w najmniej energooszczędnych domach i w związku z tym mają trudności z opłaceniem rachunków. Renowacja zmniejsza zarówno ślad energetyczny budynków, jak i koszty energii ponoszone przez gospodarstwa domowe, a jednocześnie pobudza działalność gospodarczą i tworzenie miejsc pracy.

Komisja proponuje, aby od 2030 r. wszystkie nowe budynki były bezemisyjne. Aby wykorzystać możliwość podejmowania szybszych działań w sektorze publicznym, wszystkie nowe budynki publiczne muszą być bezemisyjne już od 2027 r. Oznacza to, że budynki muszą zużywać niewielką ilość energii, być w miarę możliwości zasilane odnawialnymi źródłami energii oraz nie emitować gazów cieplarnianych z paliw kopalnych na miejscu. Obowiązkowe będzie także podawanie współczynnika globalnego ocieplenia w oparciu o emisje w całym cyklu życia w świadectwie charakterystyki energetycznej budynku.

Jeżeli chodzi o renowacje, proponuje się nowe unijne minimalne normy charakterystyki energetycznej, zgodnie z którymi konieczne będzie podwyższenie klasy energetycznej 15 % najbardziej energochłonnych zasobów budowlanych w każdym państwie członkowskim z G do co najmniej F (zgodnie z klasyfikacją w świadectwie charakterystyki energetycznej budynku). Termin realizacji tego celu to 2027 r. dla budynków niemieszkalnych i 2030 r. dla budynków mieszkalnych. To początkowe skupienie się na budynkach o najgorszej charakterystyce energetycznej służy realizacji podwójnego celu, jakim jest maksymalne wykorzystanie potencjału w zakresie dekarbonizacji i zmniejszenie ubóstwa energetycznego.

Świadectwa charakterystyki energetycznej dostarczają publicznie dostępnych informacji na temat zużycia energii i są ważną wskazówką przy podejmowaniu decyzji dotyczących inwestycji, zakupu i wynajmu. Dzięki przedstawionym dziś propozycjom świadectwa charakterystyki energetycznej staną się jaśniejsze i będą zawierać dokładniejsze informacje. Obowiązkiem posiadania świadectwa charakterystyki energetycznej zostaną objęte budynki poddawane większym renowacjom, budynki, na które odnawiana jest umowa najmu, oraz wszystkie budynki publiczne. Budynki lub moduły budynków oferowane na sprzedaż lub na wynajem również muszą posiadać świadectwo, konieczne będzie też podawanie klasy charakterystyki energetycznej we wszystkich ogłoszeniach. Do 2025 r. wszystkie certyfikaty muszą opierać się na zharmonizowanej skali od A do G.

Krajowe plany renowacji budynków zostaną włączone do krajowych planów w dziedzinie energii i klimatu. Zapewni to porównywalność i możliwość śledzenia postępów oraz pozwoli na bezpośrednie powiązanie tej dziedziny z mobilizowanym finansowaniem oraz niezbędnymi reformami i inwestycjami. Plany renowacji będą musiały obejmować plany działania na rzecz stopniowego wycofywania paliw kopalnych w ogrzewaniu i chłodzeniu najpóźniej do 2040 r. oraz strategie przekształcenia krajowych zasobów budowlanych w budynki bezemisyjne do 2050 r.

Łatwiejszy dostęp do informacji i niższe koszty dla konsumentów pomagają przyspieszyć renowację. Dzisiejszy wniosek wprowadza „paszport renowacji” budynku, który dostarcza właścicielom narzędzia ułatwiającego planowanie i stopniową renowację w kierunku zerowego poziomu emisji. We wniosku wprowadzono „normy portfela hipotecznego” jako mechanizm zachęcający kredytodawców do poprawy charakterystyki energetycznej swojego portfela budynków oraz zachęcający potencjalnych klientów do zwiększenia efektywności energetycznej posiadanych przez nich nieruchomości. Komisja zachęca również państwa członkowskie do uwzględnienia kwestii renowacji w przepisach dotyczących finansowania publicznego i prywatnego oraz do ustanowienia odpowiednich instrumentów, w szczególności dla gospodarstw domowych o niskich dochodach. Od 2027 r. nie należy przyznawać żadnych zachęt finansowych w odniesieniu do instalacji kotłów na paliwa kopalne; państwa członkowskie mają także prawną możliwość wprowadzenia zakazu stosowania paliw kopalnych w budynkach.

W nowych przepisach zachęca się do korzystania z technologii informacyjno-komunikacyjnych (ICT) i inteligentnych technologii, aby zapewnić sprawne funkcjonowanie budynków, i wzywa się do utworzenia cyfrowych baz danych dotyczących budynków. Jeśli chodzi o mobilność, we wniosku popiera się rozwój infrastruktury ładowania pojazdów elektrycznych w budynkach mieszkalnych i użytkowych oraz udostępnianie większej liczby miejsc parkingowych dla rowerów.

Kontekst

Przegląd dyrektywy w sprawie charakterystyki energetycznej budynków jest jednym z wniosków Komisji w ramach pakietu „Gotowi na 55”, które mają na celu realizację Europejskiego Zielonego Ładu i wykonanie europejskiego prawa o klimacie. Uzupełnia on pozostałe elementy pakietu przyjęte w lipcu 2021 r., określając plan osiągnięcia bezemisyjności zasobów budowlanych do 2050 r. Jest to kluczowy instrument legislacyjny służący osiągnięciu celów w zakresie dekarbonizacji na lata 2030 i 2050: budynki odpowiadają za 40 % zużycia energii w UE i 36 % emisji gazów cieplarnianych związanych z energią; ogrzewanie, chłodzenie i ciepła woda do użytku domowego odpowiadają za 80 % energii zużywanej przez gospodarstwa domowe.

Komisja jest zdecydowana zmniejszyć ubóstwo energetyczne. Ponad 30 mln modułów budynków w UE zużywa zbyt dużo energii (co najmniej 2,5 razy więcej niż średnia), co skutkuje wysokimi rachunkami za energię dla gospodarstw domowych. Korzyści wynikające z niższych rachunków za energię są szczególnie istotne obecnie, w kontekście wysokich cen energii. Osoby, które mieszkają w najbardziej energochłonnych budynkach oraz borykają się z ubóstwem energetycznym, odniosłyby korzyści polegające na mieszkaniu w zmodernizowanych budynkach lepszej jakości i obniżeniu kosztów energii; byłyby także zabezpieczone przed dalszym wzrostem cen i niestabilnością rynku energii.

Dzięki przyspieszeniu renowacji środki przewidziane w zmienionej dyrektywie przyczynią się do tworzenia lokalnych miejsc pracy, upowszechniania innowacji i rozwoju MŚP. Zwiększenie intensywności renowacji wymaga odpowiednich zdolności i wykwalifikowanej siły roboczej.

Wraz z dzisiejszym pakietem Komisja opublikowała dokument roboczy służb Komisji, w którym przedstawiła możliwe scenariusze przejścia na bardziej odporny i ekologiczny ekosystem budowlany, który w większym stopniu będzie opierał się na technologiach cyfrowych. W dokumencie tym Komisja zachęca państwa członkowskie, zainteresowane strony z sektora budowlanego i wszystkie inne zainteresowane podmioty do aktywnego udziału we współtworzeniu wizji przyszłości ekosystemu budowlanego. Dodatkowe informacje, opinie, a także pomysły dotyczące konkretnych działań, zobowiązań i inwestycji można przedstawić za pośrednictwem badania UE, które jest otwarte do dnia 28 lutego 2022 r.

Informacje dodatkowe:

Pytania i odpowiedzi na temat charakterystyki energetycznej budynków

Zestawienie informacji na temat charakterystyki energetycznej budynków

Wniosek dotyczący dyrektywy w sprawie charakterystyki energetycznej budynków

Załączniki do wniosku dotyczącego dyrektywy w sprawie charakterystyki energetycznej budynków

Strona internetowa poświęcona charakterystyce energetycznej budynków

Strategia „Fala renowacji”

Strona internetowa dotycząca strategii „Fala renowacji”

Dokument roboczy służb Komisji zawierający analizę krajowych długoterminowych strategii renowacji

Strona internetowa poświęcona długoterminowym strategiom renowacji

Europejski Zielony Ład

Dokument roboczy służb Komisji w sprawie zrównoważonego budownictwa