Projekt dyrektywy wprowadza wspólną definicję tajemnicy handlowej, a także środki, za których pomocą ofiary przywłaszczenia tajemnicy handlowej mogą uzyskać odszkodowanie. Ułatwi to sądom krajowym prowadzenie postępowań w sprawie przywłaszczenia poufnych informacji handlowych i usuwanie z rynku produktów wprowadzonych z naruszeniem tajemnicy handlowej, a także ułatwi ofiarom uzyskanie odszkodowania za takie nielegalne działania.

We współczesnej gospodarce opartej na wiedzy zdolność przedsiębiorstwa do innowacji i konkurowania może być poważnie zagrożona w przypadku gdy poufne informacje zostaną skradzione lub nieprawidłowo użyte. Według najnowszego badania Study on trade secrets and confidential business information in the internal market, kwiecień 2013 – załącznik 17, s. 16, 19 i 20. w ciągu ostatnich dziesięciu lat jedno przedsiębiorstwo na pięć co najmniej raz padło ofiarą usiłowania kradzieży jego tajemnic handlowych. Jak wynika z innego niedawno przeprowadzonego badania2013/2014 Global Fraud Report, Kroll.

, liczba ta rośnie i 25 proc. firm zgłosiło kradzież informacji w 2013 r.; dla porównania: w 2012 r. z podobną sytuacją miało do czynienia 18 proc. przedsiębiorstw.

Przepisy prawne dotyczące ochrony tajemnicy handlowej przed przywłaszczeniem, które obowiązują w krajach UE, różnią się znacznie między sobą. Niektóre kraje nie mają szczegółowych przepisów dotyczących tej kwestii. Przedsiębiorstwa napotykają trudności w zrozumieniu systemów innych państw członkowskich i dostępie do nich, a także – w przypadku gdy stają się ofiarami przywłaszczenia poufnego know-how – nie są skłonne do dochodzenia roszczeń w sądach cywilnych, gdyż nie mają pewności, że sądy dochowają ich tajemnic handlowych. Rozdrobnienie obecnie obowiązującego systemu ma negatywny wpływ na współpracę transgraniczną między partnerami z sektora przedsiębiorczości i sektora badań i jest główną przeszkodą dla wykorzystania jednolitego rynku UE jako czynnika napędzającego innowacje i wzrost gospodarczy.

Michel Barnier, komisarz ds. rynku wewnętrznego i usług, powiedział: „Cyberprzestępczość i szpiegostwo przemysłowe są niestety częścią rzeczywistości, w jakiej przedsiębiorstwa w Europie funkcjonują na co dzień. Musimy zapewnić, aby prawo dotrzymywało kroku obecnym czasom, a strategiczne zasoby przedsiębiorstw były odpowiednio chronione przed kradzieżą i nadużyciem. Ochrona tajemnic handlowych ma jednak szerszy wymiar. Celem niniejszej propozycji jest zwiększenie poziomu zaufania przedsiębiorców, twórców, badaczy i innowatorów do współpracy w zakresie innowacji w ramach rynku wewnętrznego. Groźba kradzieży tajemnic handlowych nie będzie ich już więcej zniechęcać do inwestowania w nową wiedzę.Jest to kolejny krok podejmowany przez Komisję na rzecz opracowania ram prawnych sprzyjających innowacji i inteligentnemu wzrostowi".

Wiceprzewodniczący Antonio Tajani dodał: „Ochrona tajemnic handlowych jest szczególnie istotna dla mniejszych  firm w UE, których pozycja jest słabsza.Przestrzegają one intensywniej tajemnicy handlowej niż większe przedsiębiorstwa – częściowo ze względu na koszty patentów i ochrony przed naruszeniem tajemnicy. Utrata tajemnicy handlowej i ujawnienie kluczowego pomysłu konkurentom oznacza dla MŚP katastrofalny spadek wartości i przyszłej efektywności.Za pomocą proponowanych dziś przepisów Komisja będzie chronić żywotność podmiotów gospodarczych w UE oraz tajemnice handlowe, które są jej istotnym elementem”.

Przyjęty dziś wniosek ma na celu zapewnienie przedsiębiorstwom odpowiedniego poziomu ochrony i skutecznych sposobów zadośćuczynienia w przypadku kradzieży lub nieprawidłowego użycia ich tajemnic handlowych. Solidny, zrównoważony i zharmonizowany system ochrony tajemnicy handlowej zapewni przedsiębiorstwom i naukowcom bezpieczniejsze środowisko, w którym mogą tworzyć cenne know-how oraz technologie, dzielić się nimi i udzielać sobie licencji ponad granicami jednolitego rynku. Ułatwi to także zaangażowanie przedsiębiorstw i naukowców z różnych krajów UE w projekty wspólne i realizowane w ramach współpracy na rzecz innowacji i badań.

Kontekst

W ramach inicjatywy przewodniej „Unia innowacji” (IP/10/1288), która jest jednym z filarów strategii „Europa 2020”, Komisja podjęła działania na rzecz stworzenia środowiska sprzyjającego innowacjom. Realizując te działania, Komisja przyjęła kompleksową strategię zmierzającą do zapewnienia sprawnego funkcjonowania jednolitego rynku własności intelektualnej (IP/11/630). Strategia ta rozciąga się również na obszary uzupełniające dziedzinę praw własności intelektualnej, takie jak tajemnice handlowe.

Tajemnice handlowe (zwane także „poufnymi informacjami handlowymi” lub „informacjami niejawnymi”) są wykorzystywane przez wszystkie przedsiębiorstwa, niezależnie od wielkości, we wszystkich sektorach gospodarki w celu ochrony wielu różnych rodzajów informacji, takich jak np. proces produkcji opon Michelin, przepis na pasteis de Belém (portugalska tarta z kremem mleczno-jajecznym), technologia i know-how stosowane w samolotach Airbus oraz algorytm wyszukiwania Google. Tajemnice handlowe mają szczególne znaczenie dla mniejszych przedsiębiorstw, którym brak zasobów ludzkich i finansowych do pozyskiwania dużego portfela praw własności intelektualnej, zarządzania nimi i ich egzekwowania.

Inaczej niż ma to miejsce w przypadku opatentowanych wynalazków lub powieści chronionych prawami autorskimi, posiadacz tajemnicy handlowej, takiej jak wzór, technologia procesu przemysłowego, receptura lub koncepcja marketingowa, nie jest właścicielem wyłącznych praw do tego dzieła. Konkurenci i inne strony trzecie mogą zatem odkrywać tę samą formułę, rozwijać ją i swobodnie z niej korzystać. Tajemnice handlowe są prawnie chronione jedynie w przypadkach, gdy dana osoba weszła w posiadanie informacji poufnych w sposób niezgodny z prawem (np. w wyniku kradzieży lub przekupstwa).

Tajemnice handlowe zasadniczo różnią się zatem od praw własności intelektualnej, które przyznają wyłączność. Niemniej jednak należy je chronić z tych samych powodów, z jakich ochronie podlegają prawa autorskie: aby zachęcać do innowacji poprzez zapewnienie twórcom możliwości uzyskania wynagrodzenia za ich pracę. Proponowana dyrektywa osiąga ten cel poprzez zapewnienie innowatorom ochrony przed nieuczciwymi praktykami, zmierzającymi do nielegalnego uzyskania informacji poufnych w celu wykorzystywania innowacyjnych rozwiązań bez ponoszenia jakichkolwiek nakładów związanych z badaniami naukowymi lub inżynierią odwrotną.

Zobacz również MEMO/13/1061

Dalsze działania

Wniosek Komisji dotyczący ochrony przeciwko przywłaszczeniu tajemnicy handlowej zostanie przekazany do Rady Ministrów i Parlamentu Europejskiego do przyjęcia w drodze zwykłej procedury ustawodawczej.

Dodatkowe informacje:

http://ec.europa.eu/internal_market/iprenforcement/trade_secrets/index_en.htm