Komisja Europejska podała do wiadomości, na co przeznaczy 30 mld euro z budżetu unijnego programu finansowania badań naukowych i innowacji „Horyzont 2020” na lata 2018–2020, w tym 2,7 mld euro na utworzenie Europejskiej Rady ds. Innowacji.

Program finansowania badań naukowych i innowacji „Horyzont 2020”, którego budżet opiewa na 77 mld euro, służy wsparciu doskonałości naukowej w Europie. Środki z tego programu umożliwiły dokonanie przełomowych odkryć o pierwszorzędnym znaczeniu dla rozwoju nauki, takich jak odkrycie planet pozasłonecznych i fal grawitacyjnych. W ciągu najbliższych 3 lat Komisja będzie dążyć do uzyskania większego wpływu finansowania w dziedzinie badań, koncentrując się na mniejszej liczbie kluczowych tematów, takich jak migracja, bezpieczeństwo, zmiany klimatu, czysta energia i gospodarka cyfrowa. Program „Horyzont 2020” ma także w większym stopniu stymulować przełomowe innowacje tworzące rynek.

Carlos Moedas, komisarz ds. badań, nauki i innowacji, stwierdził: Sztuczna inteligencja, genetyka, technologia łańcucha bloków: nauka jest dziś fundamentem najbardziej obiecujących przełomowych innowacji. Europa jest światowym liderem w badaniach naukowych i rozwoju technologii i będzie odgrywać istotną rolę w pobudzaniu innowacyjności. Komisja podejmuje skoordynowane wysiłki, aby liczni w Europie innowatorzy mogli stać się liderami rynku światowego. Taki jest też cel Europejskiej Rady ds. Innowacji, która dziś rozpoczyna swoją działalność.

Wspieranie przełomowych innowacji tworzących rynek 

Od początku swojej kadencji Komisja Junckera robiła wszystko, aby zapewnić licznym w Europie innowacyjnym przedsiębiorcom jak najlepsze warunki rozwoju. Obecnie Komisja rozpoczyna pierwszą fazę działalności Europejskiej Rady ds. Innowacji.W latach 2018–2020 Komisja przeznaczy 2,7 mld euro z programu „Horyzont 2020” na wsparcie innowacji wysokiego ryzyka, które potencjalnie mogą wygenerować wysokie zyski i stworzyć rynki przyszłości. Ponadto aby stymulować powstawanie przełomowych rozwiązań technologicznych dotyczących problemów, z jakimi mierzą się obywatele UE, w większym stopniu wykorzystywane będą nagrody z serii „podejmij wyzwanie” programu „Horyzont 2020”.

 Priorytety polityczne w centrum zainteresowania 

W programie prac na lata 2018–2020 znajdzie się mniejsza liczba zagadnień, które otrzymają większy budżet i będą stanowić bezpośrednie wsparcie priorytetów politycznych Komisji:

• Niskoemisyjna, odporna na zmianę klimatu przyszłość: 3,3 mld euro
• Gospodarka o obiegu zamkniętym: 1 mld euro
• Digitalizacja i przekształcanie europejskiego sektora przemysłu i usług: 1,7 mld euro
• Unia bezpieczeństwa: 1 mld euro
• Migracja: 200 mln euro

2,2 mld euro zostaną przeznaczone na projekty na rzecz czystej energii w czterech wzajemnie ze sobą powiązanych obszarach: odnawialne źródła energii, energooszczędne budynki, rozwiązania w zakresie elektromobilności i magazynowania energii elektrycznej, w tym 200 mln euro na wsparcie rozwoju i produkcji w Europie nowej generacji baterii elektrycznych.

Wspieranie badań podstawowych

Jednocześnie w ramach programu Horyzont 2020 finansowanie nadal będą otrzymywać „badania motywowane ciekawością” (często określane mianem „badań podstawowych” lub „pionierskich”). Przyjęty w sierpniu roczny program prac Europejskiej Rady ds. Badań Naukowych na rok 2018 umożliwi przekazanie najlepszym naukowcom prawie 1,86 mld euro. Dodatkowe wsparcie o łącznej wysokości 2,9 mld euro w ciągu trzech lat otrzymają też działania „Maria Skłodowska-Curie”, z których finansuje się stypendia dla naukowców na wszystkich etapach kariery.

Pogłębienie współpracy międzynarodowej

Nowy program prac przyczynia się także do wzmocnienia współpracy międzynarodowej w dziedzinie badań naukowych i innowacji. UE zainwestuje ponad 1 mld euro w 30 projektów przewodnich w dziedzinach, które przynoszą wzajemne korzyści. Przykłady współpracy: z Kanadą w dziedzinie medycyny spersonalizowanej; ze Stanami Zjednoczonymi, Japonią, Koreą Południową, Singapurem i Australią w dziedzinie automatyzacji transportu drogowego; z Indiami nad rozwiązaniami problemów związanych z wodą oraz z krajami afrykańskimi w zakresie bezpieczeństwa zaopatrzenia w żywność i energii ze źródeł odnawialnych.

Upowszechnianie doskonałości

W latach 2018–2020 kwota w wysokości 460 mln euro w ramach programu „Horyzont 2020” zostanie przeznaczona w szczególności na cele wsparcia państw członkowskich i państw stowarzyszonych, które uczestniczą w programie, ale nie realizują w pełni swojego potencjału. Celem jest wykorzystanie niezrealizowanego potencjału, jaki kryje się w enklawach doskonałości w Europie i poza jej granicami. Ponadto program będzie nadal promować osiąganie większej synergii z europejskimi funduszami strukturalnymi i inwestycyjnymi.

Dalsze uproszczenie zasad uczestnictwa

Przykładem nowego, uproszczonego podejścia do przekazywania środków uczestnikom programu jest pilotażowe wprowadzenie ryczałtowego finansowania projektów. Pozwoli ono na przesunięcie akcentu w ramach kontroli ex ante z kontroli finansowych na naukowo-techniczną treść projektów.

Otwarta nauka

Program stanowi krok naprzód we wspieraniu otwartej nauki poprzez odejście od publikacji wyników badań w publikacjach naukowych na rzecz dzielenia się wiedzą na wcześniejszych etapach badań. Na wsparcie otwartej nauki przeznaczona zostanie kwota 2 mld euro, a na europejską chmurę dla otwartej nauki, europejską infrastrukturę danych i obliczenia o wysokiej wydajności – 600 mln euro.

Kontekst

„Horyzont 2020” to największy w historii unijny program ramowy w zakresie badań naukowych i innowacji: jego siedmioletni budżet (2014–2020) opiewa na 77 mld euro. Choć większość działań w zakresie badań i innowacji jest w toku lub jeszcze się nie rozpoczęła, program już przynosi efekty.

Naukowcy biorący udział w programie „Horyzont 2020” uczestniczyli w ważnych odkryciach naukowych, np. planet pozasłonecznych, bozonu Higgsa i fal grawitacyjnych, a co najmniej 19 laureatów Nagrody Nobla otrzymało wsparcie UE na badania naukowe przed otrzymaniem nagrody lub po jej otrzymaniu.

Do października 2017 r. ze środków programu „Horyzont 2020” sfinansowano w sumie ponad 15 000 dotacji na łączną kwotę 26,65 mld euro, z czego około 3,79 mld euro otrzymały MŚP. Dzięki instrumentowi „InnovFin –Fundusze unijne dla innowatorów”, będącemu częścią programu, przedsiębiorstwa, w szczególności MŚP, uzyskały dostęp do finansowania ryzyka w wysokości ponad 17 mln euro. Ponadto tzw. głównym badaczom ERBN w organizacjach przyjmujących (3 143 osób) i pracownikom naukowym w ramach działań „Maria Skłodowska-Curie” (10 176 osób) przyznano granty o wartości odpowiednio prawie 4,87 mld euro i 2,89 mld euro.

Równocześnie z programem prac „Horyzont 2020” na lata 2018–2020 przyjęto program prac Euratomu na 2018 r. Przewidziano w nim zainwestowanie 32 mln euro w badania w zakresie gospodarowania odpadami promieniotwórczymi oraz ich trwałego składowania. Ponadto planuje się opracowanie planu badań naukowych dotyczących bezpiecznej likwidacji elektrowni jądrowych w celu ograniczenia wpływu na środowisko i kosztów.

Więcej informacji:

MEMO: Program prac programu „Horyzont 2020” na lata 2018–2020

Arkusz informacyjny: Europejska Rada ds. Innowacji

Arkusz informacyjny: badania dotyczące migracji

Arkusz informacyjny: pilotażowe ryczałtowe finansowanie projektów

Zestawienia informacji o poszczególnych krajach

Strona internetowa Horyzont 2020 i zaproszenia do składania wniosków

Portal uczestników

 https://ec.europa.eu/programmes/horizon2020/sites/horizon2020/files/eic_pilot_factsheet_2018-2020_0.pdf

Autor: Komisja Europejska