W dniu wczorajszym Komisja Europejska przedstawiła analizę kosztów, korzyści i możliwości zwiększenia – po spełnieniu odpowiednich warunków – docelowej redukcji emisji gazów cieplarnianych w UE do 2020 r. z 20 proc. do 30 proc. poniżej poziomów z 1990 r.

Na chwilę obecną warunki te nie zostały spełnione. Niniejsza informacja prasowa została przygotowana w następstwie komunikatu Komisji w sprawie sposobu ożywienia międzynarodowych negocjacji w sprawie klimatu oraz wniosku Rady w sprawie przedstawienia oceny skutków warunkowego zwiększenia redukcji emisji do 30 proc. Przeanalizowano również środki podjęte w celu wspierania energochłonnych sektorów przemysłu w zapobieganiu ryzyku ucieczki emisji zgodnie z wymogami dyrektywy w sprawie systemu handlu uprawnieniami do emisji (ETS). W komunikacie stwierdzono, że redukcja emisji w UE w wyniku kryzysu gospodarczego wraz ze spadkiem cen emisji dwutlenku węgla doprowadziły do zmian szacunków sprzed dwóch lat, kiedy przedstawiono zmieniony ETS. W związku z tym, w świetle nowych danych przedstawiono analizę realizacji różnych poziomów ambicji jako siły napędzającej modernizację gospodarki UE i tworzenie nowych miejsc pracy przez promowanie innowacji w zakresie technologii niskoemisyjnych. Analiza ta obejmuje działania, które należy podjąć w głównych sektorach przemysłu, aby zwiększyć redukcję emisji gazów cieplarnianych z 20 do 30 proc., a także skutki tych działań oraz możliwe warianty strategiczne ich realizacji. W ocenie możliwych alternatyw w pełni uwzględniono obecnie ograniczone możliwości finansów publicznych i pogorszenie koniunktury gospodarczej.

Komisarz ds. działań w dziedzinie klimatu Connie Hedegaard stwierdziła: „To, czy należy zwiększyć z 20 do 30 proc. cel, jakim jest redukcja do 2020 r. emisji gazów cieplarnianych, jest decyzją polityczną, którą podejmą przywódcy UE w odpowiednim czasie i w odpowiednich okolicznościach. Najpilniejszym priorytetem politycznym jest oczywiście zażegnanie kryzysu wspólnej waluty. Jednak w związku z tym, że wychodzimy z kryzysu, Komisja przedstawiła obecnie dane na potrzeby merytorycznej dyskusji. Nie jest to decyzja, którą trzeba podjąć natychmiast, ale mam nadzieję, że sporządzona przez nas analiza zachęci do podjęcia w państwach członkowskich debaty nad przyszłymi działaniami w tym zakresie.”

 Koszty realizacji celów

Od 2008 r. bezwzględne koszty realizacji celu 20-proc. redukcji emisji zmniejszyły się z 70 mld euro do 48 mld euro (0,32 proc. PKB) rocznie do roku 2020. Wynika to z wielu czynników: niższy wzrost gospodarczy doprowadził do redukcji emisji; wyższe ceny energii doprowadziły do zwiększenia efektywności energetycznej i zmniejszonego zapotrzebowania na energię, a cena emisji dwutlenku węgla spadła poniżej poziomu prognozowanego w 2008 r., gdyż uprawnienia w ramach ETS niewykorzystane w czasie recesji są przenoszone na przyszłość. Jednocześnie bezwzględne koszty tej redukcji należy jednak rozważyć w kontekście kryzysu, który pomniejszył możliwości przedsiębiorstw w zakresie znalezienia inwestycji koniecznych do modernizacji w krótkiej perspektywie.

 Już w 2007 r. UE zobowiązała się do zwiększenia redukcji emisji do 2020 r. do 30 proc., jeśli inne największe gospodarki świata przyjmą na siebie odpowiedni stopień odpowiedzialności w tym zakresie na mocy światowego porozumienia w sprawie zmiany klimatu. Koszty realizacji celu 30-proc. redukcji szacuje się obecnie na 81 mld euro rocznie do 2020 r., tj. 11 mld euro więcej niż koszty realizacji celu 20 proc. redukcji dwa lata temu. Koszty realizacji celu 30-proc. wyniosłyby o 33 mld euro (0,2 proc. PKB) więcej niż szacowane obecnie koszty realizacji celu 20-proc. redukcji.

 Niskoemisyjny rozwój

Kraje na całym świecie zauważają potencjał ekologicznego, niskoemisyjnego rozwoju w zakresie tworzenia nowych, stałych miejsc pracy i wzmacniania bezpieczeństwa energetycznego. Przewodnictwo Europy w tej przemianie nie jest oczywiste ze względu na wzrost konkurencji na świecie. Cel 20-proc. był postrzegany jako główny element napędzający modernizację gospodarki UE, ale obecnie, w obliczu niższych niż oczekiwano cen emisji dwutlenku węgla, jego potencjał w zakresie promowania zmian i innowacji zmniejszył się. Ponadto w ramach grupy krajów rozwiniętych Europa musi również wyznaczyć swoje długoterminowe cele realizacji – po optymalnych kosztach – redukcji emisji o 80-95 proc. do roku 2050.

 Warianty zwiększenia redukcji do 30 proc.

W komunikacie przedstawiono warianty realizacji celu 30-proc. redukcji w ramach ETS i w innych sektorach. Warianty te obejmują: zmniejszenie liczby uprawnień sprzedawanych na aukcji w ramach ETS; regulację mającą na celu wspieranie efektywności energetycznej; inteligentne wykorzystanie instrumentów podatkowych; przeznaczenie środków z polityki spójności UE na inwestycje ekologiczne oraz poprawę integralności środowiskowej międzynarodowych jednostek emisji uznawanych w ramach ETS.

Środkiem, który można by podjąć nawet przed ewentualnym zwiększeniem do 30 proc. celu redukcji emisji, byłoby wykorzystanie części nieprzydzielonych bezpłatnych uprawnień w ramach ETS dla przemysłu na potrzeby przyspieszenia innowacji w zakresie technologii niskoemisyjnych, w podobny sposób jak w przypadku istniejącego programu demonstracyjnego dotyczącego nowatorskich odnawialnych źródeł energii oraz technologii wychwytywania i składowania dwutlenku węgla, na rzecz którego przydzielono środki z 300 mln uprawnień.

 Ucieczka emisji

Komisja zbadała sytuację energochłonnych sektorów przemysłu w zakresie ryzyka „ucieczki emisji” (przeniesienie produkcji z UE do krajów o łagodniejszych ograniczeniach dotyczących emisji dwutlenku węgla).

Głównym wnioskiem jest to, że istniejące środki zapobiegające ucieczce emisji z tych sektorów przemysłu – bezpłatne uprawnienia i dostęp do międzynarodowych jednostek emisji – są uzasadnione. W analizie wykazano również, że jeśli inne państwa będą realizować swoje zobowiązania dotyczące redukcji emisji na mocy porozumienia kopenhaskiego, zwiększenie do 30 proc. celu redukcji będzie miało ograniczone skutki pod kątem ucieczki emisji, jeśli utrzymane zostaną istniejące środki.

 Komisja będzie nadal ściśle monitorować ryzyko ucieczki emisji, szczególnie w przypadku państw trzecich, które nie podjęły jeszcze działań mających na celu ograniczenie emisji. Spośród ewentualnych środków, które zasługują na dalszą ocenę, jest włączenie importu do ETS.

 Kolejne kroki

Komunikat jest skierowany do rozpatrzenia przez instytucje UE.

Dodatkowe informacje:

http://ec.europa.eu/environment/climat/future_action_com.htm