Europejski Fundusz Obronny przyczynia się do realizacji kolejnej transzy finansowanych przez UE projektów badawczych w dziedzinie obronności. Fundusz ten, zainicjowany przez przewodniczącego Junckera w czerwcu 2017 r., działa jak katalizator, sprzyjając tworzeniu silnego unijnego przemysłu obronnego. Stymuluje zdolności obronne i buduje nowe transgraniczne partnerstwa.

Elżbieta Bieńkowska, komisarz do spraw rynku wewnętrznego, przemysłu, przedsiębiorczości i MŚP, powiedziała: Europejski Fundusz Obronny odgrywa istotną rolę w zacieśnianiu współpracy między przedsiębiorstwami z branży obronnej a wojskiem w Unii Europejskiej oraz w zapewnianiu strategicznej autonomii Europy. Oparte na współpracy paneuropejskie projekty badawcze w dziedzinie obronności wspierane z Funduszu mają na celu zapewnienie przewagi technologicznej Europy, a także położenie podwalin pod przyszłe zdolności obronne oraz wspieranie bardziej innowacyjnego i konkurencyjnego europejskiego przemysłu obronnego.

W ramach projektu Ocean2020 wspierane są misje nadzoru morskiego i przechwytywania na morzu. W tym celu projekt zakłada włączenie dronów i bezzałogowych okrętów podwodnych do operacji floty. Zdobyte w ten sposób informacje, w połączeniu z systemami konwencjonalnymi, pozwolą na uzyskanie całościowego obrazu dynamicznych sytuacji, potrzebnego dowódcom wojskowym.

Projekt będzie realizowało konsorcjum pod kierownictwem przedsiębiorstwa Leonardo S.p.A zrzeszające 42 partnerów z 15 krajów UE. Otrzyma ono dotację w wysokości około 35 mln euro. W 2019 r. w ramach projektu odbędą się dwie demonstracje w warunkach rzeczywistych – jedna na Bałtyku pod dowództwem szwedzkiej marynarki wojennej, a druga na Morzu Śródziemnym pod dowództwem włoskiej marynarki wojennej.

Pozostałe trzy projekty, których celem jest udoskonalenie elementów wyposażenia indywidualnego żołnierzy, otrzymały dotacje w wysokości od 1 do 3 mln euro:

• ACAMSII – w ramach tego projektu opracowywany będzie kamuflaż adaptacyjny, który ma chronić żołnierzy przed czujnikami działającymi w kilku zakresach długości fal;
• Gossra – projekt zakłada poprawę kompatybilności elementów złożonych systemów (np. czujników lub gogli cyfrowych) noszonych przez żołnierzy;
• Vestlife – celem projektu jest opracowanie ultralekkiego pancerza osobistego dla spieszonych żołnierzy.

Umowy o udzielenie dotacji na te projekty zostaną podpisane w najbliższych tygodniach. 

Dzisiejsza informacja o przyznaniu wsparcia dla wspomnianych projektów badawczych w dziedzinie obronności zbiega się w czasie z otwarciem corocznej Konferencji Bezpieczeństwa odbywającej się w Monachium. Przewodniczący Jean-Claude Juncker zaprezentuje na niej dalsze działania służące wzmocnieniu pozycji Europy w dziedzinach bezpieczeństwa i obrony. Będą mu towarzyszyć: wiceprzewodniczący Frans Timmermans, oraz komisarze Johannes Hahn, Elżbieta Bieńkowska i Julian King.

Kontekst

W ramach filaru badawczego Europejskiego Funduszu Obronnego 90 mln euro zostanie przeznaczonych na dotacje na badania w dziedzinie obronności. Będą to dotacje finansowane w całości i bezpośrednio z budżetu UE (w latach 2017–2019). Projekty, które mają otrzymać finansowanie, zostały wyłonione w 2017 r., w wyniku pierwszego zaproszenia do składania wniosków dotyczących projektów badawczych w dziedzinie obronności. W grudniu 2017 r. podpisano pierwszą umowę o udzielenie dotacji z konsorcjum PYTHIA. Celem tego projektu jest zidentyfikowanie głównych tendencji w szybko zmieniającej się branży innowacyjnych technologii obronnych.

 Komisja przyjmie również niedługo program prac dotyczący badań nad obronnością na 2018 r. i zwróci się do Europejskiej Agencji Obrony o opublikowanie jeszcze w tym roku nowych zaproszeń do składania wniosków w dziedzinie badań nad obronnością. Zaproszenia te będą dotyczyły technologii projektowania elektronicznego do zastosowań obronnych oraz europejskiego efektora laserowego o dużej mocy. Kolejna transza dotacji na badania nad obronnością zostanie podpisana przed końcem 2018 r.

Jak ogłoszono w czerwcu 2017 r., Komisja przedstawi wniosek w celu ustanowienia po 2020 r. Europejskiego Funduszu Obronnego o budżecie wynoszącym 1,5 mld euro rocznie w celu wsparcia zdolności obronnych. Szacuje się, że w ramach tej kwoty roczny budżet w wysokości 500 mln euro zostanie przeznaczony na badania nad obronnością, dzięki czemu UE będzie jednym z największych inwestorów w badania nad obronnością w Europie.

Więcej informacji o projektach

Ocean 2020: celem projektu jest poprawa orientacji sytuacyjnej w środowisku morskim dzięki wykorzystaniu systemów załogowych i bezzałogowych oraz uzyskaniu pełnego oglądu sytuacji na podstawie wielu różnych danych wejściowych. W projekcie biorą udział ministerstwa obrony Estonii, Francji, Grecji, Hiszpanii, Holandii, Litwy, Portugalii, Szwecji, Wielkiej Brytanii i Włoch. Partnerzy po stronie przemysłu to: Indra, Safran, Saab, MBDA, PGZ/CTM Hensoldt, Intracom-IDE, Fincantieri oraz Qinetiq. Uczestniczące ośrodki badawcze: Fraunhofer, Nederlandse Organisatie voor Toegepast Natuurwetenschappelijk Onderzoek (TNO), Centre for Maritime Research and Experimentation (CMRE NATO) oraz Istituto Affari Internazionali (IAI) we Włoszech.

ACAMSII: w ramach tego projektu będzie opracowywany kamuflaż adaptacyjny, który ma chronić żołnierzy przed czujnikami działającymi w kilku zakresach długości fal. W projekcie biorą udział partnerzy z Francji, Holandii, Litwy, Niemiec, Portugalii i Szwecji. Uczestniczące przedsiębiorstwa pochodzą z branży włókienniczej, kosmicznej i integracji systemów obronnych. Są to: CITEVE, Damel oraz Safran. Uczestniczące ośrodki badawcze: szwedzki Totalförsvarets forskningsinstitut (FOI), Fraunhofer oraz Nederlandse Organisatie voor Toegepast Natuurwetenschappelijk Onderzoek (TNO).

GOSSRA: celem projektu jest zapewnienie, aby elementy złożonych systemów noszone przez żołnierzy współdziałały ze sobą. Żołnierze mają na wyposażeniu szereg urządzeń, które muszą być kompatybilne. Celem projektu jest stworzenie metodologii w celu określenia, jak komponenty się ze sobą łączą, dzięki czemu o wiele łatwiej będzie opracowywać nowe urządzenia, które mogą współdziałać z istniejącym sprzętem. Projekt będą realizowali partnerzy z Hiszpanii, Holandii, Niemiec, Polski, Portugalii, Szwecji i Włoch. Będą w nim uczestniczyć przedsiębiorstwa: Rheinmetall, Indra, GMV aerospace and defence, Leonardo, Larimart oraz Saab, a także MŚP Tekever i iTTi wraz z instytutem badawczym Nederlandse Organisatie voor Toegepast Natuurwetenschappelijk Onderzoek (TNO).

Vestlife: celem projektu jest stworzenie odzieży ochronnej dla żołnierzy. Prace będą dotyczyły odzieży, która jest skuteczna do celów obrony, lecz jednocześnie lżejsza, bardziej elastyczna i wygodniejsza. W projekcie biorą udział partnerzy z Finlandii, Hiszpanii, Holandii, Portugalii i Włoch, wraz z przedsiębiorstwami CITEVE i FY-composites oraz instytutami badawczymi AITEX i TECNALIA. W pracach będą także uczestniczyć dwa MŚP: BRAPA i Petroceramics.