Poprawa równości między kobietami i mężczyznami ma istotne znaczenie dla reakcji UE na aktualny kryzys gospodarczy – to wniosek z ostatniego sprawozdania rocznego Komisji Europejskiej na temat równości płci.

W sprawozdaniu analizuje się postępy poczynione w ciągu ostatniego roku w zakresie likwidowania istniejących nierówności między kobietami i mężczyznami, jeśli chodzi o zatrudnienie, gospodarkę i sprawy społeczne w ogólnym ujęciu. Udało się wprawdzie osiągnąć pewne postępy, jeśli chodzi o zwiększenie liczby kobiet zajmujących czołowe stanowiska w przedsiębiorstwach oraz zmniejszenie różnicy wynagrodzeń między kobietami i mężczyznami, ale główne wyzwania nadal pozostają. Państwa UE muszą wprowadzić na rynek pracy więcej kobiet, jeśli chcą do 2020 r. osiągnąć ogólny cel UE, jakim jest wskaźnik zatrudnienia osób dorosłych rzędu 75%. Jednym ze sposobów poprawy konkurencyjności Europy jest osiągnięcie równowagi między kobietami i mężczyznami na stanowiskach decyzyjnych w gospodarce. Badania pokazały, że zróżnicowanie płci jest opłacalne, a przedsiębiorstwa z wyższym odsetkiem kobiet w zarządach i radach nadzorczych uzyskują lepsze wyniki niż przedsiębiorstwa, w których gremia decyzyjne składają się wyłącznie z mężczyzn.
„Istnieją niepodważalne argumenty przemawiające za koniecznością zwiększenia w UE liczby pracujących kobiet oraz kobiet na czołowych stanowiskach”, stwierdziła Viviane Reding, wiceprzewodnicząca Komisji Europejskiej i komisarz ds. sprawiedliwości, praw podstawowych i obywatelstwa. „Aby osiągnąć nasze cele w zakresie gospodarki i zatrudnienia, musimy w pełni wykorzystać wszystkie zasoby ludzkie – zarówno na rynku pracy w ogólnym rozumieniu, jak i na czołowych stanowiskach. Jest to zasadniczy element naszych planów odnowy gospodarczej”.
Dzisiejsze sprawozdanie na temat postępów poczynionych w 2011 r. w zakresie równości między kobietami i mężczyznami jest elementem szerszego sprawozdania Komisji na temat stosowania Karty praw podstawowych Unii Europejskiej w przebiegu ostatniego roku (IP/12/370). W sprawozdaniu odnotowuje się główne wydarzenia na szczeblu krajowym i europejskim w pięciu kluczowych obszarach ogólnej unijnej strategii równości płci na lata 2010–2015, a mianowicie w dziedzinie gospodarki, równości płac, podejmowania decyzji, przemocy ze względu na płeć i równości płci poza UE.
Na rynku pracy wskaźnik zatrudnienia kobiet wynosi 62,1 %, zaś w przypadku mężczyzn wynosi on 75,1 %. Oznacza to, że aby UE osiągnęła ogólny docelowy wskaźnik zatrudnienia równy 75 % określony w strategii „Europa 2020”, konieczne jest duże zaangażowanie na rzecz równości płci. Zgodnie ze strategią „Europa 2020” Komisja podkreśliła potrzebę promowania lepszej równowagi między pracą a życiem prywatnym, w szczególności poprzez odpowiednią opiekę nad dziećmi, szerszy dostęp do elastycznych form zatrudnienia oraz dopilnowanie, by system podatkowy i zasiłków nie krzywdził osób zapewniających drugie źródło dochodów rodziny (IP/11/685). Wszystkie te działania mogą przyczynić się do zwiększenia liczby kobiet wkraczających na rynek pracy oraz do utrzymania ich na tym rynku.
 
Różnica w wynagrodzeniach kobiet i mężczyzn w całej UE zmniejszyła się nieznacznie. W przeliczeniu na przepracowaną godzinę kobiety zarabiają średnio o 16,4 % mniej niż mężczyźni. Ta różnica w wynagrodzeniach jest spowodowana wieloma czynnikami, takimi jak segregacja rynku pracy i różnice w wybranych ścieżkach kształcenia. Drugi Europejski Dzień Równości Wynagrodzeń zwrócił uwagę na tę kwestię i na potencjalne rozwiązania (IP/12/211). Powolny postęp w zakresie ograniczania różnic w wynagrodzeniach kobiet i mężczyzn w zarządach przedsiębiorstw skłonił Komisję do rozpoczęcia konsultacji społecznych na temat potencjalnych środków na szczeblu UE pozwalających rozwiązać ten problem, który stwarza ryzyko spowolnienia tempa innowacji i wzrostu w Europie (IP/12/213).
Wreszcie, Komisja podjęła istotne działania zmierzające do realizacji celu, jakim jest położenie kresu przemocy ze względu na płeć, poprzez zaproponowanie pakietu środków wzmacniających prawa ofiar przestępstw (IP/11/585). Pakiet ten obejmował między innymi szereg specjalnych środków mających na celu udzielenie pomocy kobietom, które padły ofiarą przemocy w rodzinie.
Kontekst
Promowanie większej równości na szczeblu decyzyjnym jest jednym z celów wymienionych w europejskiej Karcie kobiet (zob. IP/10/237), której inicjatorami w marcu 2010 r. byli przewodniczący José Manuel Barroso i wiceprzewodnicząca Viviane Reding. Komisja wypełniła te zobowiązania, przyjmując we wrześniu 2010 r. strategię na rzecz równości płci na kolejne pięć lat (zob. IP/10/1149 i MEMO/10/430). Strategia ta przewiduje szereg działań w dziedzinie równości w podejmowaniu decyzji oraz w czterech dalszych obszarach: równości pod względem niezależności ekonomicznej; jednakowej płacy za pracę o tej samej wartości; godności, integralności i eliminacji przemocy ze względu na płeć oraz równości płci w politykach zewnętrznych.
 
Istnieje coraz więcej dowodów na bezpośredni związek między równowagą płci w organach podejmujących decyzje ekonomiczne a znaczącymi korzyściami gospodarczymi. Większa liczba kobiet na najwyższych stanowiskach może poprawić efektywność i innowacyjność środowiska pracy oraz podnieść ogólne wyniki przedsiębiorstwa. To z kolei zwiększa konkurencyjność. Kobiety stanowią obecnie 60% absolwentów wyższych uczelni, jednak niewiele z nich jest następnie zatrudnianych na najwyższych stanowiskach. Otwarcie kobietom możliwości dostępu do takich stanowisk jest dla nich zachętą do wejścia i pozostania na rynku pracy, co podnosi stopę zatrudnienia kobiet i umożliwia lepsze wykorzystanie ich potencjału jako zasobów ludzkich.
Dodatkowe informacje
Komisja Europejska – Aktualności z DG ds. Sprawiedliwości:
http://ec.europa.eu/justice/newsroom/index_en.htm
Komisja Europejska – równość płci:
http://ec.europa.eu/justice/gender-equality/index_pl.htm
Wideoklip – różnica w wynagrodzeniu dla kobiet i mężczyzn:
http://ec.europa.eu/justice/gender-equality/gender-pay-gap/index_pl.htm
Strona internetowa wiceprzewodniczącej Viviane Reding, komisarz UE ds. sprawiedliwości:
http://ec.europa.eu/reding