Obecnie przedsiębiorstwa, które chcą podkreślić ekologiczność swoich produktów napotykają na szereg przeszkód. Muszą zdecydować się na którąś spośród metod propagowanych przez rządy i inicjatywy prywatne, często zmuszone są płacić wielokrotne opłaty za udostępnienie informacji ekologicznych. Borykają się też z brakiem zaufania ze strony konsumentów, którzy są zdezorientowani zbyt wieloma etykietami zawierającymi informacje utrudniające porównanie produktów.

Według ostatniego badania Eurobarometru poświęconego produktom ekologicznym 48 proc. europejskich konsumentów jest zdezorientowanych natłokiem informacji, które otrzymują. Również szereg organizacji branżowych wystosowało apel o przyjęcie ogólnoeuropejskiego podejścia opartego na ogólnounijnych ocenach naukowych i analizie cyklu życia. Wyraziły one obawy o to, że mnogość inicjatyw na poziomie państw członkowskich stać będzie w sprzeczności z zasadami jednolitego rynku, wprowadzając konsumentów w błąd i zwiększając koszty ponoszone przez przemysł.

Komisarz ds. środowiska Janez Potočnik powiedział: „Aby zdynamizować zrównoważony wzrost gospodarczy, musimy zadbać o to, by obecne na rynku produkty, które wytworzono przy najefektywniejszym wykorzystaniu zasobów i które są najbardziej przyjazne dla środowiska, były znane i rozpoznawalne.Udostępniając konsumentom wiarygodne i możliwe do porównania informacje o wpływie produktów i organizacji na środowisko oraz uzyskanych przez nie rekomendacjach, dajemy im możliwość wyboru.Pomagając natomiast przedsiębiorstwom w ujednoliceniu stosowanych przez nie metod, przyczyniamy się do zmniejszenia ponoszonych przez nie kosztów i obciążeń administracyjnych”.

Zaproponowana dziś inicjatywa – komunikat w sprawie utworzenia jednolitego rynku produktów ekologicznych i zalecenie w sprawie stosowania wspólnych metod – powinna zapewnić dostępność możliwych do porównania i wiarygodnych informacji ekologicznych, budując zaufanie konsumentów, kontrahentów, inwestorów i innych zainteresowanych przedsiębiorstw.

W ramach tej inicjatywy

• zaproponowano dwie metody pomiaru efektywności środowiskowej przez cały okres życia: ślad środowiskowy produktu i ślad środowiskowy organizacji;
• zalecono stosowanie tych metod państwom członkowskim, przedsiębiorstwom, organizacjom prywatnym oraz kręgom finansowym na zasadzie dobrowolności;
• ogłoszono trzyletni okres testów w celu opracowania zasad regulujących poszczególne produkty i sektory w ramach procesu realizowanego z udziałem szeregu zainteresowanych stron, w tym udostępnienie organizacjom innych metod celem ich przetestowania;
• sformułowano zasady informowania o efektywności środowiskowej, takie jak przejrzystość, wiarygodność, kompletność, porównywalność oraz jasność;
• udzielono wsparcia działaniom międzynarodowym,aby zapewnić skuteczniejszą koordynację działań służących opracowaniu metodyki i dostępność danych.

Kolejne kroki

Trzyletni okres testów powinien rozpocząć się tuż po przyjęciu komunikatu. Otwarte zaproszenie do dobrowolnego udziału w inicjatywie zostanie opublikowane przez Komisję na stronach internetowych poświęconych śladowi środowiskowemu produktu i śladowi środowiskowemu organizacji: do udziału w opracowaniu zasad regulujących poszczególne grupy produktów i sektory zaproszone zostaną przedsiębiorstwa, organizacje branżowe i organizacje zrzeszające zainteresowane strony z UE i spoza UE.

Drugi etap prac stanowić będzie rozwinięcie pogłębionej oceny wyników trzyletniego okresu testów oraz dodatkowych działań podejmowanych w oparciu o komunikat i zalecenie. W oparciu o tę ocenę Komisja podejmie decyzję w sprawie dalszych zastosowań – w ramach polityki – metody śladu środowiskowego produktu i metody śladu środowiskowego organizacji.

Kontekst

Omawiane działania przyczyniają się do realizacji Planu działania na rzecz zasobooszczędnej Europy, zwłaszcza części tego planu dotyczącej zrównoważonej konsumpcji i produkcji. Planowane działania obejmują ustanowienie wspólnego podejścia opartego na ocenie całego cyklu życia, umożliwiającego państwom członkowskim oraz sektorowi prywatnemu ocenę efektywności środowiskowej produktów, usług i przedsiębiorstw, informowanie o niej i jej porównywanie, a także udostępnianie pełniejszych informacji na temat śladu środowiskowego produktów.

Utworzenie jednolitego rynku produktów ekologicznych ogłoszono jako jedno z kluczowych działań w Akcie o jednolitym rynkuCOM(2011) 206 final z 13.4.2011. z 2011 r. oraz w aktualizacji komunikatu w sprawie polityki przemysłowej z 2012 r.COM(2012) 582 final z 10.10.2012.

Metody śladu środowiskowego produktu i śladu środowiskowego organizacji zostały opracowane przez Wspólne Centrum Badawcze Komisji Europejskiej. Ich podstawę stanowi ocena cyklu życia, a zatem mogą one obejmować wpływ na środowisko (oraz proponować możliwości usprawnień) produktu (lub portfela produktów w przypadku organizacji) od momentu wydobycia surowców do momentu utylizacji produktu.

Dodatkowe informacje:

Odnośnik do komunikatu/ do zalecenia: http://www.ec.europa.eu/environment/eussd/smgp/index.htm

Zob. także:

http://ec.europa.eu/environment/eussd/product_footprint.htm

http://ec.europa.eu/environment/eussd/corporate_footprint.htm