Podczas gdy sytuacja na rynkach finansowych w UE znacząco poprawiła się od lata ubiegłego roku, poziom aktywności gospodarczej w drugiej połowie 2012 r. był rozczarowujący.

Główne wskaźniki wskazują jednak, że unijne PKB osiągnęło najniższy możliwy poziom i należy oczekiwać stopniowego przyspieszenia aktywności gospodarczej. Czynnikiem stymulującym ożywienie wzrostu będzie początkowo rosnący popyt zewnętrzny. Poprawę sytuacji pod względem wewnętrznych inwestycji i konsumpcji przewiduje się w późniejszym okresie bieżącego roku, a w 2014 r. popyt wewnętrzny ma już być głównym czynnikiem wspierającym wzrost PKB.

Niski poziom aktywności gospodarczej pod koniec 2012 r. oznacza otwarcie bieżącego roku przy niskich wartościach wyjściowych. W efekcie – w połączeniu z wolniejszym niż wcześniej przewidywano powrotem na ścieżkę wzrostu – przewidywane tempo zwiększania rocznego PKB w 2013 r. w UE jest niskie i wynosi 0,1%, a w strefie euro należy spodziewać się spadku w wysokości -0,3%. Z kolei w Polsce w 2013 roku należy spodziewać się wzrostu PKB o 1,2 proc., a w 2014 o 2,2 proc.

Kwartalne zmiany poziomu PKB w UE okazują się nieco bardziej dynamiczne niż wynika z danych rocznych, a PKB w czwartym kwartale 2013 r. wyniesie według prognoz 1,0% powyżej poziomu osiągniętego w ostatnim kwartale 2012 r. w UE oraz 0,7% w strefie euro.

Rozbieżność między poprawą sytuacji na rynku finansowym a umiarkowanymi prognozami makroekonomicznymi na 2013 r. wynika w dużej mierze z procesu korygowania bilansów, który wciąż odbija się na krótkoterminowym wzroście gospodarczym. Proces ten – w miarę jego realizacji – umocni fundamenty wzrostu gospodarczego, którego poziom prognozowany na 2014 r. ma wynieść 1,6% w UE i 1,4% w strefie euro.

Olli Rehn, wiceprzewodniczący Komisji Europejskiej ds. gospodarczych i walutowych oraz euro, stwierdził: „Trwający proces przywracania równowagi gospodarce europejskiej nadal odbija się na wzroście w perspektywie krótkoterminowej. Bieżącą sytuację można podsumować następująco: twarde dane z końca zeszłego roku są niezadowalające; bardziej budujące są niektóre miękkie dane z ostatniego okresu, a zaufanie inwestorów co do perspektyw na przyszłość rośnie. Kluczowe działania polityczne podjęte ostatnio otwierają drogę do uzdrowienia gospodarki. Musimy utrzymać kurs na reformy i zapobiec ich spowolnieniu, które mogłoby nadwątlić powracające zaufanie i opóźnić oczekiwany pozytywny trend w zakresie wzrostu i tworzenia miejsc pracy.”.

Oczekiwania: stopniowy wzrost konsumpcji i inwestycji

Niebagatelne środki z zakresu polityki przyjęte od ostatniego lata zmieniły pogląd rynków na właściwe funkcjonowanie UGW i stabilność finansów publicznych jej państw członkowskich.

Połączenie słabej koniunktury, niepewności oraz przedłużającego się procesu korekty bilansów i przesuwania środków w ramach całej gospodarki – typowe w okresie następującym po głębokim kryzysie finansowym – osłabia obecnie wewnętrzną konsumpcję i inwestycje. Odbudowanie zaufania gospodarstw domowych i przedsiębiorstw powinno jednak ograniczyć negatywne skutki tych czynników. Oczekuje się, że złagodzenie napięć na rynkach finansowych przełoży się na poprawę warunków udzielania kredytów, co z kolei powinno umożliwić stopniowy wzrost konsumpcji i inwestycji w 2013 r.

Przewiduje się, że obecna niska dynamika aktywności gospodarczej spowoduje wzrost bezrobocia w bieżącym roku do poziomu 11,1% w UE i 12,2% w strefie euro.

W miarę spodziewanego spadku wpływu, jaki wzrost cen energii ma na inflację, prognozy przewidują także stopniowe obniżenie inflacji cen konsumpcyjnych w UE w 2013 r. oraz jej ustabilizowanie w przyszłym roku na poziomie ok. 1,7% w UE i 1,5% w strefie euro.

Postępy w konsolidacji budżetowej

Szeroko zakrojone środki polityki budżetowej, które wdrażają państwa członkowskie, powinny doprowadzić do kolejnego obniżenia nominalnego deficytu budżetowego do poziomu 3,4% w UE i 2,8% w strefie euro w 2013 r. Oczekuje się, że tempo obniżania strukturalnego salda budżetowego będzie w tym roku nieco wolniejsze niż w 2012 r. Trwająca obecnie konsolidacja budżetowa hamuje wzrost poziomu wskaźnika zadłużenia, który w 2013 r. ma się nieznacznie zwiększyć ze względu na ograniczony poziom wzrostu PKB.

Podczas gdy czynniki ryzyka dla wzrostu są wciąż głównie negatywne, są one rozłożone w dużo bardziej zrównoważony sposób. Skuteczne wdrażanie strategii wzmacniających unię gospodarczą i walutową oraz wspierających niezbędne zmiany ma kluczowe znaczenie dla powstrzymania zagrożenia związanego z kolejnym zaostrzeniem kryzysu zadłużeniowego. Inne negatywne czynniki ryzyka dotyczą słabości rynku pracy, która przekłada się na osłabienie popytu wewnętrznego i spowolnienie dynamiki reform, oraz wciąż spore wyzwania w zakresie średnioterminowej sytuacji budżetowej w USA i Japonii. Pozytywny scenariusz w odniesieniu do wzrostu PKB mógłby się urzeczywistnić, gdyby postępy w walce z kryzysem i we wdrażaniu reform strukturalnych okazały się szybsze a powrót zaufania znaczniejszy niż oczekiwano. Ryzyka dla prognozy inflacji wydają się zrównoważone.

Prognoza dla Polski: http://ec.europa.eu/economy_finance/eu/forecasts/2013_winter/pl_en.pdf

Szczegółowe sprawozdanie jest dostępne na stronie internetowej:

http://ec.europa.eu/economy_finance/eu/forecasts/2013_winter_forecast_en.htm