Data publikacji: 28.06.2011
W samym tylko 2009 r. zgłoszone przez państwa członkowskie podejrzewane nadużycia finansowe dotyczące środków unijnych wyniosły 280 mln euro
Chociaż środki te stanowią mniej niż 0,2 proc. całkowitego budżetu UE, Komisja jest zdecydowana zwiększyć wysiłki w celu zwalczania nadużyć finansowych. Z tego powodu Komisja przyjęła dziś nową strategię zwalczania nadużyć finansowych służącą aktualizacji i modernizacji wszystkich dziedzin polityki związanych ze zwalczaniem oszustw finansowych. W strategii zaproponowano szereg środków, które umożliwią Komisji zarządzanie funduszami unijnymi i ich nadzorowanie na wszystkich poziomach i we wszystkich sektorach za pomocą najlepszych dostępnych instrumentów służących do zapobiegania nadużyciom finansowym na szkodę budżetu UE i ich wykrywania. Nowa strategia obejmuje cały „cykl zwalczania nadużyć”, tj. począwszy od zapobiegania nadużyciom i ich wykrywania na wczesnym etapie do przeprowadzania dochodzeń, nakładania kar i odzyskiwania środków wykorzystanych niezgodnie z przeznaczeniem. Strategia dotyczy zarówno dochodów, jak i wydatków z budżetu UE, w tym również budżetu częściowo zarządzanego przez państwa członkowskie. Przyjętej dziś strategii towarzyszy unijny plan działań dotyczący zwalczania przemytu papierosów i alkoholu przez wschodnią granicę UE.
Algirdas Šemeta, komisarz UE odpowiedzialny za zwalczanie nadużyć finansowych, powiedział: „Optymalne wykorzystanie budżetu UE jest naszym obowiązkiem wobec unijnych podatników. W tym celu musimy dawać dobry przykład i dopilnować, by środki UE trafiały zawsze do właściwych beneficjentów i były używane do zamierzonych celów. Strategia zwalczania nadużyć finansowych jest kluczowym elementem dalszego polepszenia efektywności budżetu, od pierwszych ogniw łańcucha budżetowego aż do beneficjentów środków UE. Pierwszym rezultatem nowego podejścia jest opracowanie planu działania dotyczącego zwalczania przemytu papierosów i alkoholu przez wschodnią granicę UE. Państwa członkowskie oraz UE tracą co roku miliony euro z powodu uszczuplenia dochodów podatkowych i celnych spowodowanego nielegalnym handlem papierosami. Musimy podjąć wszelkie możliwe środki, aby powstrzymać tę kosztowną dla budżetu nielegalną działalność”.
Kontekst
Główne aspekty:
Zaproponowane dziś przez Komisję szczegółowe strategie zostaną opracowane w taki sposób, by objęły swym zasięgiem zakres prac jej urzędników ds. projektów, pracowników zajmujących się finansami oraz audytorów kontrolujących fundusze UE, takie jak fundusze strukturalne czy Europejski Fundusz Rybacki.
Nowe narzędzia IT pozwolą również na przyjęcie bardziej systematycznego podejścia do zwalczania nadużyć finansowych na szkodę budżetu UE, które umożliwi poprawę zdolności kontrolnych i audytowych Komisji i które mogłoby wykraczać poza obecnie istniejące w tym zakresie możliwości.
Komisja proponuje również wzmocnienie roli Europejskiego Urzędu ds. Zwalczania Nadużyć Finansowych (OLAF), który miałby udzielać większego niż dotychczas wsparcia służbom Komisji, gdy mają one do czynienia z przypadkami nadużyć finansowych na szkodę budżetu UE. W ramach wspomnianej propozycji Komisja podjęła również decyzję o nasileniu kampanii informacyjnych na temat kar nakładanych na sprawców nadużyć bądź beneficjentów, którzy wykorzystują niezgodnie z przeznaczeniem środki przyznane im z funduszy UE.
Z perspektywy regionalnej pierwszym krokiem podjętym w ramach strategii zwalczania nadużyć finansowych jest przedstawiony dziś plan działań dotyczący zwalczania przemytu papierosów i alkoholu przez wschodnią granicę UE. Przedstawiono w nim ukierunkowane działania, poczynając od wzmocnienia zdolności służb po obu stronach granicy, umieszczenia wzdłuż granicy przeszkolonych, mobilnych jednostek straży granicznej wyposażonych w nowoczesny sprzęt (urządzenia umożliwiające automatyczną identyfikację, skanery, noktowizory itp.) aż do konieczności zmiany sposobu nakładania kar celnych na obszarze UE oraz zacieśnienia współpracy międzynarodowej, przede wszystkim ze wschodnimi sąsiadami UE. Z powodu przemytu papierosów i alkoholu państwa członkowskie oraz UE tracą corocznie ponad 10 mld euro dochodów z tytułu ceł i podatków.
Przewiduje się, że zaproponowane dziś środki wchodzące w skład strategii zwalczania nadużyć finansowych wejdą w życie do 2014 r.
Strategia zwalczania nadużyć finansowych wchodzi w zakres szeroko zakrojonego podejścia mającego na celu eliminację nadużyć finansowych i korupcji oraz uzupełnia podjęte ostatnio przez Komisję inicjatywy, do których należą m.in. reforma Europejskiego Urzędu ds. Zwalczania Nadużyć Finansowych (OLAF) (IP/11/321, MEMO/11/176), komunikat w sprawie ochrony interesów finansowych UE za pomocą środków prawa karnego i dochodzeń administracyjnych (IP/11/644 i MEMO/11/343) oraz komunikat w sprawie zwalczania korupcji w UE (IP/11/678 i MEMO/11/376). Uwidacznia ona również konieczność wdrożenia odpowiednich środków w zakresie zwalczania nadużyć finansowych do różnych obszarów polityki UE, stwierdzoną w toku prac nad przygotowaniem wieloletnich ram finansowych, które zostaną przedstawione w przyszłym tygodniu.
Więcej informacji:
MEMO/11/454
Strona komisarza Algirdasa Šemety, odpowiedzialnego za podatki, unię celną, audyt oraz zwalczanie nadużyć finansowych:
źródło KE IP/11/783