Komisja zaproponowała przepisy poprawiające skuteczność i sprawność operacyjną Systemu Informacyjnego Schengen (SIS). Ich przygotowanie zapowiedziano w komunikacie dotyczącym planu działań na rzecz utworzenia skutecznej i trwałej unii bezpieczeństwa oraz potwierdzono w orędziu o stanie Uniiprzewodniczącego Junckera. SIS jest najczęściej stosowanym systemem wymiany informacji służącym do zarządzania granicami i zapewniania bezpieczeństwa w Europie. W 2015 r. przesłano do niego 2,9 mld zapytań. Proponowane zmiany zwiększą zdolność systemu do zwalczania terroryzmu i przestępczości transgranicznej, usprawnią zarządzanie granicami i migracją oraz zapewnią skuteczną wymianę informacji między państwami członkowskimi w celu zwiększenia bezpieczeństwa europejskich obywateli.

Komisarz ds. migracji, spraw wewnętrznych i obywatelstwa Dimitris Avramopoulos skomentował: - Wnioski poszerzają zakres Systemu Informacyjnego Schengen, aby usunąć luki informacyjne i usprawnić wymianę informacji dotyczących terroryzmu, przestępczości transgranicznej i nielegalnej migracji – przyczyniając się do silniejszej kontroli granic zewnętrznych oraz do stworzenia skutecznej i trwałej unii bezpieczeństwa. W przyszłości żadne istotne informacje dotyczące potencjalnych podejrzanych o terroryzm lub nielegalnych migrantów przekraczających nasze granice zewnętrzne nie powinny pozostać niezauważone.

Komisarz ds. unii bezpieczeństwa Julian King dodał: - System Informacyjny Schengen ma kluczowe znaczenie dla bezpieczeństwa wewnętrznego Europy. Zaproponowane środki doprowadzą do istotnych usprawnień technicznych i operacyjnych, ułatwiając wykrywanie i identyfikację osób, które chcą nam wyrządzić krzywdę. Środki te udoskonalą też współpracę i wymianę informacji między państwami członkowskimi i odpowiednimi agencjami UE. Pozostaje jednak wiele do zrobienia: przydatność SIS jest bowiem w pełni zależna od wprowadzanych do niego danych. W 2017 r. zaproponujemy kolejne zmiany.

Jak stwierdziła Komisja w sprawozdaniu z oceny SIS, system ten zapewnia wyraźną wartość dodaną na poziomie UE. Odniósł on wyjątkowy sukces operacyjny i techniczny. W ocenie wskazano jednak obszary, w których można wprowadzić ulepszenia techniczne i operacyjne w celu dalszego zwiększenia skuteczności systemu, którego wydajność jest w pełni zależna od jakości wprowadzanych do niego danych.

Zaproponowane przez Komisję zmiany:

• zwiększą bezpieczeństwo i dostępność systemu, zapewniając jednolite wymogi dla funkcjonariuszy w terenie dotyczące sposobu przetwarzania danych SIS w bezpieczny sposób i zapewnienia ciągłości działania dla użytkowników końcowych;

• wzmocnią ochronę danych poprzez wprowadzenie dodatkowych zabezpieczeń, aby zapewnić, że gromadzenie i przetwarzanie danych oraz dostęp do danych są ograniczone do tego, co ściśle niezbędne, z pełnym poszanowaniem prawa UE i praw podstawowych, w tym prawa do skutecznego środka odwoławczego;

• poprawią wymianę informacji i współpracę między państwami członkowskimi, zwłaszcza dzięki wprowadzeniu nowej kategorii wpisów dotyczących „nieznanych osób poszukiwanych” oraz przyznaniu Europolowi pełnego dostępu do systemu;

• pomogą zwalczać terroryzm poprzez wprowadzenie obowiązku dokonania wpisu w SIS w przypadkach związanych z przestępstwami terrorystycznymi oraz nowego zapytania kontrolnego, które pomoże właściwym organom w zdobyciu niezbędnych informacji;

• zwiększą ochronę dzieci, umożliwiając właściwym organom wydawanie – oprócz powiadomień dotyczących zaginionych dzieci – wpisów prewencyjnych, dotyczących dzieci, które są najbardziej zagrożone uprowadzeniem;

• przyczynią się do skutecznego egzekwowania zakazów wjazdu dla obywateli państw trzecich na granicach zewnętrznych dzięki wprowadzeniu obowiązku rejestrowania takich informacji w SIS;

• zwiększą egzekwowalność decyzji nakazujących powrót nielegalnie przebywających obywateli państw trzecich dzięki wprowadzeniu nowej kategorii wpisów dotyczących takich decyzji;

• poprawią skuteczność stosowania danych, takich jak wizerunki twarzy i odciski dłoni, do identyfikacji osób wjeżdżających do strefy Schengen;

• wzmocnią wsparcie dla zapobiegania i wykrywania kradzieży i fałszerstw dzięki wpisom dotyczącym większej liczby skradzionych lub fałszywych towarów i dokumentów.

Kontekst

System Informacyjny Schengen (SIS) jest wielkoskalowym scentralizowanym systemem informacyjnym. Wspiera kontrole na granicach zewnętrznych i usprawnia ściganie przestępstw i współpracę sądową w 29 państwach w całej Europie. Zawiera obecnie około 70 milionów wpisów. W 2015 r. wysłano do niego 2,9 mld zapytań – o miliard więcej niż w 2014 r. SIS zawiera przede wszystkim informacje dotyczące osób, które nie mają prawa wjazdu lub pobytu na terytorium strefy Schengen, osób poszukiwanych w związku z działalnością przestępczą i osób zaginionych, a także informacje dotyczące pewnych utraconych lub skradzionych przedmiotów (np. pojazdów, broni, łodzi i dokumentów tożsamości) oraz dane niezbędne do lokalizacji i potwierdzenia tożsamości danej osoby.

Jak zapowiedziano w komunikacie dotyczącym planu działań na rzecz utworzenia prawdziwej, skutecznej i trwałej unii bezpieczeństwa z dnia 20 kwietnia br. i komunikacie w sprawie silniejszych i bardziej inteligentnych systemów informacyjnych do celów zarządzania granicami i zapewnienia bezpieczeństwa z dnia 6 kwietnia br., aby usprawnić istniejące systemy informacyjne w celu zwiększenia bezpieczeństwa i wzmocnienia granic, Komisja zbada możliwości wprowadzenia dodatkowych funkcji, które ulepszą system, i przedstawi wnioski w sprawie zmiany podstawy prawnej SIS.

W tym celu w 2016 r. Komisja przeprowadziła kompleksową ocenę SIS. Stwierdzono w niej, że SIS działa skutecznie, oraz potwierdzono ogólny wyjątkowy sukces operacyjny i techniczny systemu. Żaden inny system transgranicznej współpracy organów ścigania nie generuje tak wielu pozytywnych wyników ani nie jest w stanie poradzić sobie z przepływem tak dużej ilości informacji w czasie rzeczywistym, w sytuacji gdy z roku na rok we wszystkich kategoriach wpisów wzrasta liczba uzyskanych trafień. W sprawozdaniu z jego oceny wskazano jednak kilka obszarów, w których można jeszcze wprowadzić pewne ulepszenia techniczne i operacyjne. Dzisiejszy wniosek stanowi odzwierciedlenie zaleceń przedstawionych w sprawozdaniu.

Dodatkowe informacje

• Często zadawane pytania: System Informacyjny Schengen (SIS)

• Zestawienie informacji: System Informacyjny Schengen (SIS)

• Wnioski dotyczące poprawy skuteczności i sprawności operacyjnej Systemu Informacyjnego Schengen (SIS):

• w dziedzinie współpracy policyjnej i współpracy wymiarów sprawiedliwości w sprawach karnych

• w dziedzinie odpraw granicznych

• w odniesieniu do powrotów nielegalnie przebywających obywateli państw trzecich

• Sprawozdanie oceniające w sprawie Systemu Informacyjnego Schengen drugiej generacji (SIS II)

• Dokument roboczy służb Komisji dołączony do sprawozdania oceniającego

• Komunikat w sprawie silniejszych i bardziej inteligentnych systemów informacyjnych do celów zarządzania granicami i zapewnienia bezpieczeństwa

• Komunikat w sprawie realizacji Europejskiej agendy bezpieczeństwa w celu zwalczania terroryzmu i utorowania drogi ku rzeczywistej i skutecznej unii bezpieczeństwa

• Komunikat prasowy: Orędzie o stanie Unii w 2016 r.: Komisja zmierza do wzmocnienia granic zewnętrznych

• Często zadawane pytania: Orędzie o stanie Unii w 2016 r.: Torowanie drogi ku rzeczywistej i skutecznej unii bezpieczeństwa – pytania i odpowiedzi

• Komunikat prasowy: Silniejsze i bardziej inteligentne granice w UE: Komisja proponuje ustanowienie systemu wjazdu/wyjazdu

• Często zadawane pytania: Pakiet w sprawie inteligentnych granic

• Zestawienie informacji: Silniejsze i bardziej inteligentne granice w UE. System wjazdu/wyjazdu

• Komunikat prasowy: Komisja zainicjowała debatę na temat przyszłych ram umożliwiających wydajniejsze i inteligentniejsze systemy informacyjne do celów zarządzania granicami i zapewnienia bezpieczeństwa wewnętrznego