20 czerwca obchodzimy Światowy Dzień Uchodźcy. W tym dniu w szczególności warto przypomnieć sobie o milionach osób, które z powodu prześladowań bądź konfliktów zbrojnych uciekają do innych krajów w poszukiwaniu bezpiecznego miejsca do życia. Na wyzwania związane z uchodźstwem powinniśmy odpowiadać w poczuciu humanitaryzmu oraz międzynarodowych zobowiązań.

Uchodźca to osoba, która zmuszona została do opuszczenia terenu, na którym mieszkała ze względu na zagrożenie życia, zdrowia, bądź wolności, najczęściej sytuacja ta związana jest  z walkami zbrojnymi prześladowaniami religijnymi bądź z powodu rasy lub przekonań politycznych. Według Konwencji Genewskiej z 1951 roku uchodźcą jest osoba, która przebywa poza krajem swego pochodzenia i posiada uzasadnioną obawę przed prześladowaniem w tym kraju ze względu na rasę, religię, narodowość, poglądy polityczne lub przynależność do określonej grupy społecznej.

Według najnowszego raportu UNHCR Global Trends, pomimo pandemii liczba osób uciekających przed wojnami, przemocą, prześladowaniami i naruszeniami praw człowieka w 2020 roku wzrosła do prawie 82,4 mln. Jest to wzrost o kolejne cztery procent w stosunku do rekordowej już liczby 79,5 mln osób na koniec 2019 roku.

Z raportu wynika, że na koniec 2020 roku było 20,7 mln uchodźców objętych mandatem UNHCR, 5,7 mln uchodźców palestyńskich i 3,9 mln Wenezuelczyków, którzy musieli uciekać z kraju. Kolejne 48 milionów osób zostało wewnętrznie przemieszczonych na terenie własnego kraju. Kolejne 4,1 mln stanowiły osoby ubiegające się o azyl. .

„Konwencja dotycząca statusu uchodźców z 1951 r. i porozumienie Global Compact w sprawie uchodźców zapewniają ramy prawne i narzędzia do reagowania na wysiedlenia, potrzebujemy jednak znacznie większej woli politycznej, aby zająć się w pierwszej kolejności konfliktami i prześladowaniami, które zmuszają ludzi do ucieczki” – powiedział Wysoki Komisarz ONZ ds. Uchodźców Filippo Grandi.

Dziewczęta i chłopcy poniżej 18. roku życia stanowią 42 procent wszystkich przymusowo wysiedlonych osób. Dzieci są grupą szczególnie narażoną, zwłaszcza gdy kryzysy trwają latami. Według najnowszych oszacowań UNHCR, w latach 2018-2020 prawie milion dzieci urodziło się jako uchodźcy. Wiele z nich może pozostać uchodźcami jeszcze przez długie lata.

W sprawozdaniu zauważono również, że w szczytowym momencie pandemii w 2020 roku ponad 160 krajów zamknęło swoje granice, a 99 z nich nie uczyniło wyjątków dla osób poszukujących ochrony. Jednak dzięki ulepszonym środkom, takim jak badania lekarskie na granicach, zaświadczenia o stanie zdrowia lub konieczność kwarantanny po przyjeździe, uproszczone procedury rejestracji i wywiady na odległość, coraz więcej krajów znalazło sposoby udzielania dostępu do procedur azylowych, starając się jednocześnie powstrzymać rozprzestrzenianie się pandemii.

Podczas gdy wiele osób ucieka przez granice, miliony innych zostało w obrębie swoich krajów. Liczba osób wewnętrznie przemieszczonych wynikająca głównie z kryzysów w Etiopii, Sudanie, krajach Sahelu, Mozambiku, Jemenie, Afganistanie i Kolumbii wzrosła o ponad 2,3 mln.

Wysoki Komisarz ONZ ds. Uchodźców Filippo Grandi. wezwał światowych przywódców do odłożenia na bok różnic i zaprzestaniem egoistycznego odejścia do polityki i zamiast tego skupienia się na zapobieganiu i rozwiązywaniu konfliktów oraz zapewnieniu poszanowania praw człowieka.

Źródło: UNHCR