Komisja Europejska przedstawiła dzisiaj sprawozdanie na temat postępów wewspólnym programie na rzecz nowoczesnych technologii w służbie osobom starszym („wspólny program AAL”), w którym podkreślono bardzo duże zaangażowanie w projekty ze strony małych i średnich przedsiębiorstw (MŚP), a także wysoką pomoc finansową ze strony uczestniczących państw, oraz zawarto zalecenia mające zapewnić utrzymywanie dobrych wyników.

W programie finansowania badań i rozwoju o budżecie 600 milionów euro uczestniczą 23 państwa i UE, a jego celem jest poprawa jakości życia starszych osób dzięki rozwiązaniom bazującym na inteligentnych technologiach informacyjno-komunikacyjnych (TIK). Sprawozdanie Komisji jest adresowane do Parlamentu Europejskiego oraz Rady Ministrów i stanowi ważny krok mający na celu wsparcie wspólnego programu AAL, będącego jednym z kluczowych działań w ramach Europejskiej agendy cyfrowej (zob. IP/10/581,MEMO/10/199 iMEMO/10/200). Wspólny program AAL może wnieść ważny wkład w planowaną pilotażową inicjatywę „Europejskie partnerstwo na rzecz innowacji sprzyjającej aktywnemu starzeniu się w dobrym zdrowiu” (zob.IP/10/1609).

Neelie Kroes, wiceprzewodnicząca Komisji odpowiedzialna za agendę cyfrową, stwierdziła: „Cieszę się, że uczestniczące państwa postrzegają wspólny program na rzecz nowoczesnych technologii w służbie osobom starszym jako istotne narzędzie pomocne w stawieniu czoła wyzwaniom związanym ze starzeniem się społeczeństwa, na co wskazuje znaczna wysokość zobowiązań finansowych podjętych przez te państwa w kontekście programu. Technologie informacyjno-komunikacyjne są niezbędne do poprawy jakości życia coraz liczniejszej w Europie grupy osób starszych. Program AAL pokazuje w jaki sposób, dzięki połączeniu naszych zasobów, UE może dokonać w tej dziedzinie znacznie większych postępów niż byłoby to kiedykolwiek możliwe w przypadku pojedynczych państw członkowskich”.

Pierwsza przeprowadzona przez Komisję ocena wspólnego programu AAL opiera się na wnioskach (opublikowanych również w dniu dzisiejszym) zespołu wysokiego szczebla, któremu przewodniczyła Meglena Kunewa, były członek Komisji Europejskiej. Zespół ten dokonał oceny wspólnego programu AAL w szerszym kontekście wprowadzania innowacyjnych rozwiązań w odpowiedzi na wyzwania demograficzne.

W sprawozdaniu tym wskazano, że wspólny program w bardzo skuteczny sposób jednoczy 23 uczestniczące w nim państwa w obliczu pilnego wyzwania społecznego i wypełnia lukę pomiędzy zaawansowanymi badaniami a praktycznym i powszechnym wprowadzeniem na rynek rozwiązań umożliwiających czynne i niezależne życie. Do sukcesu wspólnego programu AAL przyczyniają się także wysokie inwestycje finansowe uczestniczących państw. W 2009 r. przekroczyły one o 50 proc. pierwotnie zakładany minimalny poziom. Kolejnym czynnikiem, który zdecydował o powodzeniu programu, jest bardzo duży (ponad czterdziestoprocentowy) udział MŚP w konsorcjach projektowych.

Nowe rozwiązania

W ramach programu opracowywane są nowe rozwiązania, które w przeciągu dwóch do trzech lat są gotowe do wykorzystania na rynku. Od 2008 r. rozpoczęto prace nad ponad 50 projektami badawczo-innowacyjnymi w dziedzinie zarządzania chorobami przewlekłymi i społecznych interakcji osób starszych. Przykłady tego typu projektów to roboty wykonujące prace domowe i pomagające starszym osobom w utrzymaniu więzi z otoczeniem społecznym oraz środowiska „inteligentnych domów”, które reagują na ruchy i zachowanie mieszkańców, aby ułatwić im życie.

W celu osiągnięcia maksymalnych korzyści z programu, Komisja zaleca bardziej bezpośredni i większy udział końcowych użytkowników w projektowaniu rozwiązań. Ujednolicenie zasad dotyczących kwalifikowalności i finansowania powinno także ograniczyć do minimum przestoje i opóźnienia, które czasami zakłócają postępy w projektach. Komisja podejmie ponadto prace nad stworzeniem mechanizmów finansowania pomostowego w okresie pomiędzy etapem pilotażowym a masowym wprowadzeniem na rynek. Obejmują one dalsze wsparcie na rzecz Forum Inwestycyjnego AAL oraz uwzględnienie potencjalnego wkładu wspólnego programu AAL w pilotażową inicjatywę „Europejskie partnerstwo na rzecz innowacji sprzyjającej aktywnemu starzeniu się w dobrym zdrowiu” Celem pilotażowego partnerstwa, zapowiedzianego w ramach inicjatywy przewodniejUnia innowacji, będzie likwidacja przeszkód utrudniających rozpowszechnianie innowacji odpowiadających na wyzwania demograficzne (zob.IP/10/1609).

Oprócz tego Komisja wzmocni dodatkowo powiązania pomiędzy wspólnym programem AAL, pozostałymi programami badawczo-innowacyjnymi finansowanymi ze środków unijnych oraz Europejskim Rokiem Aktywności Osób Starszych i Solidarności Międzypokoleniowej (2012 r.).

Na podstawie tego sprawozdania Komisja przedyskutuje teraz z Parlamentem Europejskim i Radą Unii Europejskiej dalsze kroki konieczne w celu wprowadzenia w życie proponowanych działań oraz kwestię kontynuacji programu po 2013 r., to jest po pierwotnym terminie jego zakończenia.

Kontekst

We wspólnym programie AAL uczestniczy 20 państw członkowskich UE (Austria, Belgia, Cypr, Dania, Finlandia, Francja, Grecja, Hiszpania, Holandia, Irlandia, Luksemburg, Niemcy, Polska, Portugalia, Rumunia, Słowenia, Szwecja, Węgry, Wielka Brytania, Włochy), trzy kraje stowarzyszone (Izrael, Norwegia i Szwajcaria) oraz Komisja Europejska.

Wspiera on bazujące na TIK rozwiązania wspierające komfort życia osób starszych, które mają szansę zostać wprowadzone na rynek w ciągu 2-3 lat i stać się opłacalne z ekonomicznego punktu widzenia. Realizacja programu stwarza nowe możliwości gospodarcze i może przynieść ogromne oszczędności w dziedzinie opieki społecznej i zdrowotnej. Na przykład rozwiązania w zakresie teleopieki mogą obniżyć koszty usług opiekuńczych nawet o 30 proc.

Sektor publiczny i prywatny w Europie zainwestował w ostatnim okresie ponad 1 mld euro w badania i innowacje w zakresie komfortu życia osób starszych: około 600 mln euro we wspólny program na rzecz nowoczesnych technologii w służbie osobom starszym, około 400 mln euro wunijny program ramowy w zakresie badań oraz, jak dotąd, ponad 50 mln euro wunijny program na rzecz wspierania polityki TIK.

Udział Komisji we wspólnym programie na rzecz nowoczesnych technologii w służbie osobom starszym wynika z planu działania w zakresie komfortowego funkcjonowania osób starszych w społeczeństwie informacyjnym, przyjętego w 2007 r. (zob.IP/07/831). Jego celem jest wzmocnienie współpracy badawczej między państwami członkowskimi poprzez wykorzystanie odpowiednich funduszy unijnych.

Sprawozdanie Komisji oraz sprawozdanie z oceny zespołu wysokiego szczebla są dostępne na stronie internetowej:
http://ec.europa.eu/information_society/activities/einclusion/research/aal/interim_review/index_en.htm