Najważniejsze formalności

Meldunek. W Austrii istnieje obowiązek meldunkowy. W ciągu trzech dni od przyjazdu powinieneś się zameldować w urzędzie miasta (Magistrat) lub gminy (Gemeindeamt). Jeśli nocujesz w hotelu, zrobi to za ciebie jego właściciel. Aby uzyskać zameldowanie, musisz wypełnić formularz oraz okazać paszport lub dowód osobisty. Za niedopełnienie obowiązku meldunkowego grozi grzywna (aż do 726 euro). Wyjeżdżając z Austrii trzeba się z kolei wymeldować.

Uwaga! W formularzu meldunkowym znajdziesz rubrykę „podatek kościelny”. Jeśli zadeklarujesz przynależność do jednej z oficjalnie zarejestrowanych w kraju gmin wyznaniowych, będziesz musiał jej oddawać 1 proc. rocznych dochodów. Jeśli tego nie zrobisz, stracisz dostęp do sakramentów i posług (np.: chrzest, komunia, bierzmowanie, zawarcie związku małżeńskiego w kościele, pogrzeb czy pochówek).

Legalizacja pobytu powyżej 3 miesięcy. Jeżeli zdobędziesz w Austrii pracę, założysz firmę, rozpoczniesz naukę lub wykażesz się odpowiednimi oszczędnościami, możesz starać się o pobyt dłuższy niż 3 miesiące, czyli potwierdzenie zameldowania/legalności pobytu (Anmeldebescheinigung) . Podobny obowiązek spoczywa na członkach twojej rodziny, o ile są oni obywatelami UE (imigrantów spoza Wspólnoty dotyczą inne przepisy).

Potwierdzenie legalności pobytu wydaje Urząd do Spraw Osiedleńczych (Aufenthaltsbehörde). Wniosek o wydanie dokumentu musi być złożony przed upływem 4 miesięcy od daty zameldowania. Obywatele krajów UE będący w posiadaniu Anmeldebescheinigung nabywają po pięciu latach nieprzerwanego i legalnego pobytu w Austrii prawo do pobytu stałego (Bescheinigung des Daueraufenthaltes). Szczegółowe informacje nt. warunków pobytu w Austrii znajdziesz w broszurze austriackiej Poradni dla Migrantów.

Formalności przy podejmowaniu pracy. Umowę o pracę możesz zawrzeć na okres próbny (zazwyczaj 1 miesiąc), na czas określony lub na czas nieokreślony. Z chwilą podjęcia pracy u danego pracodawcy powinieneś otrzymać umowę o pracę na piśmie. Jeżeli jej nie dostaniesz – masz prawo domagać się wydania Karty Pracy (Dienszettel), która poświadcza zatrudnienie i określa najważniejsze uprawnienia i obowiązki wynikające z umowy. Karta nie jest wydawana, jeśli stosunek pracy jest krótszy niż 1 miesiąc. Z Karty Pracy dowiesz się, który układ zbiorowy - i dla jakiej grupy zawodowej - ma zastosowanie w twoim przypadku. Jeśli jesteś pracownikiem umysłowym, na Karcie Pracy znajdziesz informacje o zaszeregowaniu i widełkach płacowych.

Każda osoba pracująca na terenie Austrii musi wyrobić sobie kartę podatkową (Lohnzettel), a następnie przekazać ją swojemu pracodawcy. Pracodawca według tej karty potrąca podatek od płac (Lohnsteuer) i odprowadza go do urzędu skarbowego (Finanzamt).

Warunki pracy

Godziny pracy. Czas pracy to 8 godzin dziennie i 40 godzin tygodniowo. Dopuszcza się także pracę przez 10 godzin dziennie, o ile tydzień pracy trwa tylko 4 dni i gdy uzasadnia to specyfika branży (hotelarstwo, gastronomia). Umowy zbiorowe obowiązujące w wielu branżach przewidują krótszy tydzień pracy (38,5 godziny) oraz zapewniają rekompensatę za pracę w nadgodzinach.

Gdy praca trwa dłużej niż 6 godzin dziennie, masz prawo do półgodzinnego odpoczynku. Przerwa nie jest płatna i nie jest wliczana do czasu pracy. W rolnictwie w okresie żniw lub zbioru owoców czas pracy może być wydłużony do maksymalnie 60 godzin tygodniowo i 12 dziennie - bez dodatkowego wynagrodzenia przewidzianego dla godzin nadliczbowych. W rozliczeniu okresowym musi jednak nastąpić korekta do maksymalnie 40 godzin tygodniowo.

Podatki. W Austrii – jak w Polsce – pracodawca będzie ci potrącał zaliczki na podatek dochodowy. Stawka podatku PIT przy dochodach rocznych do 25 tys. euro wynosi 36,5 proc.

Urlop. Osobom pracującym na pełny etat przysługuje 25 dni roboczych urlopu wypoczynkowego (przy 5 dniowym tygodniu pracy) lub 30 dni roboczych licząc z sobotami (przy 6 dniowym tygodniu pracy). Po 25 latach pracy urlop wynosi odpowiednio 30 i 36 dni w roku. Nie ma możliwości zapłaty pracownikowi za niewykorzystany urlop.

Urlop macierzyński nad dziećmi do drugiego roku życia przysługuje zarówno matkom, jak i ojcom narodzonych lub adoptowanych dzieci. Wymiar takiego urlopu nie może przekraczać 16 tygodni na dziecko do drugiego roku życia.

Zasiłek dla bezrobotnych. W Austrii prawo do zasiłku (Arbeitslosengeld) przysługuje osobom, które:

→ były zatrudnione przynajmniej przez 52 tygodnie w ciągu ostatnich 24 miesięcy (dotyczy to bezrobotnych, którzy ukończyli 25. rok życia i rejestrują się po raz pierwszy),

→ były zatrudnione przynajmniej przez 26 tygodni w ciągu ostatnich 12 miesięcy (dotyczy to bezrobotnych, którzy nie ukończyli 25. roku życia),

→ były zatrudnione przynajmniej przez 28 tygodni w ciągu ostatnich 12 miesięcy (dotyczy to pozostałych bezrobotnych).

Zasiłek dla bezrobotnych składa się z kwoty podstawowej (55 proc. dotychczasowego dochodu netto, nie więcej niż 4230 euro) oraz dodatków. Część z nich, np. rodzinne, przysługują jednak tylko w przypadku, gdy uprawnieni do nich członkowie rodziny zamieszkują na terenie Austrii. Zasiłek dla bezrobotnych wypłacany jest przez okres co najmniej 20 tygodni. Szczególne przepisy stosuje się w stosunku do bezrobotnych, którzy mają długi staż pracy - zasiłek może być wypłacany nawet przez 52 tygodnie. Po wygaśnięciu prawa do zasiłku dla bezrobotnych można się starać o tzw. zasiłek doraźny (Notstandshilfe). Szczegółowe informacje na temat zasiłków dla bezrobotnych w Austrii znajdziesz w broszurze miejscowej Poradni dla Migrantów.

Zarobki i koszty życia

Ile można zarobić... W Austrii nie ma ustawowo określonej płacy minimalnej. Przed zbyt niskimi wynagrodzeniami chronią branżowe i zakładowe umowy zbiorowe pracy, których jest ok. 400. Średnia roczna pensja w Austrii wynosi - według OECD - ponad 39 tys. euro, czyli 3250 euro miesięcznie (2013). Najwyższe wynagrodzenia są w Wiedniu, a najniższe w Tyrolu. Do wynagrodzenia pracownicy otrzymują dodatek urlopowy (tzw. 13. pensję) oraz tzw. 14. pensję z okazji Świąt Bożego Narodzenia w wysokości miesięcznego wynagrodzenia. Te dodatkowe świadczenia są niżej opodatkowane.

Szczegółowe informacje o twoim wynagrodzeniu powinieneś dostawać co miesiąc od pracodawcy na tzw. fiszce płac.

...a ile wydać. Najdrożej jest w Wiedniu. Na życie wydasz co najmniej 900 euro miesięcznie – na mieszkanie ok. 500 euro, na jedzenie 250 euro, transport, telefon i opłaty – ok. 200 euro. Ceny wynajmu mieszkań różnią się w poszczególnych regionach – najtaniej jest w regionie Dolnej Austrii, Karyntii i Burgenlandzie (350-400 euro), najdrożej w Vorarlbergu i okolicach Salzburga (ok. 550 euro). Ceny w sklepach są o ok. 30 proc. wyższe niż w Polsce. Za internet mieięcznie zapłacisz 20 euro, za bilet miesięczy – 50 euro, a za tani obiad w restauracji – 8 euro.

Na swoim - czyli jak założyć firmę

Własna działalność. Rejestracji indywidualnej działalności gospodarczej dokonuje się w magistracie lub odpowiednim oddziale dzielnicowym. Głównym dokumentem rejestracyjnym firmy jest pisemne zgłoszenie działalności. Cudzoziemcy muszą dołączyć do niego: akt urodzenia, dokument uprawniający do używania tytułu, kopię paszportu, zaświadczenie o zameldowaniu i niekaralności. Dokumenty można składać w języku niemieckim, a załączniki powinny być przetłumaczone. Rejestracja odbywa się w systemie "one stop shop", tzn. wszystkie formalności załatwiasz u jednego urzędnika. Rejestracja działalności, która nie wymaga koncesji, trwa do 30 minut. Możliwa jest także rejestracja działalności on-line. 82 rodzaje działalności są reglamentowane – konieczne jest spełnienie dodatkowych wymogów.

Spółki prawa handlowego. Do wyboru jest kilka rodzajów spółek, zasadniczo podobnych do tych istniejących w polskich przepisach. Wyróżniamy spółki kapitałowe (spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością - Gesellschaft mit beschränkter Haftung i akcyjną – Aktiengesellschaft) oraz spółki osobowe (cywilną, jawną oraz komandytową).

Wniosek o rejestrację w Rejestrze Handlowym (Firmenbuch) spółki z o.o. musi zawierać akt notarialny, wzór podpisu(ów) oraz listę wspólników i dyrektorów zarządzających. Konieczne jest również potwierdzenie wpłaty kapitału zakładowego (minimum 35 tys. euro) oraz uiszczenie specjalnego podatku (Gesellschaftsteuer) w wysokości 1 proc. kapitału zakładowego spółki.

Proces rejestracji spółki z ograniczoną odpowiedzialnością od momentu złożenia wniosku do momentu rejestracji w Rejestrze Handlowym trwa – przynajmniej w przypadku Sądu Gospodarczego w Wiedniu – dwa tygodnie.

Poszukiwany/poszukiwana

Stopa bezrobocia wynosi tu ledwie 5 proc. i należy do najniższych w Unii Europejskiej. Tradycyjnie w Austrii najłatwiej znaleźć pracę w charakterze opiekuna medycznego, au pair, sprzątaczki czy budowlańca. Do najbardziej poszukiwanych zawodów należą również sprzedawca, kelner i barman, pracownik usług, dozorca, pracownik biurowy, robotnik przemysłowy, rzemieślnik, technik, elektromechanik, elektromonter, fryzjer i kosmetyczka.

Jeśli chodzi o pracę sezonową, największe zapotrzebowanie na pracowników jest w branży turystycznej, rolnictwie i leśnictwie. W rejonie wschodniej Austrii (Dolna i Górna Austria, Burgerland, Wiedeń) od wiosny do jesieni poszukiwani są pracownicy do zbiorów (np. owoców - winogrona, warzyw - szparagi). W regionach górskich zachodniej Austrii można natomiast zdobyć zatrudnienie zimą – głównie w branży turystycznej. Na zainteresowanych czeka praca w charakterze kucharzy, kelnerów, pokojówek, a także na stanowiskach nie wymagających kwalifikacji (sprzątaczka, pomoc pokojówki).

Praca dla małolata

Pracę można podjąć w wieku 16 lat. Wcześniej możliwe jest zatrudnienie wyłącznie w rodzinnej firmie. Dopóki nie ukończysz 18. roku życia, pracodawca nie może przydzielać ci zadań, które mogłyby zaszkodzić twojemu zdrowiu lub moralności. Jeśli jesteś niepełnoletni, wolno ci pracować jedynie 40 godzin tygodniowo. Nie możesz także pracować w nocy (między 20.00 a 6.00). W tygodniu należą ci się dwa dni wolnego.

Ciekawostki

- W Austrii w niedzielę obowiązuje zakaz handlu

- Jeśli meldujesz się w Austrii na pobyt stały (Hauptwohnsitz) i masz auto na polskich tablicach, możesz ich używać jedynie przez miesiąc. Po tym terminie samochód musi zostać zarejestrowany i ubezpieczony w Austrii. Istnieje również konieczność opłacenia podatku ekologicznego (NoVA).

- Austriacy zwracają dużą uwagę na tytułowanie – zarówno w korespondencji, jak i rozmowach. Pamiętanie o tym, kto jest Herr Magister, a kto Frau Diplomingenieur, uznawane jest za oznakę dobrego stylu.

- Jeśli pojedziesz do Austrii z dziećmi – będzie ci przysługiwał wysoki zasiłek rodzinny, bez kryterium dochodowego. Szczegółówe informacje na temat zasiłków rodzinnych znajdziesz na stronie austriackiej Poradni dla Migrantów.

Info w sieci

Przewodnik po urzędach w Austrii

www.help.gv.at

Strona internetowa miasta Wiednia

Ministerstwo Nauki, Badań i Gospodarki

Federalne Ministerstwo Finansów

Austriacka Baza Aktów Prawnych

Austriacka Izba Lekarska

Broszura Ambasady Polskiej w Wiedniu:

Federalna Izba Pracownicza

Inspekcja Pracy

Rządowy serwis informacyjny:

www.austria.gv.at

Serwis podatkowy:

www.bmf.gv.at/steuern/startseite-steuern.html

Austriackie pośrednictwo pracy:

www.ams.at

Oferty pracy:

www.jobcenter.at

www.tourismusbetriebe.at

www.jobpilot.at

www.personalberatung.at

Oferty wynajmu mieszkań

www.kurier.at

www.krone.at

http://derstandard.at

www.immobazar.at

www.immobilien.net

www.immodirekt.at

Źródło: http://www.eurodesk.pl/europraca/austria-tu-warto-sie-zameldowac