Data publikacji: 20.01.2010
Co dalej z ochroną różnorodności biologicznej w UE?
Komisja Europejska zainaugurowała dziś Międzynarodowy Rok Różnorodności Biologicznej poprzez przedstawienie dokumentu określającego przyszłe warianty polityki w dziedzinie różnorodności biologicznej.
Pomimo dotychczasowych wysiłków nadal trwa wymieranie gatunków w alarmującym tempie i konieczna jest nowa perspektywa w celu zahamowania tych strat. Komunikat Komisji przedstawia taką perspektywę i cztery możliwe cele prowadzące do jej realizacji, różniące się pod względem poziomu ambicji. Celem jest rozpoczęcie i ułatwienie debaty między państwami członkowskimi zmierzającej do opracowania przed końcem tego roku ram unijnej polityki w dziedzinie różnorodności biologicznej po roku 2010. Należy wyznaczyć nowe cele, ponieważ obecne unijne i światowe cele w zakresie różnorodności biologicznej wygasają po 2010 r.
Stavros Dimas, unijny komisarz ds. środowiska, stwierdził: „Zwiększymy nasze wysiłki i wprowadzimy nową politykę i strategię na okres po roku 2010. Potrzebujemy nowej perspektywy i celu w zakresie różnorodności biologicznej, uwzględniających trwającą utratę gatunków i świadczących o znaczeniu, jakie ma dla nas to zagadnienie. Nie możemy sobie pozwolić na zaprzestanie walki z utratą różnorodności biologicznej, a wysoki poziom ambicji jest kwestią zasadniczą dla wsparcia naszej polityki w nadchodzącym okresie.”
Jakie możliwe środki zaproponowano?
Przyjęty 19.01.2010 r. komunikat proponuje perspektywę długoterminową (2050 r.) w zakresie różnorodności biologicznej, z czterema wariantami zakładającymi cel średnioterminowy (2020 r.) – podstawowy krok na drodze do realizacji wspomnianej perspektywy. W przedmiotowej perspektywie różnorodność biologiczna i funkcje ekosystemu, które przyroda udostępnia nam za darmo, są chronione, cenione i, o ile to możliwe, przywracane ze względu na ich niezaprzeczalną wartość, dzięki czemu przyczyniają się one do osiągnięcia dobrobytu gospodarczego i dobrostanu ludzi oraz zapobiegają katastrofalnym zmianom związanym z utratą różnorodności biologicznej.
Proponuje się cztery poziomy ambicji dla celu średnioterminowego (2020 r.), tak aby zrealizować wspomnianą perspektywę:
· Wariant 1: Znaczne zmniejszenie tempa utraty różnorodności biologicznej i funkcji ekosystemu w UE do roku 2020.
· Wariant 2: Zahamowanie utraty różnorodności biologicznej i funkcji ekosystemu w UE do roku 2020.
· Wariant 3: Zahamowanie utraty różnorodności biologicznej i funkcji ekosystemu w UE do roku 2020 oraz przywrócenie ich tak szybko, jak to możliwe.
· Wariant 4: Zahamowanie utraty różnorodności biologicznej i funkcji ekosystemu w UE do roku 2020 oraz przywrócenie ich tak szybko, jak to możliwe, wraz ze zwiększeniem udziału UE w zapobieganiu utracie różnorodności biologicznej na całym świecie.
Przedmiotowa perspektywa i cel pozwolą UE na stworzenie zdecydowanego wspólnego stanowiska przed zbliżającymi się międzynarodowymi negocjacjami na temat nowej perspektywy i celu w zakresie różnorodności biologicznej na świecie po roku 2010, które odbędą się jesienią w Nagoi (Japonia).
W dokumencie opisuje się także zakres kryzysu w dziedzinie różnorodności biologicznej oraz stan różnorodności biologicznej w UE i na świecie, jak również podkreśla główne czynniki utraty różnorodności biologicznej i jej konsekwencje dla środowiska, gospodarki i społeczeństwa jako całości. Przedstawia się w nim główne osiągnięcia i słabe strony obecnej polityki oraz nawiązuje się do międzynarodowych negocjacji.
Na czym polega problem?
Różnorodność biologiczna jest poważnie zagrożona, gdyż gatunki giną w tempie od stu do tysiąca razy szybszym od normalnego. Ponad jedna trzecia poddanych ocenie gatunków jest zagrożona wymarciem, a szacowane 60 proc. funkcji ekosystemu Ziemi zostało zdegradowane w ostatnich 50 latach. Utratę tę powoduje działalność człowieka poprzez zmiany użytkowania gruntów, nadmierną eksploatację, niezrównoważone praktyki, zanieczyszczenie środowiska i wprowadzanie gatunków inwazyjnych, co prowadzi do zniszczenia siedlisk i gatunków oraz ich rozbicia i degradacji. Mają w tym udział również zmiany klimatu.
W 2001 r. UE postanowiła położyć kres utracie różnorodności biologicznej do roku 2010. Pomimo znacznych starań istnieją jednak wyraźne oznaki, że ten cel nie zostanie zrealizowany. Konsekwencje utraty różnorodności biologicznej mają szeroki zasięg: od zmian w skali mikro do załamania się całych ekosystemów i funkcji, takich jak dostarczanie żywności i wody oraz regulacja klimatu, co zagraża naszemu przyszłemu dobrobytowi. Różnorodność biologiczna ma również zasadnicze znaczenie dla osiągnięcia innych celów polityki, w szczególności bezpieczeństwa żywnościowego i zahamowania zmian klimatu, a także zapewnia środki utrzymania w tak różnorodnych sektorach jak rolnictwo, rybołówstwo i turystyka. Wyniki ostatniego badania „The Economics of Ecosystems and Biodiversity” (TEEB) świadczą o tym, że straty w świecie przyrody mają bezpośrednie reperkusje gospodarcze, których znaczenie jest w dużej mierze niedoceniane. Różnorodność biologiczna i funkcje ekosystemu są naturalnym bogactwem, które może odegrać kluczową rolę w przyszłych strategiach gospodarczych dążących do pobudzania wzrostu i dobrobytu. W związku z powyższym istnieje pilna potrzeba określenia nowego celu w zakresie różnorodności biologicznej po roku 2010.
Dalsze działania
Wkrótce przeprowadzone zostaną szczegółowe dyskusje z państwami członkowskimi, instytucjami europejskimi i innymi zainteresowanymi stronami. Zostaną one rozpoczęte na europejskiej konferencji wysokiego szczebla na temat „Wizji i celu w zakresie różnorodności biologicznej po roku 2010”, która odbędzie się w Hiszpanii, w Madrycie, w dniach 26-27 stycznia 2010 r., i będą kontynuowane w celu osiągnięcia w nadchodzących miesiącach porozumienia na wysokim szczeblu. Na podstawie tego porozumienia i dalszych prac Komisja przedstawi do końca tego roku nową unijną strategię w dziedzinie różnorodności biologicznej zmierzającą do osiągnięcia uzgodnionego celu.
Warto w tym miejscu dodać, że działaniom UE towarzyszy ogłoszenie przez Narody Zjednoczone roku 2010 Międzynarodowym Rokiem Różnorodności Biologicznej .
UE koniecznie musi wzmocnić badania naukowe, lepiej wdrażać swoje przepisy i zwiększyć nakłady finansowe. Istnieją bowiem propozycje rozwiązania problemów. Na szczególną uwagę zasługuje z sukcesem realizowany projekt Natura 2000 . Jest to system ochrony cennych siedlisk przyrodniczych i rzadkich oraz zagrożonych gatunków zwierząt i roślin w Europie, obejmujący 17 proc. obszarów UE. Realizacja tego i innych nowych projektów przyczyniłaby się do przywrócenia funkcjonowania światowych ekosystemów, które na przestrzeni ostatnich 50 lat w 60 proc. uległy zniszczeniu na skutek działalności człowieka (nadmierna eksploatacja zasobów oraz ich zanieczyszczanie).
Jednocześnie pomogłoby to w zapobieganiu klęskom żywiołowym, niedoborom wody i żywności oraz w zmniejszaniu ocieplenia klimatu.
26 stycznia rozpoczyna się unijna kampania na rzecz różnorodności biologicznej. Szczegółowe informacje na ten temat dostępne są na interaktywnej stronie internetowej. Zagrożone wyginięciem gatunki, w tym m.in. wróbel, będzie też można dodawać w portalach społecznościowych, jak np. Facebook, do grona swoich „znajomych”.
Dalsze informacje:
Więcej o różnorodności biologicznej w UE
Film wideo: Warto chronić przyrodę http://ec.europa.eu/avservices/video/video_prod_en.cfm?type=details&prodid=11258&src=1
Więcej na ten temat http://ec.europa.eu/news/environment/060602_1_pl.htm
Copyright © 2021 Wir Poznań | Wszelkie prawa zastrzeżone.