Wczoraj wieczorem w Genk w Belgii obchodzono podwójne dwudziestolecie podjęcia dwóch głównych inicjatyw w ramach polityki UE w dziedzinie środowiska.

Minęło już dwadzieścia lat odkąd UE przyjęła dyrektywę siedliskową, jeden z dwóch podstawowych elementów sieci Natura 2000, czyli europejskiej sieci obszarów chronionych. Unijny Instrument Finansowy na rzecz Środowiska LIFE również obchodzi swoje dwudzieste urodziny.

W przemówieniu wygłoszonym podczas uroczystości komisarz ds. środowiska Janez Potočnik stwierdził: „Obejmując ponad 26 tys. obszarów chronionych – prawie jedną piątą powierzchni UE, w tym znaczne obszary morskie, Natura 2000 stanowi największą skoordynowaną sieć obszarów chronionych na świecie.Jest to nadzwyczajne osiągnięcie i zawdzięczamy je dyrektywie siedliskowej.Program LIFE również okazał się wielkim sukcesem.W ciągu ostatnich 20 lat programem tym objęto około 400 gatunków, z których wiele posiada obecnie właściwy stan ochrony.Wszyscy Europejczycy mogą być dumni z tych wyników.”

Dyrektywa siedliskowa jest najbardziej ambitną inicjatywą, jaką kiedykolwiek podjęto w celu zachowania różnorodności biologicznej Europy. Ze względu na coraz większe zaniepokojenie rosnącą utratą różnorodności biologicznej w 1992 r. rządy UE przyjęły odpowiednie akty prawne. Wraz z dyrektywą ptasią określa ona ramy ochrony przyrody w całej Unii na prawdziwie europejską skalę. Dyrektywa chroni ponad 1000 gatunków zwierząt i roślin oraz ponad 200 typów siedlisk, w tym lasy, łąki i tereny podmokłe, które są przedmiotem troski UE.

Bezpośrednim skutkiem przyjęcia wspomnianych aktów prawnych było utworzenie sieci Natura 2000, czyli ogólnoeuropejskiej ekologicznej sieci obszarów chronionych mającej na celu ochronę gatunków i siedlisk w ich naturalnym środowisku w całej Unii. Budowa sieci jest obecnie prawie zakończona i obejmuje obszar równy łącznej powierzchni Niemiec, Polski i Republiki Czeskiej. Obszary należące do sieci Natura 2000 nie obejmują tylko rezerwatów przyrody, lecz opierają się na znacznie szerszej koncepcji ochrony i zrównoważonego użytkowania – są to obszary, w których człowiek współpracuje z przyrodą.

Dzięki Instrumentowi Finansowemu na rzecz Środowiska LIFE na zarządzanie ponad dwoma tysiącami obszarów Natura 2000 i na ich odbudowę w całej UE przeznaczono ponad 1,2 mld euro. W ciągu ostatnich 20 lat w ramach dwóch komponentów instrumentu - LIFE Przyroda i LIFE polityka i zarządzanie w zakresie ochrony środowiska – współfinansowano 3 685 projektów kwotą w wysokości 2,8 mld euro z budżetu UE. Dzięki przekonaniu i wsparciu inicjatywy te zgromadziły dalsze 3,8 mld euro dla wielu programów na rzecz poprawy środowiska naturalnego i przekazały informacje na temat tych osiągnięć szerszej grupie odbiorców.

Kontekst

Ponad 26 tys. obszarów zostało włączonych do sieci Natura 2000. Niektóre z nich znajdują się w regionach oddalonych, lecz większość stanowi integralną część naszego krajobrazu i obejmuje szereg różnych siedlisk, strefy buforowe i inne elementy krajobrazu. Sieć Natura 2000 nie tylko chroni europejskie obszary o dużej różnorodności biologicznej, ale także wspiera tryb życia rolników, leśników, rybaków, jak i innych użytkowników, którzy mieszkają na tych terenach, oraz dba o ten krytyczny kapitał naturalny. Inwestycje w sieć Natura 2000 mają znaczny potencjał, by przyczynić się do trwałego wzrostu gospodarczego i tworzenia miejsc pracy, zwłaszcza na obszarach wiejskich i w mniej rozwiniętych regionach. Zapewnienie zdrowych ekosystemów dzięki zarządzaniu siecią Natura 2000 przyczynia się również do realizacji celów polegających na łagodzeniu skutków zmiany klimatu oraz przystosowaniu się do nich.

Nazwa programu LIFE pochodzi ze skrótu jego nazwy w języku francuskim: L’Instrument Financier pour l’Environnement (Instrument Finansowy na rzecz Środowiska). W tym roku z okazji dwudziestolecia utworzenia programu LIFE zorganizowanych zostało lub zaplanowano ponad 300 imprez w ramach bieżących i już zakończonych projektów LIFE. Wśród imprez popularyzujących znajduje się wielkanocny obóz dla dzieci LIFE (Hiszpania), regionalne targi kwiatów (Grecja), a nawet koncert żab przy świetle księżyca (Niemcy). Więcej informacji na temat wszystkich trzystu imprez LIFE znajduje się na stronie internetowej dotyczącej kalendarza obchodów dwudziestej rocznicy utworzenia programu.

Zob. także:

Broszura na temat dyrektywy siedliskowej wydana z okazji dwudziestej rocznicy jej przyjęcia:

http://ec.europa.eu/environment/nature/pdf/20yrs_brochure.pdf

Broszura na temat programu LIFE wydana z okazji dwudziestej rocznicy utworzenia programu:

http://ec.europa.eu/environment/life/publications/lifepublications/lifefocus/documents/20Years.pdf

Relacja z obchodów rocznicy na portalu Europe by Satellite:

http://ec.europa.eu/avservices/ebs/schedule.cfm?page=1