Unia Europejska i jej państwa członkowskie mogą znacząco zyskać na stosowaniu siły przekonywania zwanej miękką siłą (ang. soft power), jaką dysponuje dyplomacja kulturalna.

Przyniosłoby to korzyści gospodarce dzięki lepszemu dostępowi do rynku dla europejskiego sektora kultury i sektora kreatywnego, większej różnorodności kulturowej, a także szerszej wymianie wartości europejskich. Tak brzmi główny wniosek z raportu, który Komisja opublikowała dzisiaj w następstwie inicjatywy Parlamentu Europejskiego.

„Dyplomacja kulturalna stwarza nam okazję do dzielenia się z innymi krajami naszą europejską kulturą i jej wartościami, takimi jak prawa człowieka, różnorodność i równość", stwierdziła Androulla Vassiliou, komisarz ds. edukacji, kultury, wielojęzyczności i młodzieży. „Jest ona także korzystna z punktu widzenia miejsc pracy i wzrostu gospodarczego.Apeluję do przyszłej Komisji i Parlamentu Europejskiego o wdrożenie zaleceń określonych w raporcie".

Zalecenia dotyczące sposobów zwiększenia efektów europejskiej dyplomacji kulturalnej obejmują m.in.:

• lepszą koordynację i specjalny personel (np. attaché kulturalny w delegaturach UE);
• nowe metody finansowania i pozyskiwania funduszy, w tym dotyczące współfinansowania i partnerstw publiczno-prywatnych;
• łączenie zasobów organizacji kulturalnych i państw członkowskich, zwłaszcza za pośrednictwem ich instytutów kultury i pracowników dyplomatycznych za granicą;
• usuwanie przeszkód w mobilności, na przykład poprzez złagodzenie wymogów dotyczących wiz dla podmiotów działających w sektorze kultury;
• nawiązywanie kontaktów z młodymi ludźmi, na przykład poprzez poszerzenie zakresu programów wymiany edukacyjnej i kulturalnej;
• skupianie uwagi na dużych i małych miastach w celu określenia kluczowych partnerów;
• ułatwianie wymiany doświadczeń i najlepszych praktyk między artystami z różnych krajów, menedżerami kultury, dziennikarzami lub pisarzami;
• wzmacnianie pozycji lokalnych podmiotów sektora kultury poprzez ułatwianie współpracy z organizacjami kulturalnymi lub fundacjami;
• ulepszanie monitorowania i oceny projektów oraz strategii dyplomacji kulturalnej.

Dalsze działania

Raport i jego zalecenia zostaną omówione z przedstawicielami państw członkowskich i Parlamentu Europejskiego. W najbliższej przyszłości takie dyskusje odbędą się na spotkaniu urzędników wysokiego szczebla w dniu 17 czerwca, jeszcze w trakcie sprawowania przez Grecję przewodnictwa w UE, i będą kontynuowane podczas prezydencji włoskiej. W dniu 25 czerwca odbędzie się spotkanie z posłami do PE.

Kontekst

Raport powstał w oparciu o badania naukowe przeprowadzone w 28 państwach członkowskich UE i w krajach partnerskich obejmujących:

• 10 partnerów strategicznych: Brazylię, Chiny, Indie, Japonię, Kanadę, Koreę Południową, Meksyk, Republikę Południowej Afryki, Rosję i Stany Zjednoczone Ameryki;
• oraz 16 państw sąsiadujących z UE: Algierię, Armenię, Azerbejdżan, Białoruś, Egipt, Gruzję, Izrael, Jordanię, Liban, Libię, Mołdawię, Maroko, okupowane terytoria palestyńskie, Syrię, Tunezję i Ukrainę.

Raport został opracowany przez konsorcjum instytucji kultury obejmujące: Instytut Goethego, Bruksela, BOZAR – Centrum Sztuk Pięknych, Bruksela, British Council, Bruksela, Duński Instytut Kultury, Bruksela i podmioty działające w sektorze kultury, takie jak: Europejska Fundacja Kultury (ECF), Instytut ds. Stosunków Kulturalnych z Zagranicą (IFA), Institut Français, Paryż, KEA European Affairs.

Kultura jako ważny element stosunków zewnętrznych jest jednym z trzech celów strategicznych Europejskiej agendy kultury – kompleksowych ram polityki, którymi od 2007 r. kierują się Komisja i państwa członkowskie przy wspólnej pracy w tym zakresie.

Dodatkowe informacje

Komisja Europejska: Kultura i kultura a stosunki zewnętrzne

Komisja Europejska: Kształcenie i szkolenie

Strona internetowa komisarz Androulli Vassiliou

Linkedin: Kultura a stosunki zewnętrzne