Europe Direct Poznań

Data publikacji: 13.05.2010

EKES - konferencja 2010 w sprawie edukacji na rzecz walki z wykluczeniem społecznym

Przewodniczący Mario Sepi zwróci się we Florencji do José Manuela Barroso w sprawie nowych przepisów europejskich na rzecz walki z wykluczeniem społecznym poprzez edukację i szkolenia.

Ze względu na wykluczenie społeczne co czwarty obywatel Europy nie może korzystać z praw podstawowych. Praca, mieszkanie, opieka zdrowotna, edukacja, kultura, sport są dostępne dla trzech Europejczyków, lecz czwartemu się ich odmawia. To nie tylko rażąca niesprawiedliwość, lecz także niewybaczalny koszt dla europejskiego systemu gospodarczego i dla systemów poszczególnych krajów. Który kraj może sobie pozwolić, szczególnie w czasach kryzysu gospodarczego, by wykluczyć jedną czwartą własnego społeczeństwa?

Edukacja spełnia wszelkie warunki, by sprostać temu zjawisku i wspomagać włączenie do społeczeństwa i rynku pracy co czwartego Europejczyka, który obecnie jest z nich wykluczony. Aby systemy edukacji 27 krajów mogły odgrywać tę nową rolę, konieczne są odpowiednie przepisy pozwalające sprostać temu zasadniczemu wyzwaniu.

W związku z tym Europejski Komitet Ekonomiczno-Społeczny (EKES), instytucja z siedzibą w Brukseli składająca się z przedstawicieli grup społeczno-gospodarczych z 27 krajów UE, postanowił, że swoją codwuletnią konferencję organizowaną we Florencji w dn. 20–22 maja 2010 r. poświęci edukacji na rzecz walki z wykluczeniem społecznym.

Przez trzy dni będą odbywać się prace i dyskusje z udziałem polityków i specjalistów, przedsiębiorców i związkowców, socjologów i ekspertów z dziedziny edukacji i szkoleń, a także głównych podmiotów edukacji pozaformalnej i organizacji pozarządowych zajmujących się tą dziedziną. Wśród uczestników posiedzenia we Florencji mają się znaleźć m.in.: przewodniczący Komisji Europejskiej Josè Manuel Barroso; przewodniczący Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego Mario Sepi; ministrowie edukacji z Włoch, Grecji i Belgii Mariastella Gelmini, Anna Diamantopulu i Marie-Dominique Simonet; hiszpańska minister ds. równości szans Bibiana Aido Almagro; przedstawiciele CGIL i CISL; wiceprzewodniczący Parlamentu Europejskiego Gianni Pittella i Isabelle Durant; przewodnicząca Confindustria Toscana Antonella Manfi oraz przewodniczący Europejskiego Instytutu Uniwersyteckiego z Florencji Josep Borrell; dyrektor europejskiej sieci na rzecz walki z ubóstwem Fintan Farrell; przewodniczący włoskiej komisji badań nad wykluczeniem społecznym Marco Revelli; przedstawiciel stowarzyszenia Libera Tonio Dell’Olio; dyrektor Ecole de la 2nde Chance z Marsylii Lionel Urdy; dyrektor Gens du Voyage Stéphane Lévèque; przewodnicząca europejskiej sieci przedsiębiorstw na rzecz włączenia społecznego Charlotte Gruber; rzecznik Forum Trzeciego Sektora Andrea Olivero; dyrektor Cedefop Aviana Bulgarelli; przewodniczący Fondaca Giovanni Moro; pełnomocnik ATD Quart Monde przy UE Marie-Cécile Renoux; przewodniczący europejskiego ośrodka analitycznego na rzecz solidarności Denis Stokkink; przewodnicząca włoskiej rady ds. osób niepełnosprawnych Luisa Bosisio Fazzi; a także były francuski komisarz wysokiego szczebla ds. aktywnej solidarności przeciw ubóstwu Martin Hirsch.

W zglobalizowanym świecie ubóstwo ma wiele twarzy. Typowe dla tego zjawiska są poważne braki w zaspokajaniu podstawowych potrzeb: od żywności po wodę pitną, od opieki zdrowotnej po schronienie, występujące w znacznej części świata. Ubóstwo może się również przejawiać jako niemożność uzyskania standardu życia akceptowalnego w społeczeństwie, w którym się żyje.

Tak jest w Europie, gdzie niewystarczający dochód to tylko jedna strona medalu, pokazująca jednak, że 17% obywateli europejskich cierpi na brak zasobów. Rosnące bezrobocie, niepewność, niegodne warunki mieszkaniowe, nieodpowiednia opieka zdrowotna, bariery w dostępie do edukacji, kultury, sportu i rozrywki to kolejne przyczyny marginalizacji, które prowadzą do wykluczenia jednego na czterech Europejczyków z wielu dziedzin, które dla są normą w przypadku pozostałych.

Oprócz przypadków ekstremalnych, takich jak dramatyczne położenie wspólnoty Romów, najbardziej rozpowszechnionym rodzajem ubóstwa w Europie jest względne ubóstwo, wynikające nie tylko z braku pieniędzy, lecz także z nierówności powstających ze względu na płeć, rasę czy pochodzenie etniczne, religię czy przekonania, niepełnosprawność, wiek, orientację seksualną lub pracę (stałą lub tymczasową).

Wykluczenie społeczne w Europie oznacza nie tylko problemy spowodowane niewielkim dochodem, lecz także brakiem dostępu do edukacji i informacji, integracji kulturowej i udziału społecznego. Krótko mówiąc, oznacza niemożność korzystania z dominujących warunków życia i łatwiejszych powiązań z rynkiem pracy. Oprócz tradycyjnych form ubóstwa powstały nowe, osoby dotknięte niepewnością zatrudnienia muszą borykać się z bardzo dużymi niedostatkami. Wszystkie najnowsze sondaże wskazują, że obywatele europejscy wyraźnie dostrzegają różne problemy związane z ubóstwem: od skrajnego ubóstwa (10%), po wykluczenie społeczne (29%) i ryzyko ubóstwa (37%). Ich zdaniem wynika to przede wszystkim z niesprawiedliwości społecznej (37%).

Obecnie w Europie dobre przepisy nie wystarczą, by zagwarantować wszystkim równość szans. Nierówności są widoczne w życiu codziennym: w szkole, w miejscu pracy, w opiece zdrowotnej, w dostępie do dóbr i usług świadczonych w interesie ogólnym. Wszystkie te przeszkody nie tylko nie są przezwyciężane, lecz wręcz się umacniają. Z tego względu Unia Europejska poświęciła rok 2010 walce z ubóstwem i wykluczeniem społecznym.

Według Maria Sepiego, przewodniczącego EKES-u, „rola edukacji w tej walce ma decydujące znaczenie”. Nabycie jak największych umiejętności poprzez edukację i szkolenia pomaga walczyć z ubóstwem i wykluczeniem oraz stwarza nowe możliwości włączenia społecznego i zatrudnienia. „Wybór edukacji integracyjnej – dodaje Sepi – nie jest podyktowany jedynie oczywistymi względami społecznymi, jeżeli chodzi o zmianę mentalności i budowanie społeczeństwa wolnego od uprzedzeń i dyskryminacji, lecz także konkretnymi korzyściami ekonomicznymi, ponieważ wspomaga wzrost konkurencyjności systemu w obliczu nowych wyzwań gospodarczych i wymogów rynku pracy”. Wykorzenienie skandalicznego poziomu ubóstwa i propagowanie większego włączenia społecznego „nie oznacza jedynie spełnienia bezsprzecznego obowiązku uznania praw wszystkich – oznacza także wzmocnienie spójności społecznej i korzyści dla całego społeczeństwa”.

W związku z tym konferencja nie ograniczy się do podkreślenia wagi problemu, jakim jest wykluczenie społeczne w UE, lecz ma dokonać pierwszego kroku politycznego w kierunku nowych przepisów europejskich dotyczących włączenia społecznego, opartych na podstawowym instrumencie, jakim jest edukacja, a co za tym idzie – na przeglądzie polityki edukacji i szkoleń UE i państw członkowskich. Mario Sepi ma nadzieję, że konferencja zakończy się wnioskiem do Komisji Europejskiej w sprawie sporządzenia zielonej księgi, która będzie pierwszym niezbędnym działaniem w Europie w kierunku przeglądu przepisów prawnych w tej dziedzinie.