Data publikacji: 31.01.2012
Erasmus zmienia Europę od 25 lat
Erasmus, cieszący się największym powodzeniem program wymiany studentów na świecie, obchodzi w tym roku 25. rocznicę istnienia.
Od momentu powstania programu Erasmus w 1987 r. z możliwości odbycia części studiów lub stażu zawodowego za granicą skorzystało prawie trzy miliony studentów. Mobilność w ramach programu Erasmus znajduje się w samym centrum strategii Komisji na rzecz zwalczania bezrobocia wśród młodzieży, dzięki położeniu większego nacisku na rozwój umiejętności – kwestii, która będzie omawiana przez szefów państw i rządów podczas dzisiejszego nieformalnego posiedzenia Rady Europejskiej.
„Wpływ programu Erasmus jest olbrzymi, nie tylko na poszczególnych studentów, lecz także na całą gospodarkę europejską. Dzięki wspieraniu wysokiej jakości nauczania i nowoczesnego systemu szkolnictwa wyższego, zacieśniającego współpracę pomiędzy środowiskami akademickimi i pracodawcami, program ten przyczynia się do niwelowania niedopasowania umiejętności do potrzeb rynku pracy. Daje on również młodym ludziom pewność siebie i zdolność do pracy w innych państwach, gdzie mogą istnieć odpowiednie dla nich miejsca pracy. W ten sposób mogą oni uniknąć pułapki związanej z geograficznym niedopasowaniem występowania umiejętności i miejsc pracy.” powiedział przewodniczący Barroso
Komisarz Vassiliou dodała: „Erasmus jest jednym z największych sukcesów Unii Europejskiej – jest naszym najbardziej znanym i najpopularniejszym programem. Wymiany w ramach programu Erasmus umożliwiają studentom doskonalenie znajomości języków obcych i rozwijanie umiejętności, takich jak umiejętność dostosowywania się do sytuacji, które przyczyniają się do poprawy ich perspektyw na rynku pracy. Program umożliwia również nauczycielom i innym pracownikom poznanie sposobu funkcjonowania systemów szkolnictwa wyższego w innych państwach i inspirowanie się najlepszymi doświadczeniami. Popyt na miejsca zdecydowanie przewyższa zasoby dostępne w wielu państwach – jest to jeden z powodów, dla których planujemy rozszerzenie możliwości kształcenia i szkolenia za granicą w ramach nowo proponowanego programu na rzecz edukacji, szkoleń i młodzieży – »Erasmus dla wszystkich«.”
W roku akademickim 2011/2012 z programu skorzysta ponad 250 tys. studentów. Przewiduje się, że studenci najchętniej wyjeżdżać będą do takich państw jak Hiszpania, Francja, Zjednoczone Królestwo, Niemcy i Włochy, podczas gdy wśród państw wysyłających największą liczbę studentów za granicę znajdą się najprawdopodobniej Hiszpania, Francja, Niemcy, Włochy i Polska. W latach 2007-2013 UE przeznaczyła na program Erasmus około 3 mld euro.
Program „Erasmus dla wszystkich” połączy ze sobą wszystkie obecne inicjatywy unijne i międzynarodowe w dziedzinie kształcenia, szkolenia, młodzieży i sportu, zastępując siedem istniejących programów jednym . Dzięki temu wzrośnie jego efektywność, łatwiej będzie ubiegać się o dofinansowanie, a powielanie działań i ich fragmentacja zostaną ograniczone. Docelowo nowy program ma dać możliwość studiowania, szkolenia lub nauczania za granicą prawie pięciu milionom osób, czyli prawie dwa razy więcej niż obecnie. Nad wnioskiem Komisji dyskutują obecnie państwa członkowskie i Parlament Europejski, które decydują o przyszłym budżecie.
Wydarzenia uświetniające obchody
Obchody 25. rocznicy istnienia programu Erasmus rozpoczęły się 30.01 w Brukseli od konferencji poświęconej ocenie osiągnięć programu i jego przyszłości. Dania, która sprawuje prezydencję UE w pierwszym półroczu 2012 r., zorganizuje wraz z Komisją Europejską również kolejną konferencję, która odbędzie się w Kopenhadze w dniu 9 maja. Rocznica będzie też obchodzona podczas imprez organizowanych w państwach członkowskich.
W wielu z tych wydarzeń wezmą udział „ambasadorzy programu Erasmus” z 33 państw uczestniczących w programie. W każdym państwie na ambasadora wybrano jednego studenta i jednego pracownika. Wyboru dokonano na podstawie wpływu, jaki program Erasmus miał na ich życie zawodowe i prywatne. Ich zadaniem jest zachęcanie innych studentów i pracowników do skorzystania z możliwości zmiany życia i poszerzenia horyzontów, jakie oferuje program. Podczas majowej konferencji w Kopenhadze zaprezentują oni „Manifest programu Erasmus”, prezentujący ich wizję rozwoju programu w przyszłości.
Informacje dodatkowe
Program Erasmus został uruchomiony w 1987 r. Początkowo wzięło w nim udział 3 244 młodych, odważnych studentów, którzy podjęli naukę w jednym z jedenastu państw uczestniczących wtedy w programie. Obecnie w programie biorą udział 33 państwa – 27 państw członkowskich UE, Chorwacja, Islandia, Liechtenstein, Norwegia, Szwajcaria i Turcja.
W ciągu ostatnich 25 lat program odnotował stały wzrost liczby studentów oraz jakości i różnorodności proponowanych działań. Ze wsparcia UE, aby uczyć lub szkolić za granicą, mogą również skorzystać nauczyciele i inni pracownicy, np. pracownicy ds. kontaktów międzynarodowych, którzy są wielokrotnie pierwszymi osobami mającymi kontakt z potencjalnymi studentami programu Erasmus. Niemal 40 tys. z nich skorzystało z programu w latach 2010/2011.
Od 2007 r. w ramach programu Erasmus finansowane są również coraz bardziej popularne staże zawodowe w zagranicznych przedsiębiorstwach. Do dziś dotacje przeznaczone na ten cel zostały przyznane prawie 150 tys. studentów. W latach 2009/10 na udział w stażu zdecydowało się 35 tys. studentów (jeden na sześciu), co stanowi wzrost o 17% w stosunku do roku poprzedniego.
Więcej informacji na temat programu Erasmus znajduje się na stronie internetowej:
Wywiady wideo z ambasadorami programu Erasmus
źródło IP/12/83
Najczęściej zadawane pytania: program Erasmus
1. Co oznacza „okres mobilności” w ramach programu Erasmus i kto decyduje o jego przebiegu?
Okres studiów w ramach programu Erasmus wynosi od 3 do 12 miesięcy i stanowi integralną część toku studiów odbywanych na macierzystej uczelni. Zaliczony okres studiów za granicą jest w pełni uznawany przez instytucję macierzystą na podstawie porozumienia o programie zajęć (tzw. „learning agreement”) podpisanego przez studenta, instytucję macierzystą oraz instytucję przyjmującą. Porozumienie o programie zajęć jest rodzajem umowy zawieranej przed rozpoczęciem okresu studiów, która dokładnie określa, na jakie zajęcia będzie uczęszczał student. Pod koniec okresu studiów za granicą zarówno student, jak i instytucja macierzysta otrzymują od instytucji przyjmującej sprawozdanie z wyników w nauce uzyskanych przez studenta w ramach uzgodnionego programu zajęć za granicą.
Uniwersytety i inne instytucje szkolnictwa wyższego biorące udział w programie Erasmus muszą mieć przyznaną Kartę uczelni Erasmus oraz być uznawane przez krajowe organy państwa, w którym mają swoją siedzibę. Celem Karty uczelni Erasmus jest zagwarantowanie jakości programu przez określenie podstawowych zasad i zobowiązań, których zainteresowane strony zobowiązane są przestrzegać.
Studenci instytucji szkolnictwa wyższego, której przyznano „rozszerzoną” Kartę uczelni Erasmus, mogą również uczestniczyć w stażach zawodowych (praktykach), odbywanych w zagranicznych przedsiębiorstwach lub organizacjach. Instytucja macierzysta jest zobowiązana w pełni uznać okres praktyk odbytych za granicą na podstawie porozumienia o programie praktyki (tzw. „training agreement”) podpisanego przez wszystkie strony przed rozpoczęciem okresu mobilności.
2. Jak ubiegać się o stypendium programu Erasmus?
Aby wziąć udział w programie wymiany studentów Erasmus, należy spełnić następujące warunki:
· być wpisanym na listę studentów oficjalnego programu studiów realizowanego przez instytucję szkolnictwa wyższego uczestniczącą w programie Erasmus, w której po zaliczeniu programu studiów uzyskuje się tytuł lub dyplom (w tym na poziomie doktoranckim), w jednym z 33 państw uczestniczących (UE 27 + Chorwacja, Islandia, Liechtenstein, Szwajcaria i Turcja);
· ukończyć przynajmniej pierwszy rok studiów wyższych (warunek ten nie obowiązuje w przypadku staży zawodowych).
Ogromna większość uniwersytetów i innych instytucji szkolnictwa wyższego na terenie UE uczestniczy w programie Erasmus. Biuro współpracy z zagranicą lub biuro ds. programu Erasmus macierzystej instytucji szkolnictwa wyższego stanowi podstawowy punkt udzielający informacji o przyznawaniu stypendiów programu Erasmus. To właśnie tam można się dowiedzieć o wszystkich wymianach programu Erasmus, w których uczestniczy dana uczelnia.
3. Ilu studentów skorzystało już z programu Erasmus?
Od początku istnienia programu Erasmus, czyli od 1987 r., liczba wymian studenckich stale rośnie. Szacuje się, że w roku akademickim 2012/2013 całkowita liczba uczestników programu osiągnie 3 mln.
4. Ile wynosi stypendium w programie Erasmus?
Średnie miesięczne stypendium programu Erasmus w roku akademickim 2009/10 wynosiło 254 EUR. W większości państw liczba zainteresowanych znacznie przewyższa dostępność stypendiów. W roku akademickim 2009/10 ponad 213 tys. studentów otrzymało stypendium programu Erasmus na studia lub staż za granicą, co oznacza wzrost o 7,4% (nowy rekord) w porównaniu do roku poprzedniego.
Stypendia przyznawane są studentom wybranym przez ich macierzystą uczelnię po wyrażeniu zgody na ich przyjęcie przez przyjmującą instytucję lub przedsiębiorstwo (w przypadku praktyk). Instytucja przyjmująca nie może pobierać od studentów czesnego, co stanowi jedną z podstawowych zasad programu Erasmus.
Wysokość stypendium jest różna w poszczególnych państwach członkowskich i nie zakłada pokrycia wszystkich kosztów ponoszonych przez studenta. Dąży się jednak do zrekompensowania części różnicy kosztów utrzymania między dwoma uczestniczącymi państwami.
Komisja Europejska ustanawia pułap kwoty miesięcznego stypendium dla każdego państwa docelowego. Wysokość stypendium zależy jednak od decyzji krajowych agencji, biur lub urzędów ds. realizacji programu Erasmus oraz od instytucji szkolnictwa wyższego. Większość z nich dąży do przyznania stypendiów jak największej liczbie uczestników programu (studentów i pracowników), niektóre jednak wolą wypłacać wyższe stypendia mniejszej liczbie osób. Krajowe agencje, biura lub urzędy i uczelnie macierzyste mogą na przykład uwzględnić sytuację społeczno-ekonomiczną studenta oraz odległość instytucji przyjmującej od miejsca zamieszkania. Stypendium programu Erasmus może zostać połączone z dodatkowymi funduszami przyznawanymi przez uczelnię, państwa członkowskie, regiony lub inne organy publiczne bądź prywatne. Rosnąca liczba przedsiębiorstw prywatnych oferuje dotacje na mobilność, a coraz więcej studentów ma obecnie dostęp do bankowych pożyczek studenckich.
5. Czy to prawda, że program Erasmus wspiera również mobilność pracowników oraz kursy językowe?
Tak. W zakres tak zwanych „działań zdecentralizowanych” promujących mobilność indywidualną, prowadzonych przez agencje, biura lub urzędy krajowe w 33 państwach uczestniczących, wchodzą: mobilność pracowników w celach nauczania i szkoleń, intensywne programy oraz intensywne kursy językowe w ramach programu Erasmus.
Mobilność pracowników w ramach programu Erasmus
Projekty dydaktyczne pozwalają wykładowcom spędzić okres nauczania za granicą. Może on wynosić od 1 dnia (przynajmniej 5 godzin dydaktycznych) do 6 tygodni pracy w instytucji szkolnictwa wyższego innego kraju. Założeniem jest tu promowanie najwyższych standardów nauczania i międzynarodowej współpracy między instytucjami szkolnictwa wyższego. Mobilność pracowników przekłada się na 8% całego budżetu programu Erasmus. W roku akademickim 2009/10 z budżetu programu Erasmus pokryto koszty projektów dydaktycznych w 29 031 przypadkach, a w 8 745 – projektów szkoleniowych. Poza wykładowcami ze szkoleń mogą również skorzystać pracownicy niedydaktyczni.
Intensywne programy i kursy językowe w ramach programu Erasmus
Intensywne programy to krótkie programy nauki skupiające studentów i pracowników dydaktycznych uczelni wyższych z co najmniej trzech państw uczestniczących w programie. Mogą one trwać od 10 następujących po sobie pełnych dni do 6 tygodni pracy naukowej na dany temat. Ich celem jest promowanie przedmiotów, które w innym przypadku nie byłyby wykładane w poszczególnych instytucjach szkolnictwa wyższego oraz umożliwienie studentom i wykładowcom wspólnej pracy w wielonarodowych grupach. Intensywne programy w ramach programu Erasmus cechuje przede wszystkim ich międzydyscyplinarne, innowacyjne podejście i kreatywność. W roku akademickim 2009/10 w 384 intensywnych programach wzięło udział 12 606 studentów i 4 378 wykładowców.
Intensywne kursy językowe w ramach programu Erasmus to inicjatywa, która wspiera specjalistyczne kursy ukierunkowane na naukę rzadziej używanych i nauczanych języków. Organizowane są one w krajach, gdzie języki te są językami wykładowymi w instytucjach szkolnictwa wyższego. Angielski, niemiecki, francuski i hiszpański (kastylijski) nie kwalifikują się do intensywnych kursów językowych programu Erasmus. Celem kursów jest przygotowanie przyszłych studentów programu Erasmus na pobyt w państwie przyjmującym zarówno pod kątem językowym, jak i kulturowym. W roku akademickim 2009/10 w 361 intensywnych kursach językowych programu Erasmus wzięło udział 5 386 studentów.
Inne działania
„Działania scentralizowane”, jak np. sieci, wielostronne projekty i towarzyszące im środki, zarządzane są przez unijną Agencję Wykonawczą ds. Edukacji, Kultury i Sektora Audiowizualnego. Służą one prowadzeniu konkretnych działań wśród instytucji szkolnictwa wyższego i innych zainteresowanych stron (np. przedsiębiorstw) w kierunku modernizacji różnych aspektów szkolnictwa wyższego oraz realizacji i kształtowania polityki w tej dziedzinie.
6. Jaką rolę odgrywają państwa członkowskie w programie Erasmus?
Państwa członkowskie UE są zaangażowane na wielu poziomach. Po pierwsze, każde z państw członkowskich wysyła przedstawicieli swojego rządu do Rady Unii Europejskiej, gdzie przyjmuje się przepisy i koordynuje działania, w tym program „Uczenie się przez całe życie”, w zakres którego wchodzi program Erasmus. Budżet programu Erasmus uchwalany jest wspólnie przez Radę i Parlament Europejski na okres siedmiu lat. Obecne finansowanie programu Erasmus wynosi ok. 450 mln EUR rocznie. Po drugie, organy krajowe współfinansują bieżące koszty działalności agencji, biura lub urzędu krajowego oraz nadzorują realizację programu Erasmus w danym państwie. W realizacji programu „Uczenie się przez całe życie” Komisję Europejską wspiera komitet ds. programu „Uczenie się przez całe życie”, który składa się z przedstawicieli państw członkowskich. Wreszcie warunkiem ubiegania się instytucji szkolnictwa wyższego o Kartę uczelni Erasmus, a tym samym o zakwalifikowanie się do programu Erasmus, jest uznanie tej instytucji przez organy krajowe.
7. Co to jest „Erasmus dla wszystkich”?
„Erasmus dla wszystkich” jest nowym programem wsparcia finansowego na rzecz kształcenia, szkolenia, młodzieży i sportu. Został on zaproponowany przez Komisję Europejską i powinien rozpocząć się w 2014 r. Jego przyjęcie pozwoli na znaczne zwiększenie funduszy przeznaczonych na rozwój wiedzy i umiejętności. Program „Erasmus dla wszystkich” opiera się na założeniu, że inwestowanie w kształcenie i szkolenia stanowi bodziec do uwolnienia ludzkich możliwości w zakresie rozwoju osobistego, uzyskiwania nowych umiejętności i zwiększania szans na rynku pracy.
Program „Erasmus dla wszystkich” będzie miał ulepszoną strukturę, która zwiększy jego efektywność. Oznacza to więcej stypendiów dla studentów, stażystów, wykładowców i innych osób. W ramach nowego programu znacznie zwiększą się możliwości w zakresie mobilności i współpracy: w szczególności dzięki zwiększeniu funduszy studenci wyższych uczelni, uczestnicy programów szkolenia zawodowego, stażyści, wykładowcy, osoby prowadzące szkolenia i osoby pracujące z młodzieżą będą mieli większe szanse podjęcia studiów, szkolenia, nauczania czy wolontariatu za granicą. Instytucje kształcenia i szkolenia oraz organizacje młodzieżowe otrzymają dodatkowe możliwości nawiązywania partnerstw i wymiany najlepszych praktyk, a przedsiębiorstwa – promowania innowacyjności i szans zatrudnienia. Większe wsparcie otrzymają także platformy IT takie jak e-twinning, łączące szkoły i inne placówki edukacyjne za pośrednictwem internetu.
8. Czym różni się „Erasmus dla wszystkich” od bieżących programów?
Główny cel pozostaje bez zmian – jest nim doskonalenie rozwoju i umiejętności, a w efekcie zwiększanie szans na zatrudnienie, a także wsparcie modernizacji systemów kształcenia i szkolenia. „Erasmus dla wszystkich” zastąpi siedem istniejących programów – jednym. Obejmie on programy: „Uczenie się przez całe życie” (Erasmus, Leonardo da Vinci, Comenius i Grundtvig), „Młodzież w działaniu” oraz pięć programów współpracy międzynarodowej (Erasmus Mundus, Tempus, Alfa, Edulink i program na rzecz współpracy z państwami uprzemysłowionymi).
Nie zmienią się główne cele istniejących programów (tj. mobilność edukacyjna, projekty współpracy i wsparcie dla reform polityki), ale akcent zostanie położony na te obszary, w których skutki systemowe są największe i gdzie zaangażowanie UE może przynieść rzeczywistą wartość dodaną. Oprócz tego zaproponowano szereg nowych, innowacyjnych elementów, np. program gwarancji kredytowych dla studentów zatytułowany Erasmus Master, sojusze na rzecz wiedzy i sojusze na rzecz umiejętności sektorowych. Jednolity program przyczyni się do uproszczenia stosowanych reguł i procedur oraz do ograniczenia rozdrobnienia i powielania działań. (Zobacz: IP/11/1398).
Od 2007 r. średnio 400 tys. osób rocznie otrzymuje stypendia UE na studia, szkolenia i pracę wolontariacką za granicą. Zgodnie z propozycją Komisji liczba ta ma się niemal podwoić.
Wniosek w sprawie programu „Erasmus dla wszystkich” jest obecnie przedmiotem debaty w Radzie (27 państw członkowskich) oraz w Parlamencie Europejskim, który podejmie ostateczną decyzję co do ram budżetowych na lata 2014-2020.
9. Gdzie znajdują się statystyki dotyczące programu Erasmus
Statystyki dotyczące programu Erasmus dostępne są na poniższej stronie internetowej lub w broszurze pt. „Erasmus – facts, figures & trends – The European Union support for student and staff exchanges and university cooperation in 2009/2010” (Erasmus: fakty, liczby i tendencje. Pomoc Unii Europejskiej w zakresie wymian studentów i pracowników oraz współpracy akademickiej w roku akademickim 2009/10):
Źródło MEMO/12/54
Copyright © 2021 Wir Poznań | Wszelkie prawa zastrzeżone.