Według specjalnego badania Eurobarometr przeprowadzonego we wrześniu i październiku 2021 r. zdecydowana większość obywateli Unii uważa, że internet i narzędzia cyfrowe będą odgrywać ważną rolę w przyszłości. Ponadto znaczna większość ankietowanych jest zdania, że Unia Europejska powinna określić i promować europejskie prawa i zasady, aby zagwarantować pomyślny przebieg transformacji cyfrowej.

Znaczenie technologii cyfrowych w życiu codziennym

Wyniki badania pokazują, że ponad ośmiu na dziesięciu Europejczyków (81 proc.) uważa, że do 2030 r. narzędzia cyfrowe i internet będą odgrywały ważną rolę w ich życiu. Ponad 80 proc. obywateli Unii uważa, że korzystanie z nich przyniesie co najmniej tyle samo korzyści co niedogodności. Tylko niewielka mniejszość (12 proc.) spodziewa się, że w perspektywie 2030 r. z korzystaniem z narzędzi cyfrowych i internetu wiązać się będzie więcej niedogodności niż korzyści.

Obawy dotyczące szkód i zagrożeń w internecie

Ponad połowa (56 proc.) ankietowanych obywateli Unii obawia się cyberataków i cyberprzestępstw, takich jak kradzież danych osobowych i ich wykorzystanie w nielegalnych celach, złośliwe oprogramowanie czy też phishing. Ponadto ponad połowa (53 proc.) z nich wyraziła również obawy o bezpieczeństwo i dobrostan dzieci w internecie, a blisko połowę (46 proc.) obywateli UE niepokoi to, w jaki sposób ich dane osobowe i informacje są wykorzystywane przez przedsiębiorstwa lub organy administracji publicznej. Około jedną trzecią (34 proc.) Europejczyków martwi to, że trudno jest im „odstawić" internet i znaleźć właściwą równowagę między życiem online a offline, a około jedna czwarta (26 proc.) jest zaniepokojona trudnościami w nabyciu nowych umiejętności cyfrowych niezbędnych do aktywnego uczestnictwa w życiu społecznym. Około jeden na pięciu (23 proc.) obywateli Unii jest również zaniepokojony wpływem, jaki produkty i usługi cyfrowe wywierają na środowisko.

Potrzeba większej wiedzy na temat praw w internecie

Wyniki badania wskazują, że większość obywateli Unii uważa, że UE dobrze chroni ich prawa w środowisku internetowym. Jednocześnie znaczna liczba (niemal 40 proc.) obywateli Unii nie jest świadoma, że przysługujące im prawa takie jak wolność wypowiedzi, prywatność czy niedyskryminacja powinny być przestrzegane również w internecie, przy czym w sześciu państwach członkowskich UE myśli tak ponad trzech na czterech ankietowanych. Niemniej jednak zdecydowana większość obywateli Unii uważa, że warto posiadać większą wiedzę o tych prawach.

Poparcie dla deklaracji w sprawie zasad cyfrowych

Znaczna większość (82 proc.) obywateli Unii sądzi, że korzystne byłoby, gdyby Unia Europejska określiła i promowała wspólną europejską wizję praw i zasad cyfrowych. Zasady te powinny mieć realny wpływ na obywateli. Na przykład dziewięciu na dziesięciu (90 proc.) ankietowanych opowiada się za przyjęciem zasady, zgodnie z którą wszyscy, w tym osoby z niepełnosprawnościami lub zagrożone wykluczeniem, powinni móc korzystać z łatwo dostępnych i przyjaznych dla użytkownika cyfrowych usług publicznych. Obywatele chcą otrzymywać jasne informacje o warunkach, które mają zastosowanie do ich połączenia z internetem, mieć dostęp do internetu za pośrednictwem przystępnego cenowo i szybkiego łącza oraz mieć możliwość korzystania z bezpiecznej i wiarygodnej tożsamości cyfrowej zapewniającej dostęp do szerokiej gamy publicznych i prywatnych usług online.

Dalsze działania

Wyniki tego pierwszego badania Eurobarometr pomogą w opracowaniu projektu europejskiej deklaracji w sprawie praw i zasad cyfrowych sygnowanej przez Parlament Europejski, Radę i Komisję. Deklaracja ta będzie promować transformację cyfrową kształtowaną przez wspólne wartości europejskie i ukierunkowaną na człowieka wizję zmian technologicznych.

Po tym pierwszym badaniu zaplanowano przeprowadzanie co roku (począwszy od 2023 r.) regularnej serii badań Eurobarometr w celu gromadzenia danych jakościowych odzwierciedlających to, w jaki sposób obywatele postrzegają realizację w UE zasad cyfrowych zapisanych w deklaracji.

Kontekst

W ramach specjalnego badania Eurobarometr (518) przeanalizowano, w jaki sposób obywatele Unii postrzegają przyszłość narzędzi cyfrowych i internetu, a także spodziewany wpływ, jaki internet oraz produkty i usługi cyfrowe będą miały na ich życie w perspektywie 2030 r. Badanie to przeprowadzono między 16 września a 17 października 2021 r. w formie wywiadów online oraz, w miarę możliwości, bezpośrednich rozmów. Odpytano 26 530 respondentów z 27 państw członkowskich UE.

9 marca 2021 r. Komisja przedstawiła swoją wizję transformacji cyfrowej Europy do 2030 r. w komunikacie pt. „Cyfrowy kompas: europejska droga w cyfrowej dekadzie" i zaproponowała opracowanie zestawu zasad cyfrowych, które ucieleśniają europejski sposób transformacji cyfrowej i ukierunkowują politykę UE w dziedzinie cyfrowej. Obejmuje to obszary takie jak dostęp do usług internetowych, do bezpiecznego i budzącego zaufanie środowiska internetowego oraz do ukierunkowanych na człowieka cyfrowych usług publicznych i administracji, a także swobody w internecie. 

Na tej podstawie we wrześniu 2021 r. Komisja zaproponowała – w formie programu politycznego „Droga ku cyfrowej dekadzie" – solidne ramy zarządzania pozwalające osiągnąć cele cyfrowe.

Komisja przeprowadziła również otwarte konsultacje publiczne na temat zasad cyfrowych, które trwały od 12 maja do 6 września 2021 r. Wyniki tych konsultacji pokazały szerokie poparcie wśród respondentów dla europejskich zasad cyfrowych. W ramach konsultacji otrzymano 609 odpowiedzi, z czego 65 proc. pochodziło od obywateli, a 10 proc. od organizacji społeczeństwa obywatelskiego.

Dodatkowe informacje

Sprawozdanie z badania Eurobarometr

Cyfrowy kompas: europejska droga w cyfrowej dekadzie

Komunikat w sprawie programu „Droga ku cyfrowej dekadzie"