Jak wynika z badania Eurobarometru opublikowanego dzisiaj przez Komisję korupcja pozostaje istotnym problemem w państwach Unii Europejskiej. Co więcej, w opinii ublicznej jej poziom wzrósł w ostatnich trzech latach.

Dane pokazują, że prawie trzy czwarte Europejczyków nadal postrzega korupcję jako jeden z głównych problemów i uważa, że występuje ona na wszystkich szczeblach rządu. Osiem procent respondentów stwierdziło, że w ubiegłym roku żądano od nich lub oczekiwano wręczenia łapówki.

„Z rozczarowaniem trzeba odnotować, że praktyczne rezultaty działań antykorupcyjnych w Unii Europejskiej nie dają powodów do satysfakcji. Ile razy powtarzaliśmy, że już najwyższy czas na podjęcie działań? Europejczycy oczekują od rządów krajowych podjęcia zdecydowanych kroków. Nadszedł czas, by faktycznie to uczyniły”, powiedziała Cecilia Malmström, komisarz UE odpowiedzialna za sprawy wewnętrzne.

Korupcja pozostaje jednym z największych wyzwań stojących przed Europą. Chociaż w poszczególnych państwach członkowskich UE ma ona różny charakter i skalę, korupcja szkodzi UE jako całości prowadząc do zmniejszenia inwestycji, utrudniając rzetelne funkcjonowanie rynku wewnętrznego oraz negatywnie oddziałując na finanse publiczne. Straty ekonomiczne powodowane w UE przez korupcję szacuje się na kwotę 120 mld EUR rocznie.

„Korupcja to rak, który toczy kraj od wewnątrz, podważając zaufanie do instytucji demokratycznych, utrudniając rozliczanie przywódców politycznych oraz otwierając dostęp zorganizowanym grupom przestępczym. Korupcji można skutecznie zaradzić wyłącznie dzięki woli i zaangażowaniu liderów i decydentów na wszystkich szczeblach, podkreśliła Cecilia Malmström.

W czerwcu zeszłego roku Komisja Europejska przyjęła pakiet antykorupcyjny, wzywając do większej koncentracji na problemie korupcji w ramach wszystkich właściwych obszarów polityki UE (zob. IP/11/678 i MEMO/11/376). Komisja ustanowiła również specjalny unijny mechanizm monitorowania i oceny, sprawozdanie o zwalczaniu korupcji w UE, w którym jasno przedstawiony zostanie stan działań antykorupcyjnych we wszystkich 27 państwach członkowskich UE. Pierwsze sprawozdanie ma zostać przedstawione w 2013 r.

Komisja zaproponuje wkrótce dalsze przepisy, w szczególności dotyczące konfiskaty mienia pochodzącego z przestępstwa, reformy reguł dokonywania zamówień publicznych, bardziej zaawansowanych statystyk dotyczących przestępczości oraz udoskonalonej polityki zwalczania nadużyć finansowych na szczeblu UE.

Kontekst
Badanie Eurobarometru przeprowadzono w 27 państwach członkowskich UE we wrześniu 2011 r. Najważniejsze ustalenia są następujące:

większość (74%) Europejczyków uważa, że korupcja stanowi jeden z poważnych problemów w ich państwie; prawie połowa Europejczyków (47%) utrzymuje, że poziom korupcji w ich państwie wzrósł w ostatnich trzech latach;
większość Europejczyków jest zdania, że korupcja występuje w instytucjach lokalnych (76%), regionalnych (75%) i krajowych (79%);
Europejczycy uważają, że łapownictwo i nadużywanie stanowiska mają miejsce we wszystkich obszarach służby publicznej; grupami, które najczęściej podejrzewa się o udział w takiej działalności są politycy krajowi (57%) oraz urzędnicy udzielający zamówień publicznych (47%);
40% Europejczyków uważa, że zbyt bliskie związki między biznesem i polityką przyczyniają się do korupcji; przyczynia się do niej również brak działania ze strony polityków (36%) oraz brak przejrzystości w wydawaniu publicznych pieniędzy (33%); większość badanych (68%) jest zdania, że brakuje wystarczającej przejrzystości oraz nadzoru nad finansami partii politycznych;
większość Europejczyków (70%) przyjmuje, że korupcji nie da się wyeliminować i że występowała ona od zawsze; dwie trzecie Europejczyków (67%) twierdzi, że korupcja jest elementem kultury biznesowej w ich państwie;
większość Europejczyków (67%) nie zgadza się z twierdzeniem, że korupcja wpłynęła negatywnie na ich bieżące życie; osoby twierdzące, że odczuły taki negatywny wpływ są w mniejszości (29%); jeszcze mniejsza część respondentów (8%) stwierdziła, że w ubiegłym roku żądano od nich lub oczekiwano łapówki;
w obliczu przypadków korupcji Europejczycy zwróciliby się o pomoc najchętniej do policji (42%) i wymiaru sprawiedliwości (41%), w ostatniej zaś kolejności do przedstawicieli politycznych (6%).
Więcej informacji:
MEMO/12/105
Badanie Eurobarometru:
http://ec.europa.eu/public_opinion/archives/ebs/ebs_374_en.pdf
Strona internetowa komisarz do spraw wewnętrznych, Cecilii Malmström:
http://ec.europa.eu/commission_2010-2014/malmstrom/welcome/default_en.htm 
Strona Dyrekcji Generalnej do Spraw Wewnętrznych:
http://ec.europa.eu/dgs/home-affairs/index_en.htm