Komisja Europejska rozpoczęła dziś konsultacje społeczne w sprawie europejskiego podejścia do kwestii niepowodzenia w działalności gospodarczej i upadłości przedsiębiorstw. Inicjatywa ta ma pomóc solidnym przedsiębiorstwom w utrzymaniu się na rynku, a uczciwym przedsiębiorcom w uzyskaniu drugiej szansy, przy jednoczesnej ochronie prawa wierzycieli do odzyskania swoich pieniędzy.

Chodzi o zapewnienie szybkich i wydajnych procedur, w interesie zarówno dłużników, jak i wierzycieli, które powinny przyczyniać się do ochrony zatrudnienia, pomagać dostawcom w zachowaniu klientów, a właścicielom w utrzymaniu wartości rentownych przedsiębiorstw. Rozbieżności między krajowymi przepisami dotyczącymi upadłości mogą prowadzić do powstawania niepewności prawa i tworzyć niekorzystne otoczenie biznesu. Najważniejsze kwestie to czas niezbędny na uregulowanie zobowiązań, warunki wszczęcia postępowania, zgłaszanie roszczeń i zasady dotyczące planów restrukturyzacji. Mogą one mieć hamujący wpływ na inwestycje transgraniczne. Rozpoczęte dziś konsultacje posłużą do zebrania opinii zainteresowanych stron na temat tego, jak najlepiej sprostać tym wyzwaniom.

„Europa potrzebuje klimatu »ratunku i odnowy« sprzyjającego rentownym przedsiębiorstwom i osobom fizycznym znajdującym się w trudnej sytuacji finansowej”, powiedziała wiceprzewodnicząca Viviane Reding, komisarz UE ds. sprawiedliwości. „Uczciwym przedsiębiorcom należy dać drugą szansę, tak by upadłość nie stała się dla nich dożywotnim wyrokiem w przypadku, gdy sprawy źle się potoczą. Szczególnie ważne są MŚP, które stanowią trzon naszej gospodarki. Liczę na aktywny udział w tych konsultacjach wszystkich zainteresowanych, tak byśmy mogli zgromadzić najlepsze pomysły dotyczące tego, w jaki sposób najlepiej sprostać wyzwaniom związanym z upadłością przedsiębiorstw”.

Proponowana modernizacja unijnego rozporządzenia w sprawie postępowania upadłościowego z 2000 r. jest kluczowym pierwszym krokiem w kierunku dostosowania unijnego prawa upadłościowego do wymogów XXI wieku (IP/12/1354, MEMO/12/969). Oczywiste jest jednocześnie, że sama zmiana rozporządzenia nie rozwiąże problemów związanych z upadłością przedsiębiorstw transgranicznych, takich jak zaznaczające się niekiedy wyraźnie różnice między krajowymi systemami prawa upadłościowego. Dlatego też komunikat, przyjęty przez Komisję w grudniu 2012 r. równocześnie z wnioskiem dotyczącym rozporządzenia w sprawie postępowania upadłościowego, zapoczątkował proces rozważań na temat nowego podejścia UE dotyczącego niepowodzeń biznesowych w świetle rozbieżnych krajowych przepisów prawa upadłościowego. Rozpoczęte dzisiaj konsultacje stanowią działania następcze w tym zakresie.

Jedną z kwestii poruszonych w konsultacjach jest konieczność harmonizacji okresu, jaki musi minąć od ogłoszenia upadłości firmy, zanim będzie mogła ona ponownie podjąć działalność, czyli okresu uzyskania swego rodzaju „absolutorium” (czas niezbędny do zamknięcia upadłego przedsiębiorstwa). Okres ten jest często dla przedsiębiorstwa kluczowy, jeśli chodzi o możliwość ponownego podjęcia działalności. Obecnie czas potrzebny na zamknięcie upadłego przedsiębiorstwa różni się znacznie w całej UE, sięgając od czterech miesięcy w Irlandii do ponad sześciu lat w Republice Czeskiej, a w niektórych państwach przedsiębiorcy, którzy ponieśli porażkę, nie mogą uzyskać absolutorium w ogóle.

Konsultacje dotyczą również zasad regulujących wykonywanie zawodu likwidatorów. Ponadto zainteresowane strony proszone są o udzielenie odpowiedzi, czy istniejące zasady dotyczące obowiązków członków zarządów i odpowiedzialności na wypadek niewypłacalności stwarzają problemy w praktyce i czy należy wprowadzić zasady na poziomie UE w celu zadbania o to, by osoby zarządzające przedsiębiorstwami, które dopuściły się oszustw i podlegają sankcjom w jednym państwie, nie mogły zarządzać przedsiębiorstwem w innym państwie. Oprócz tego w konsultacjach znalazło się pytanie, czy w praktyce nie pojawiają się problemy ze względu na niepewność prawa wynikającą z różnych warunków, na jakich można uniknąć postępowania przed sądami krajowymi wobec niewypłacalnego dłużnika, które to postępowanie miałoby negatywne skutki dla jego wierzycieli.

W konsultacjach można wziąć udział do dnia 11 października 2013 r., a można je znaleźć pod następującym adresem:

http://ec.europa.eu/yourvoice/ipm/forms/dispatch?form=InsolvencyTwo

Kontekst

Przedsiębiorstwa mają zasadnicze znaczenie dla tworzenia dobrobytu i nowych miejsc pracy. Założenie przedsiębiorstwa – i utrzymanie go na rynku – jest jednak bardzo trudne, zwłaszcza w obecnym klimacie gospodarczym.

Dane liczbowe pokazują, jak pilne jest podjęcie działań w tej dziedzinie: połowa wszystkich przedsiębiorstw nie jest w stanie przetrwać na rynku dłużej niż pięć lat. W UE każdego roku średnio 200 000 firm ogłasza upadłość, w wyniku czego znika 1,7 mln bezpośrednich miejsc pracy. Co czwarty przypadek bankructwa dotyczy więcej niż jednego państwa.

Jako reakcję na szczeblu europejskim Komisja przedstawiła w grudniu 2012 r. pakiet środków mających na celu modernizację przepisów dotyczących upadłości (IP/12/1354, MEMO/12/969). Głównymi elementami tego pakietu były: wniosek dotyczący zmiany rozporządzenia w sprawie postępowania upadłościowego oraz komunikat „Nowe europejskie podejście do niepowodzeń biznesowych i niewypłacalności”.

Europejskie prawo upadłościowe jest określone w rozporządzeniu (WE) nr 1346/2000 w sprawie postępowania upadłościowego, które jest stosowane od dnia 31 maja 2002 r. Rozporządzenie zawiera przepisy dotyczące jurysdykcji, uznawania orzeczeń oraz prawa właściwego i zapewnia koordynację postępowań upadłościowych, które zostały wszczęte w kilku państwach członkowskich. Rozporządzenie stosuje się w każdym przypadku, gdy dłużnik posiada aktywa lub zobowiązania w więcej niż jednym państwie członkowskim.

Dodatkowe informacje

Konsultacje społeczne w sprawie nowego europejskiego podejścia do niepowodzeń biznesowych i niewypłacalności

http://ec.europa.eu/yourvoice/ipm/forms/dispatch?form=InsolvencyTwo

Komisja Europejska – postępowanie upadłościowe:

http://ec.europa.eu/justice/civil/commercial/insolvency/index_en.htm