Kolejny krok na drodze do kompleksowego systemu elektronicznych zamówień publicznych oraz administracji elektronicznej w Europie

Komisja Europejska przedstawiła dziś projekt dyrektywy w sprawie fakturowania elektronicznego w zamówieniach publicznych, któremu towarzyszy komunikat zawierający koncepcję pełnej cyfryzacji procedury zamówień publicznych, tzw. kompleksowy system e-zamówień.

E-fakturowanie jest ważnym krokiem w kierunku elektronicznego obiegu dokumentów w administracji publicznej (e-administracji) w Europie — jednego z priorytetów agendy cyfrowej — i może przynieść znaczące korzyści zarówno dla gospodarki, jak i środowiska. Komisja szacuje, że przyjęcie fakturowania elektronicznego w dziedzinie zamówień publicznych w całej UE mogłoby przynieść oszczędności w wysokości 2,3 mld euro.

Michel Barnier, komisarz ds. rynku wewnętrznego i usług, stwierdził: „Zapewnienie, aby organy administracji publicznej w UE były nowoczesne i wydajne jest jednym z priorytetów Komisji Europejskiej. Przejście na system e-zamówień, a w szczególności na fakturowanie elektroniczne, może przynieść znaczne oszczędności oraz ułatwić funkcjonowanie zarówno rządom, jak i tysiącom przedsiębiorstw działających na rynku wewnętrznym. Przejście z dokumentów papierowych na w pełni zautomatyzowane fakturowanie może obniżyć koszty wystawienia faktury z 30-50 euro do 1 euro. Jest to dobry sposób na uzyskanie tak potrzebnych w obecnej sytuacji gospodarczej oszczędności. Z uwagi na to, że sektor publiczny jest największym płatnikiem w UE, powinien odgrywać wiodącą rolę w promowaniu fakturowania elektronicznego.”

Główne elementy inicjatywy:

E-fakturowanie

W projekcie dyrektywy w sprawie fakturowania elektronicznego w zamówieniach publicznych proponuje się ustanowienie europejskiej normy w zakresie e-fakturowania, która ma poprawić interoperacyjność między różnymi, głównie krajowymi, systemami e-fakturowania.

Dyrektywa ma na celu wyeliminowanie niepewności prawnej, nadmiernej złożoności, a także dodatkowych kosztów operacyjnych, jakie ponoszą podmioty gospodarcze, które muszą obecnie stosować różne faktury elektroniczne w poszczególnych państwach członkowskich. Nowa dyrektywa przyczyni się również do zwiększenia stosowania e-fakturowania w Europie, które utrzymuje się na bardzo niskim poziomie i stanowi jedynie 4-15 proc. ogółu wystawianych faktur.

Kompleksowy system e-zamówień

Komunikat w sprawie kompleksowego systemu e-zamówień umiejscawia projekt dyrektywy w sprawie fakturowania elektronicznego w zamówieniach publicznych w szerszym kontekście i przedstawia wizję Komisji dotyczącą cyfryzacji procedur zamówień publicznych. W komunikacie przedstawiono aktualny stan wdrażania e-zamówień i e-fakturowania w całej UE oraz określono obszary, w których należy podjąć działania mające na celu przejście na kompleksowy system e-zamówień:
•sprawienie, aby fakturowanie elektroniczne w dziedzinie zamówień publicznych stało się regułą, a nie wyjątkiem;
•dokonanie postępów w pracach nad opracowywaniem norm;
•opracowanie krajowych strategii dotyczących kompleksowego systemu e-zamówień;
•wymianę sprawdzonych rozwiązań.
 
Komunikat będzie stanowić podstawę ewentualnych przyszłych inicjatyw dotyczących dalszej cyfryzacji procedur zamówień publicznych.

Kontekst:
 
W europejskiej agendzie cyfrowej, jednym z filarów strategii „Europa 2020”, wskazuje się na administrację elektroniczną oraz jednolity rynek cyfrowy jako zasadnicze elementy nowoczesnej i konkurencyjnej gospodarki UE. W tym kontekście Komisja podjęła szeroko zakrojone działania mające na celu cyfryzację zamówień publicznych w UE. Pod koniec 2011 r., w ramach modernizacji ram prawnych dotyczących zamówień publicznych (IP/11/1580), Komisja zaproponowała wprowadzenie w całej UE wymogu stosowania elektronicznych ogłoszeń, wymogu zapewniania elektronicznego dostępu do dokumentów specyfikujących zamówienie oraz wymogu elektronicznego składania ofert. Negocjacje w sprawie przeglądu przepisów dotyczących zamówień publicznych są w fazie końcowej.
 
W kwietniu 2012 r. opublikowany został komunikat „Strategia na rzecz e-zamówień” (IP/12/389), w którym przedstawiono strategię przejścia na system e-zamówień. W 2010 r. Komisja opublikowała komunikat zatytułowany „Czerpanie korzyści z fakturowania elektronicznego w Europie”, w którym wezwano państwa członkowskie do przyjęcia e-fakturowania oraz rozwiązania problemów wynikających z braku interoperacyjności między już funkcjonującymi systemami e-fakturowania. W komunikacie zaapelowano, aby fakturowanie elektroniczne stało się standardową metodą fakturowania do 2020 r. W 2012 r. Rada Europejska wezwała do podjęcia środków mających na celu promowanie e-fakturowania, a Parlament Europejski zwrócił się o wprowadzenie wymogu fakturowania elektronicznego w zamówieniach publicznych do 2016 r. W wyniku tych apeli i w związku z korzyściami, jakie oferuje e-fakturowanie, w październiku 2012 r. w Akcie o jednolitym rynku II (IP/12/1054) stwierdzono, że wniosek w sprawie fakturowania elektronicznego w zamówieniach publicznych jest jednym z dwunastu priorytetowych działań.

Zarządzanie zamówieniami publicznymi ma zasadnicze znaczenie w obecnym kontekście konsolidacji budżetowej. Z uwagi na to, że wydatki publiczne na towary, roboty budowlane i usługi stanowią 19 % PKB Unii Europejskiej, zarządzanie nimi w sposób bardziej efektywny może w znacznym stopniu przyczynić się do poprawy ogólnej efektywności wydatków publicznych. Skuteczna administracja publiczna jest zasadniczym elementem konkurencyjności gospodarki UE. W opracowywanej przez Komisję rocznej analizie wzrostu gospodarczego z 2012 i 2013 r. modernizację administracji publicznej uznano za jeden z pięciu priorytetów. Do pobudzenia wzrostu doprowadzą: reforma systemu zamówień publicznych, cyfryzacja administracji publicznej, zmniejszenie obciążenia administracyjnego i zwiększenie przejrzystości.

Przejście na kompleksowy system e-zamówień może przynieść powyższe korzyści i wiele innych: może doprowadzić do znacznych oszczędności i uproszczenia formalności dla podmiotów na rynku, pobudzić innowacje i zachęcić do zastanowienia się nad reformą niektórych obszarów administracji publicznej. Może także ułatwić udział MŚP w zamówieniach publicznych poprzez zmniejszenie obciążeń administracyjnych, zwiększenie przejrzystości w odniesieniu do szans na rynku oraz obniżenie kosztów uczestnictwa.

Dalsze działania

Wniosek Komisji w sprawie fakturowania elektronicznego zostanie przekazany Radzie Ministrów i Parlamentowi Europejskiemu do przyjęcia.

Zob. również: MEMO/13/614

Dalsze informacje dotyczące udzielania zamówień publicznych w UE dostępne są pod następującym adresem internetowym:

http://ec.europa.eu/internal_market/publicprocurement/index_en.htm