Komisja Europejska rozpoczęła konsultacje publiczne na temat gospodarki o obiegu zamkniętym. 

Opinie zainteresowanych stron będą pomocne w przygotowaniu nowego planu działania, który zostanie przedstawiony do końca 2015 r. Gospodarka o zamkniętym obiegu ma na celu zachowanie przez optymalny okres wartości materiałów i energii, minimalizując marnotrawstwo i zużycie zasobów.

Nowe propozycje są przygotowywane przez zespół projektowy pod przewodnictwem pierwszego wiceprzewodniczącego FransaTimmermansa, odpowiedzialnego za lepsze stanowienie prawa, stosunki międzyinstytucjonalne, praworządność i Kartę praw podstawowych, wiceprzewodniczącego JyrkiKatainena odpowiedzialnego za miejsca pracy, wzrost, inwestycje i konkurencyjność, komisarza KarmenuVelli odpowiedzialnego za środowisko, gospodarkę morską i rybołówstwo oraz komisarz Elżbietę Bieńkowskąodpowiedzialną za rynek wewnętrzny, przemysł, przedsiębiorczość i MŚP.

Pierwszy wiceprzewodniczący FransTimmermans powiedział: - Przyszły rozwój gospodarczy Europy musi się odbywać w ramach zrównoważonego rozwoju. Nie ma innej drogi niż wykorzystywanie naszych zasobów w sposób bardziej inteligentny, projektowanie naszych produktów mając na uwadze ich ponowne użycie i recykling oraz określanie ambitnych celów w zakresie recyklingu i zmniejszenia ilości odpadów. Zwracamy się dziś do obywateli w całej Europie o zgłaszanie uwag dotyczących opracowywania naszych strategii politycznych w sposób stymulujący konkurencyjną gospodarkę ekologiczną w Europie oraz chroniący środowisko naturalne dla przyszłych pokoleń.

Wiceprzewodniczący Jyrki Katainenpowiedział: - Przejście do bardziej zrównoważonej gospodarki o obiegu zamkniętym może przynieść korzyści wszystkim zainteresowanym i zapewnić Europie nową przewagę konkurencyjną. Chcemy przedstawić kompleksowy plan działań obejmujący zachęty zarówno dla konsumentów, jak i przedsiębiorstw do efektywniejszego korzystania z zasobów. W tym celu potrzebujemy opinii zainteresowanych stron we wszystkich ogniwach łańcuchów wartości.

Warianty strategiczne rozwoju konkurencyjnej gospodarki o obiegu zamkniętym w Europie obejmą nie tylko politykę w zakresie odpadów, ale będą dotyczyć całego cyklu życia produktów, uwzględniając sytuację we wszystkich państwach członkowskich. Obejmą one działania w zakresie inteligentnego projektowania produktów, ich ponownego wykorzystywania i naprawy, recyklingu, zrównoważonej konsumpcji, polityki w zakresie odpadów, wskaźników recyklingu, inteligentnego korzystania z surowców, lepszych rynków surowców wtórnych oraz określone środki branżowe.

Przechodzenie do gospodarki o bardziej zamkniętym obiegu może wspierać konkurencyjność i innowacje poprzez stymulowanie nowych modeli biznesowych i technologii oraz ułatwiać wprowadzanie innowacji społecznych. Nada ono gospodarce europejskiej bardziej zrównoważony charakter i zapewni jej większą konkurencyjność w perspektywie długoterminowej. Chcemy zapewnić warunki do tworzenia większej liczby miejsc pracy, wykorzystując i marnotrawiąc mniej zasobów niż obecnie. Przyczyni się to do tworzenia silniejszej i sprawiedliwszej Europy i ograniczy presję na dostawy surowców i środowisko.

Zachęcamy obywateli, władze publiczne, przedsiębiorstwa i wszystkie inne zainteresowane podmioty rządowe i pozarządowe do odpowiedzi na pytania dotyczące poszczególnych etapów cyklu gospodarczego i ich roli w procesie przechodzenia do gospodarki o obiegu zamkniętym. Trwają już oddzielne konsultacje społeczne dotyczące zakłóceń na rynku odpadów i są one otwarte dla wszystkich zainteresowanych stron. Konsultacje potrwają do 20 sierpnia 2015 r.

Strona konsultacji

25 czerwca 2015 r. Komisja zorganizuje w Brukseli konferencję zainteresowanych stron, która będzie elementem procesu konsultacyjnego. Konferencja ta jest otwarta dla wszystkich, którzy chcieliby pomóc w kształtowaniu polityki europejskiej w tej dziedzinie.

Kontekst

Wzrasta globalna konkurencja o zasoby. Koncentracja zasobów poza Unią Europejską, zwłaszcza surowców kluczowych, uzależnia przemysł i społeczeństwo europejskie od importu i zwiększa ich narażenie na wysokie ceny, zmienność rynku i sytuację polityczną w dostarczających je państwach. Jednocześnie na całym świecie zasoby naturalne są często wykorzystywane w sposób niezrównoważony, dodatkowo zwiększając popyt na surowce, degradację środowiska i zagrożenia dla ekosystemów. Tendencja ta może się pogłębiać wraz ze zmianami demograficznymi na świecie i zmianami w strukturze wzrostu gospodarczego.

W przeciwieństwie do modelu gospodarczego opartego na podejściu „biorę – przetwarzam – wyrzucam” gospodarka o obiegu zamkniętym ma na celu jak najdłuższe utrzymanie wartości materiałów i energii wykorzystanych w produktach, minimalizując produkcję odpadów i zużycie zasobów. Przechodzenie do gospodarki o bardziej zamkniętym obiegu w Europie będzie wspierać konkurencyjność, przyczyni się do wzrostu gospodarczego i tworzenia miejsc pracy oraz ochrony środowiska. Może także zapewnić konsumentom trwalsze i innowacyjne produkty, które pozwolą im zaoszczędzić pieniądze i poprawić jakość życia. Aspekty środowiskowe, gospodarcze i społeczne będą ściśle powiązane.

„Gospodarka o zamkniętym obiegu” ma na celu zachowanie przez optymalny okres wartości materiałów i energii wykorzystywanych w produktach w łańcuchu wartości, minimalizując marnotrawstwo i zużycie zasobów. Zapobiegając utracie wartości związanej z przepływem materiałów, stwarza ona możliwości gospodarcze i zapewnia przewagę konkurencyjną w oparciu o trwałe podstawy.

Pomyślne przejście do gospodarki o obiegu zamkniętym wymaga działań na wszystkich etapach łańcucha wartości: począwszy od pozyskiwania surowców, poprzez projektowanie materiałów i produktów, produkcję, dystrybucję i konsumpcję towarów, naprawę, regenerację i systemy ponownego wykorzystania, po gospodarowanie odpadami i recykling.

Przyszły pakiet uwzględni spójne podejście, które w pełni odzwierciedli interakcje i współzależności w poszczególnych ogniwach łańcucha wartości. Będzie ona zawierać zmieniony wniosek ustawodawczy w sprawie odpadów orazkomunikat określający plan działania dotyczący gospodarki o obiegu zamkniętym.

Konsultacje społeczne w sprawie przeglądu celów UE dotyczących odpadów oraz w sprawie zrównoważonego systemu produkcji żywności przeprowadzono w 2013 r. Obecne konsultacje skupiają się zatem na innych zagadnieniach odnoszących się do przejścia do gospodarki o obiegu zamkniętym, poszerzając zakres konsultacji na inne części cyklu gospodarczego (np. fazy produkcji i konsumpcji) oraz ogólne sprzyjające warunki ramowe (np. innowacje i inwestycje).

Gospodarka o obiegu zamkniętym