Data publikacji: 06.07.2015
Grecja: będzie dra(ch)mat?
Wyjazd w poszukiwaniu pracy akurat do Grecji aktualnie może przyjść do głowy wyłącznie znudzonym miłośnikom przygód, którzy w razie niepowodzenia poratują się oszczędnościami.
O etat w tym kraju od lat jest wyjątkowo ciężko i sytuacja szybko się nie poprawi.
Grecja
Najważniejsze formalności
Meldunek. Obowiązek meldunkowy nie istnieje. Jeśli jednak przyjechałeś do Grecji nie po to, by wypoczywać, ale by szukać zatrudnienia, w ciągu dwóch tygodni zgłoś się na posterunek policji turystycznej. Jej pracownicy poinformują cię, jakie formalności musisz załatwić, by legalnie żyć pod Akropolem.
Legalizacja pobytu powyżej 90 dni. Prawo do zamieszkiwania w Grecji dłużej niż przez trzy miesiące dostaniesz wówczas, gdy podejmiesz pracę, otworzysz firmę, dostaniesz się na studia lub wykażesz przed urzędnikami, że masz się z czego utrzymać. Przedłużyć pobyt będziesz mógł również wówczas, gdy nie znajdziesz pracy, ale udowodnisz, że aktywnie jej szukasz i zarejestrujesz się w miejscowym pośredniaku - Organizacji Zatrudniania Siły Roboczej (Organismos Apasholisseos Ergatikou Dynamikou – OAED). W każdym przypadku urzędnicy będą od ciebie wymagali potwierdzonej notarialnie kopii dowodu lub paszportu, trzech zdjęć, zaświadczenia o miejscu zamieszkania i posiadaniu ubezpieczenia. Pozwolenie wydawane jest zwykle na 5 lat.
Z wystąpieniem o pozwolenie na pobyt nie możesz zwlekać, jeśli dostaniesz pracę. Wówczas natychmiast zgłoś się z umową na posterunek policji i złóż wniosek. Jeśli umowę podpiszesz jeszcze przed przyjazdem do Grecji, na złożenie wizyty urzędnikom masz 14 dni.
Formalności przy podejmowaniu pracy. Będziesz musiał zdobyć swój numer podatkowy (Arithmo Forologiko Mitro – AMF, odpowiednik polskiego NIP-u) oraz numer ubezpieczenia społecznego (AMKA) w greckim odpowiedniku ZUS.
Umowy o pracę powinny mieć formę pisemną, jednak ze względu na kryzys wiele osób pracuje na czarno. Jeśli pracodawca nie chce zastosować wersji pisemnej, zgodnie z prawem w ciągu dwóch tygodni od przyjęcia pracownika powinien go poinformować o podstawowych warunkach zatrudnienia: m.in. pensji, godzinach pracy i wymiarze urlopu.
Obowiązkiem każdego pracodawcy jest dopełnienie formalności związanych z rejestracją pracownika w jednej z działających w Grecji kas ubezpieczeniowych (np. w Instytucie Ubezpieczeń Społecznych, Idryma Kinonikon Asfaliseon - IKA) zaraz po rozpoczęciu pracy przez zatrudnianego pracownika. Zatrudniony otrzymuje książeczkę ubezpieczonego i zbiera tzw. znaczki ubezpieczeniowe za przepracowane okresy. Składka na IKA wynosi 44,06 proc. wysokości wynagrodzenia, z czego 16 proc. płaci pracownik, a 28,06 proc. pracodawca (stawki z 2014 r.).
Warunki pracy
Godziny pracy. Tydzień pracy trwa 40 godzin, ale w określonych przypadkach pracodawca ma prawo dołożyć pięć kolejnych – nie zalicza się ich do nadgodzin i płaci stawkę tylko o 25 proc. wyższą od standardowej. Maksymalny tygodniowy czas pracy nie może przekroczyć 48 godzin.
Urlop. Płatny urlop wypoczynkowy przysługuje po przepracowaniu nieprzerwanie 10 miesięcy u tego samego pracodawcy. Po pierwszym roku pracy masz prawo do 20 dni wolnego. Wymiar urlopu wzrasta corocznie o 1 dzień - aż do 25 dni.
Grecy są narodem bardzo rodzinnym, co ma również odzwierciedlenie w przepisach urlopowych – z okazji ślubu można mieć aż 5 dodatkowych dni wolnego. Jeszcze w 2013 r. można też było wziąć 4 dni wolnego na "śledzenie postępów dziecka w nauce".
Podatki. W tej dziedzinie Grecja musiała – wskutek kryzysu – zrobić prawdziwą rewolucję. W ostatnich latach stawki zmieniały się wielokrotnie, zlikwidowano też wiele ulg. W 2014 r. Grecy płacili podatek dochodowy według stawek 22 proc. (przy dochodach do 25 tys. euro rocznie), 32 proc. (dochód 25-32 tys. euro) oraz 42 proc. (dochód pow. 42 tys. euro). Osoby samozatrudnione i przedsiębiorcy płacą podatki według stawek 26 proc. (dochód do 50 tys.) i 33 proc. (pow. 50 tys. euro). Podstawowa stawka VAT wynosi 23 proc. (2014 r.).
Uwaga – greckie władze mają olbrzymie kłopoty ze ściągalnością podatków, w ostatnich latach przepisy są więc bez przerwy zmieniane. najbardziej aktualne informacje o podatkach można znaleźć na stronie ministerstwa finansów.
Zasiłek dla bezrobotnych. Wszyscy pracownicy należący do systemu ubezpieczenia chorobowego są automatycznie objęci ubezpieczeniem od utraty pracy. Na świadczenia z tytułu utraty pracy składają się: kwota podstawowa oraz dodatki na każdego członka rodziny, pozostającego na utrzymaniu osoby uprawnionej. Zasiłek bazowy wynosi 360 euro (2014 r.) i podlega zwiększeniu o 10 proc. na każdego członka rodziny pozostającego na utrzymaniu ubezpieczonego.
Informacje nt. formalności, warunków otrzymywania, wysokości, okresów wypłacania świadczeń można znaleźć na stronie internetowej greckiej Organizacji Zatrudniania Siły Roboczej (Organismos Apasholisseos Ergatikou Dynamikou - OAED).
Bilans zysków i strat
Ile można zarobić...
Płace w Grecji od zawsze należały do najniższych w krajach „starej” Unii Europejskiej, ale w ostatnich latach – wskutek kryzysu – dodatkowo spadły. Jeszcze w 2011 r. minimalne wynagrodzenie wynosiło 751 euro, obecnie (2015 r.) - już tylko 684 euro (osoby poniżej 25. roku życia mogą zarabiać jeszcze mniej). O kilkadziesiąt procent spadły też wynagrodzenia w administracji i sektorze prywatnym. Według statystyk, w 2009 r. przeciętne miesięczne zarobki brutto sięgały 1838 euro, obecnie wynoszą 1541 euro.
Grecy w ostatnich latach musieli się pogodzić nie tylko z obniżeniem podstawowych pensji, ale także z likwidacją bonusów, z których niektóre były dość absurdalne. Pracownicy w niektórych sektorach dostawali nie tylko 13. pensje na Boże Narodzenie i 14. na Wielkanoc, ale także dodatki np. za mycie rąk w pracy.
a ile wydać...
Według Eurostatu, średnie ceny żywności i napojów niealkoholowych są w Grecji o 1 proc. niższe od średnich w UE (dla porównania – w Polsce ceny sięgają 62 proc. średnich we Wspólnocie).
Wynajęcie kawalerki to wydatek rzędu 300-400 euro. Za tani obiad zapłacisz 10 euro, za hamburgera 2 euro. Chleb kosztuje 1 euro, a mleko – ok. 1,4 euro.
Na swoim - czyli jak założyć firmę
Własna działalność. Działalność pod Akropolem możesz założyć i prowadzić na takich samych zasadach, jak Grecy. By rozpocząć działalność, powinieneś wynająć siedzibę, zgłosić się do greckiego Urzędu Skarbowego (Katoikon Exoterikou - DOY) po osobisty numer identyfikacji podatkowej (Arithmo Forologiko Mitro - AFM) oraz uzyskać pozwolenie na pobyt na lokalnym Posterunku Policji ds. Cudzoziemców. Konieczne jest również zarejestrowanie się we właściwej kasie ubezpieczeniowej (np. w Instytucie Ubezpieczenia Społecznego, Idryma Kinonikon Asfaliseon - IKA lub Agencji Ubezpieczeń Organismos Asfalisis Elefteron Epogelmaton – OAEE), sprawdzenie dostępności wybranej nazwy firmy oraz wpisanie się do rejestru odpowiedniej branżowo i miejscowo izby gospodarczej (w niektórych branżach wymagane są specjalne pozwolenia na działalność, których przyznanie uzależnione jest m.in. od kwalifikacji wnioskodawcy). Na koniec zostaje już tylko zdobycie numeru identyfikacji podatkowej przedsiębiorcy i założenie konta. Cała procedura trwa zwykle ok. 7 dni i kosztuje do 200 euro.
O uruchomienie w Grecji samodzielnej działalności gospodarczej można postarać się w Polsce – pomocą służy ambasada Grecji w Warszawie.
Spółki. Do wyboru – podobnie jak w Polsce – jest wiele różnych form działalności, m.in. spółki jawne, komandytowe, akcyjne i z o.o. W celu uruchomienia działalności należy skorzystać z oferty punktów tzw. jednolitej obsługi (One Stop Shop), działających w strukturach Ogólnego Rejestru Handlowego. Pracujący w punktach urzędnicy po otrzymaniu kompletu wymaganych dokumentów załatwiają za przedsiębiorców wszystkie formalności. Przedsiębiorcy mogą też skorzystać z usług wyznaczonych notariuszy, świadczących usługi w zakresie sporządzania aktów założycielskich. Za obsługę w punktach One Stop Shop pobierana jest jedna, całościowa opłata.
Przed uruchomieniem działalności warto skorzystać z porad pracowników branżowych izb przemysłowo-handlowych (np. ateńskiej). Dodatkowe informacje znajdziesz w poradniku przygotowanym przez Wydział Promocji Handlu i Inwestycji Ambasady RP w Atenach. Warto zajrzeć również na portal Agencji Invest in Greece.
Poszukiwany/poszukiwana
Pół żartem pół serio można powiedzieć, że w Grecji nie szukają nikogo. Jedyną w miarę dobrze funkcjonującą branżą jest turystyka, ale chętnych do pracy w niej jest tak wielu, że o zatrudnianiu obcokrajowców nieznających greckiego nikt nie myśli. Według Eurostatu na początku 2015 r. stopa bezrobocia pod Akropolem sięgała 23,2 proc. Jeszcze gorsza była sytuacja młodzieży – w tej grupie bezrobocie sięgało 51,2 proc. Realne szanse na zdobycie pracy w Grecji mają tylko wysokiej klasy specjaliści, m.in. inżynierowie i lekarze, znający chociaż podstawy języka greckiego oraz np. angielski czy niemiecki.
Praca dla małolata
Jeśli nie masz skończonych 18 lat, potrzebujesz pozwolenia na pracę. Bez niego będziesz mógł udzielać się jedynie w biznesie rodzinnym lub jako twórca dzieł sztuki i artysta. Osobom niepełnoletnim nie wolno pracować w niebezpiecznych i szkodliwych warunkach, a także więcej niż 6 godzin dziennie (i 30 tygodniowo).
Ciekawostki
--> Uwaga - greckie prawo handlowe w dużej mierze nie jest skodyfikowane. Nie istnieje także ustawa stanowiąca odpowiednik polskiej ustawy o działalności gospodarczej. Minie więc trochę czasu, zanim poznasz i przyzwyczaisz się do zasad panujących na rynku.
Copyright © 2021 Wir Poznań | Wszelkie prawa zastrzeżone.