Europe Direct Poznań

Data publikacji: 25.03.2010

Inicjatywa obywatelska pozwala mieszkańcom UE współtworzyć unijne prawo

Traktat z Lizbony pozwala mieszkańcom Unii Europejskiej bezpośrednio współtworzyć unijne prawo. Trzeba tylko zebrać milion podpisów. Inicjatywa obywatelska działa w wielu krajach Europy, w tym w Polsce. W środę posłowie zastanawiali się, jak w praktyce powinien być realizowany zapis traktatu. Jednym z najważniejszych pytań pozostaje minimalna liczba krajów, z których pochodzą obywatele składający projekt.

Tuż przed debatą szef komisji konstytucyjnej Parlamentu, włoski poseł Carlo Casini powiedział, iż: "inicjatywa obywatelska ma wielką wartość symboliczną. Wskazuje na istnienie narodu europejskiego, który jest czymś więcej niż sumą obywateli wszystkich krajów".

Artykuł 11.4 Traktatu Lizbońskiego

Obywatele Unii w liczbie nie mniejszej niż milion, mający obywatelstwo znacznej liczby Państw Członkowskich, mogą podjąć inicjatywę zwrócenia się do Komisji Europejskiej o przedłożenie, w ramach jej uprawnień, odpowiedniego wniosku w sprawach, w odniesieniu do których, zdaniem obywateli, stosowanie Traktatów wymaga aktu prawnego Unii.

Zanim wpłyną pierwsze wnioski, Unia Europejska musi określić zasady, które nie zostały szczegółowo opisane w traktacie z Lizbony. Poseł Casini wyjaśnia, iż "nowy instrument, musi gwarantować ważność poszczególnych podpisów a jednocześnie zapewnić łatwy dostęp".

Posłowie określili już minimalną liczbę państw, które powinny być reprezentowane. W rezolucji przyjętej w maju 2010 znalazł się zapis mówiący o jednej czwartej liczby wszystkich państw członkowskich - w tej chwili oznaczałoby to 7 krajów. Komisja Europejska przedstawi swoją propozycję w środę, 25 marca. Jeśli nie będzie zbieżna z zaleceniami Parlamentu, potrzebny będzie kompromis.

Kontrowersje budzi również pomysł, by podpisy można było składać przez internet. Odpowiedzi wymaga też kwestia ostatecznej weryfikacji sygnatur, gdy obywatelski projekt zostanie złożony.

Przewiduje się, że z inicjatywy obywatelskiej będzie można skorzystać już w przyszłym roku, gdy Parlamentu Europejski i rządy krajów Unii uzgodnią wszystkie szczegóły jej funkcjonowania.