Data publikacji: 02.02.2011
Innowacyjność: UE wciąż w tyle za najważniejszymi rywalami światowymi
Pod względem innowacyjności Unia Europejska wciąż pozostaje w tyle za swymi głównymi rywalami światowymi – USA i Japonią.
Choć w większości państw członkowskich UE można zauważyć obiecujące tendencje, i to pomimo kryzysu gospodarczego, postępy nie są dostatecznie szybkie. Wprawdzie przewaga UE nad gospodarkami wschodzącymi takimi jak Indie i Rosja jest wciąż wyraźna, to już w przypadku Brazylii jest ona coraz mniejsza, zaś Chiny doganiają Unię w bardzo szybkim tempie. W samej UE najbardziej imponujące wyniki pod względem innowacyjności odnotowuje Szwecja, za którą plasują się Dania, Finlandia i Niemcy. Drugie miejsce przypada grupie, w skład której wchodzą, kolejno: Zjednoczone Królestwo, Belgia, Austria, Irlandia, Luksemburg, Francja, Cypr, Słowenia i Estonia. To niektóre z najważniejszych wniosków, jakie płyną z opublikowanej dziś przez Komisję Europejską unijnej tablicy wyników innowacyjności za 2010 r. Jest to pierwsza edycja tablicy wyników, która, zgodnie z inicjatywą na rzecz Unii innowacji (IP/10/1288), zastępuje wcześniejszą europejską tablicę wyników innowacyjności (EIS). Ustalenia zawarte w tablicy wyników innowacyjności znajdują odzwierciedlenie w opublikowanej niedawno rocznej wizji wzrostu gospodarczego (IP/11/22). Dzięki nim państwa członkowskie będą mogły zidentyfikować mocne i słabe punkty oraz poprawić wyniki w dziedzinie innowacyjności w ramach krajowych programów reform w kontekście strategii „Europa 2020”.
„Tablica wyników innowacyjności jasno pokazuje: żeby dogonić głównych rywali i powrócić na drogę silnego i trwałego wzrostu, musimy zintensyfikować wysiłki na rzecz poprawy innowacyjności Europy” – zaznacza wiceprzewodniczący Komisji i komisarz ds. przemysłu i przedsiębiorczości Antonio Tajani.
„W nowej, udoskonalonej edycji unijnej tablicy wyników innowacyjności na pierwszy plan wysuwa się pilna potrzeba innowacji w Europie. Dla sprawnego funkcjonowania nowoczesnej gospodarki innowacje są równie nieodzowne jak woda dla życia. Innowacyjność leży w samym centrum zainteresowania polityki gospodarczej - to głównie dzięki innowacjom tworzone są nowe miejsca pracy. Najnowsza tablica wyników innowacyjności stanowi zatem kluczowy element strategii „Europa 2020”. Mamy nadzieję, że państwa członkowskie jak najpełniej skorzystają z oferowanych przez tablicę możliwości, aby wzmocnić swe dotychczasowe osiągnięcia i stawić czoło słabym punktom” – stwierdza ds. komisarz ds. badań, innowacji i nauki Máire Geoghegan-Quinn.
Tablica wyników innowacyjności za 2010 r. opiera się na 25 wskaźnikach z zakresu badań naukowych i innowacji w 27 państwach członkowskich UE oraz Chorwacji, Serbii, Turcji, Norwegii, Szwajcarii, Byłej Jugosłowiańskiej Republice Macedonii i na Islandii. Wskaźniki podzielone są na trzy główne kategorie:
• „czynniki dające możliwości”, tj. podstawowe elementy umożliwiające zaistnienie innowacji (zasoby ludzkie, środki finansowe oraz wsparcie, otwarte, cechujące się doskonałością i atrakcyjne systemy badawczo-naukowe);
• „działania przedsiębiorstw” – ukazujące stopień innowacyjności europejskich firm (inwestycje, powiązania i przedsiębiorczość, aktywa intelektualne); oraz
• „wyniki” – ilustrujące, w jaki sposób innowacyjność przekłada się na korzyści dla gospodarki (innowatorzy, skutki ekonomiczne).
Z porównania wskaźników dla UE-27, Stanów Zjednoczonych i Japonii wynika, że UE-27 od głównych rywali wciąż dzieli duży dystans.
Jest on największy w kategorii „działania przedsiębiorstw” – UE-27 pozostaje w tyle w dziedzinach wspólnych publikacji sektorów publicznego i prywatnego, wydatków przedsiębiorstw na działalność badawczo-rozwojową oraz, w porównaniu z Japonią, patentów objętych Traktatem o współpracy patentowej (PCT). Świadczy to o tym, że słabe ogniwo europejskich badań i innowacji zlokalizowane jest przede wszystkim w sektorze prywatnym. Dlatego też jako priorytet należałoby traktować stworzenie takich ram prawnych i ogólnych warunków, by powstała zachęta dla inwestycji sektora prywatnego oraz łatwiejsze stało się wykorzystanie wyników badań przez sektor prywatny, w szczególności dzięki sprawniejszemu systemowi patentowemu. Dystans dzielący nas od rywali jest szczególnie duży, a zarazem szybko powiększa się, w dziedzinie dochodów uzyskiwanych z zagranicy z tytułu licencji i patentów. Stanowią one ważny wskaźnik dynamiki gospodarki. Dowodzi to konieczności usprawnienia modelu gospodarczego i funkcjonowania rynku wewnętrznego w zakresie wiedzy chronionej w UE. Świadczy to także o tym, że w porównaniu ze Stanami Zjednoczonymi i Japonią UE rejestruje mniej patentów generujących znaczne dochody z państw trzecich oraz że nie podejmuje w stopniu wystarczającym działań zapewniających jej pozycję w globalnych sektorach wzrostu.
Powoli zmniejsza się natomiast – wciąż duża – różnica pod względem liczby osób uzyskujących wykształcenie wyższe; UE odnotowuje na tym polu stosunkowo duży wzrost.
Z drugiej jednak strony UE-27 wyprzedza USA w obszarach takich jak wydatki sektora publicznego na badania naukowe i rozwój oraz eksport usług opartych na wiedzy.
W minionych pięciu latach największy wzrost innowacyjności UE-27 odnotowała w dziedzinie otwartych, doskonałych i atrakcyjnych systemów badań (międzynarodowe publikacje naukowe, publikacje o znaczącym oddziaływaniu, doktoranci spoza UE) oraz aktywów intelektualnych (wspólnotowe znaki towarowe, patenty na mocy Traktatu o współpracy patentowej oraz projekty wspólnotowe).
W ujęciu całościowym UE-27 utrzymuje przewagę nad Indiami i Rosją. Jednocześnie w niektórych obszarach Unia traci przewagę nad Brazylią i – przede wszystkim – Chinami, które coraz szybszym krokiem doganiają UE.
Państwa członkowskie UE podzielono w tablicy wyników na cztery grupy. Są to:
- liderzy innowacji: Dania, Finlandia, Niemcy, Szwecja - to kraje osiągające wyniki znacznie powyżej średniej dla UE-27;
- kraje doganiające liderów: Austria, Belgia, Cypr, Estonia, Francja, Holandia, Irlandia, Luksemburg, Słowenia i Zjednoczone Królestwo - to kraje osiągające wyniki zbliżone do średniej dla UE-27;
- umiarkowani innowatorzy: wyniki osiągane przez Chorwację, Czechy, Grecję, Hiszpanię, Maltę, Polskę, Portugalię, Słowację, Węgry i Włochy plasują się poniżej średniej dla UE-27;
- innowatorzy o skromnych wynikach : wyniki osiągane przez Bułgarię, Litwę, Łotwę i Rumunię plasują się znacznie poniżej średniej dla UE-27.
Kontekst:
Po przyjęciu w październiku 2010 r. komunikatu „Unia innowacji” zmodyfikowano uznany i wiarygodny instrument oceny innowacyjności w państwach członkowskich UE, jakim była europejska tablica wyników innowacyjności (European Innovation Scoreboard, EIS) i przemianowano ją na „unijną tablicę innowacyjności” (Innovation Union Scoreboard, IUS). Unijną tablicę innowacyjności (IUS) opracowuje, na zlecenie Dyrekcji Generalnej KE ds. Przedsiębiorstw i Przemysłu, centrum ds. badań i szkoleń ekonomiczno-społecznych w zakresie innowacyjności i technologii w Maastricht (UNU-MERIT).
Pełen tekst sprawozdania jest dostępny na stronach internetowych:
Więcej informacji na ten temat znajduje się w dokumencie MEMO/11/56.
Unia innowacji http://ec.europa.eu/research/innovation-union/index_en.cfm
Copyright © 2021 Wir Poznań | Wszelkie prawa zastrzeżone.