Data publikacji: 17.01.2019

Integracja europejska: Parlament chce uniemożliwić stałe odstępstwa od prawa UE

Parlament jest przeciwny zarówno "Europie à la carte" jak i "członkostwu drugiej kategorii". W czwartek przyjęto rezolucję w tej sprawie.


  • Zróżnicowanie w ramach UE już istnieje
  • Każda forma współpracy mniejszej grupy państw w ramach UE powinna zawsze być otwarta dla wszystkich państw członkowskich
  • Zróżnicowanie nie powinno prowadzić ani do „Europy à la carte", ani ograniczać „procesu tworzenia coraz ściślejszego związku miedzy narodami Europy"
  • Państwo, które chce bliskich stosunków z UE bez pełnego przestrzegania traktatów powinno otrzymać ofertę „pewnej formy partnerstwa”

Posłowie przeanalizowali występujące formy zróżnicowania stopnia integracji europejskiej w poszczególnych państwach członkowskich, znane zwykle jako "Europa à la carte", "Europa o zmiennej geometrii", "Europa wielu prędkości" czy "członkostwo drugiej kategorii". Posłowie sformułowali szereg zaleceń, aby zróżnicowanie, które w pewnej mierze powinno zostać możliwe, służyło integracji europejskiej zamiast stanowić dla niej zagrożenie.

Elastyczność, ale nie fragmentacja

Posłowie uznali, że zróżnicowanie jest zgodne z integracją europejską, bo czasami jest konieczne do zainicjowania nowych unijnych przedsięwzięć i umożliwia poziom elastyczności służący postępowi integracji europejskiej. Odmawiają jednak uznania zróżnicowania za "innowacyjną drogę, którą UE powinna podążać w przyszłości” lub za "strategiczny priorytet".

Każda forma współpracy grupy państw w ramach UE prowadząca do zróżnicowania poziomu integracji powinna być postrzegana jedynie jako pragmatyczna "opcja drugiego wyboru" otwarta dla wszystkich państw członkowskich oraz jako tymczasowy krok na drodze do skuteczniejszego i bardziej zintegrowanego kształtowania polityki w "ograniczonej liczbie obszarów". W żadnym przypadku zróżnicowanie integracji nie powinno zagrażać "procesowi tworzenia coraz ściślejszego związku między narodami Europy" ani prowadzić do podziału na " na państwa członkowskie pierwszej i drugiej kategorii". Posłowie ostrzegają przed ryzykiem politycznej i instytucjonalnej fragmentacji oraz nadmiernej złożoności procesu decyzyjnego wynikających z różnicowania, bo zmniejszają one przejrzystość i utrudniają obywatelom zrozumienie unijnego systemu.

Niższy poziom zróżnicowania w przyszłym traktacie

Zmiana traktatów może okazać się konieczna w celu uporządkowania obecnych form i zakresu zróżnicowania. Powinna ona doprowadzić do:

- zakończenia sytuacji, w której państwa członkowskie mogą uzyskać prawo do stalego odstępstwa od unijnego prawa traktując je jako opcjonalne (posłowie uważają, że Brexit może być okazją do przejścia z modelu „opcjonalnego wyłączenia” (opting out) do modelu „opcjonalne włączenia" (opting in);

- zobowiązania członków do pełnego przestrzegania prawa pierwotnego UE (traktatów) we wszystkich obszarach polityki;

- pełnego przestrzegania podstawowych unijnych wartości i zasady państwa prawnego, bez możliwości zróżnicowania stopnia podporzadkowania się przez państwa tym zasadom;

- możliwości zaoferowania „pewnej formy partnerstwa” państwom, które nie mogą lub nie chcą zobowiązać się do pełnego przestrzegania prawa pierwotnego UE.

Rezolucja została poparta przez 446  posłów, 138 było przeciw, 19 wstrzymało się od głosu.

Modele zróżnicowania integracji

Integracja państw członkowskich w ramach UE bywa zróżnicowana pod względem tempa, zasięgu terytorialnego i stopnia zintegrowania. Przybiera także różne formy prawne:

- wzmocniona współpraca między grupą państw (np. w zakresie prawa rozwodowego) 

- stała zorganizowana współpraca (w zakresie bezpieczeństwa i obrony)

- kilka państw wynegocjowało stałe wyłączenie z prawodawstwa UE (na przykład Dania nie przyjęła euro i nie przystąpiła do systemu Schengen)

- środki przejściowe stosowane wobec nowych państw członkowskich (mechanizm współpracy i weryfikacji lub tymczasowe odstępstwa).

Sposób postrzegania zróżnicowania różni się znacznie w zależności od kontekstu krajowego. Może być pozytywne, jeśli postrzegane jest jako szansa na szybszy postęp w pogłębianiu integracji, lub negatywne, gdy jest postrzegane jako droga do ustanowienia członkostwa pierwszej i drugiej kategorii.

Więcej informacji

Copyright © 2021 Wir Poznań | Wszelkie prawa zastrzeżone.