Komisja Europejska wezwała państwa członkowskie do wyznaczenia priorytetów w zakresie inwestycji społecznych oraz do zmodernizowania swoich systemów opieki społecznej.

Oznacza to usprawnienie realizacji strategii aktywnego włączenia społecznego oraz skuteczniejsze i wydajniejsze wykorzystywanie budżetów socjalnych. Wezwanie to sformułowane jest w przyjętym właśnie przez Komisję komunikacie w sprawie inwestycji społecznych na rzecz wzrostu i spójności.

Komunikat zawiera również wskazówki dla państw członkowskich, jak najlepiej wykorzystywać wsparcie finansowe UE, w szczególności z Europejskiego Funduszu Społecznego, przy wdrażaniu wyznaczonych celów. Komisja będzie ściśle monitorować funkcjonowanie systemów zabezpieczenia społecznego poszczególnych państw członkowskich poprzez semestr europejski i w razie konieczności formułować zalecenia skierowane do poszczególnych państw.

„Inwestycje społeczne mają kluczowe znaczenie, jeśli chcemy wyjść z kryzysu silniejsi, bardziej spójni i bardziej konkurencyjni.W ramach istniejących ograniczeń budżetowych państwa członkowskie powinny położyć większy nacisk na inwestycje w kapitał ludzki i spójność społeczną. Może to być bardzo istotne dla poczynienia prawdziwych postępów w drodze do osiągnięcia celów wyznaczonych w strategii Europa 2020. Inwestycje społeczne w dniu dzisiejszympomogą uniknąć państwom członkowskim konieczności ponoszenia znacznie wyższych nakładów finansowych i społecznych w przyszłości”, stwierdził László Andor, komisarz ds. zatrudnienia, spraw społecznych i włączenia społecznego.

Konsekwencje społeczne bieżącego kryzysu finansowego są bardzo poważne. Pakiet dotyczący inwestycji społecznych przedstawiony właśnie przez Komisję zapewnia państwom członkowskim wskazówki dotyczące wydajniejszej i skuteczniejszej polityki w odpowiedzi na poważne wyzwania, z jakimi się obecnie borykają. Wyzwania te to wysoki stopień trudności finansowych, rosnące ubóstwo i wykluczenie społeczne, jak również rekordowo wysokie bezrobocie, zwłaszcza wśród młodzieży. Oprócz tych wyzwań istnieje problem starzenia się społeczeństw i zmniejszania się liczebności populacji w wieku produkcyjnym, co wystawia na próbę stabilność i adekwatność krajowych systemów społecznych.

Pakiet dotyczący inwestycji społecznych zawiera zalecenie Komisji w sprawie przeciwdziałania ubóstwu wśród dzieci, wzywające do zintegrowanego podejścia do inwestycji społecznych przyjaznych dzieciom. Inwestowanie w dzieci i młodzież jest szczególnie skuteczne, jeśli chodzi o przełamywanie międzypokoleniowych cykli ubóstwa i wykluczenia społecznego oraz poprawę możliwości społecznych obywateli w późniejszym okresie życia.

Pakiet dotyczący inwestycji społecznych stanowi zintegrowane ramy polityki uwzględniające rozbieżności społeczne, gospodarcze i budżetowe między państwami członkowskimi. Główne elementy tych ram to:

- zapewnienie, by systemy zabezpieczenia społecznego wychodziły naprzeciw potrzebom obywateli w najbardziej krytycznych momentach ich życia. Należy nasilić działania, by zmniejszyć ryzyko degradacji społecznej i uniknąć w ten sposób ponoszenia wyższych wydatków socjalnych w przyszłości.

- uproszczenie i lepsze ukierunkowanie polityki społecznej w celu zapewnienia odpowiednich i zrównoważonych systemów zabezpieczenia społecznego. Niektóre kraje odnotowują lepsze wyniki niż inne mimo posiadania podobnych lub mniejszych budżetów, co pokazuje, że istnieją możliwości bardziej wydajnego wydatkowania środków w ramach polityki społecznej;

- udoskonalenie strategii aktywnego włączenia w państwach członkowskich. Przystępna cenowo, wysokiej jakości opieka nad dziećmi i edukacja, zapobieganie przedwczesnemu kończeniu nauki, szkolenia i wsparcie w poszukiwaniu pracy, wsparcie w zakresie mieszkalnictwa i dostępność opieki zdrowotnej - wszystko to dziedziny polityki o silnym wymiarze inwestycji społecznych;

Kontekst

Pakiet dotyczący inwestycji społecznych jest oparty na analizie danych (np. przegląd „Zatrudnienie i kwestie społeczne w Europie” z 2012 r. – zob. IP/5/13) i istniejących dobrych praktykach, co pokazuje, że państwa członkowskie o zdecydowanym zaangażowaniu na rzecz inwestycji społecznych – tj. korzyści i usług zwiększających umiejętności i kwalifikacje obywateli – mają niższy odsetek ludności zagrożonej ubóstwem lub wykluczeniem społecznym, wyższy poziom wykształcenia, wyższe zatrudnienie, niższe deficyty i wyższy PKB na mieszkańca.

Zasadniczym elementem pakietu dotyczącego inwestycji społecznych jest komunikat określający ramy polityki, konkretne działania, które powinny być podjęte przez państwa członkowskie i Komisję, a także wytyczne dotyczące wykorzystania funduszy unijnych w celu wspierania reform. Towarzyszy mu:

• zalecenie Komisji „Inwestowanie w dzieci: przerwanie cyklu defaworyzacji” określające zintegrowane ramy polityki w celu poprawy szans dzieci;
• dokument roboczy służb Komisji zawierający dane na temat trendów demograficznych i społecznych oraz roli polityki społecznej w odpowiedzi na wyzwania społeczne, gospodarcze i makroekonomiczne, przed którymi stoi UE;
• dokument roboczy służb Komisji będący kontynuacją zalecenia Komisji z 2008 r. dotyczącego aktywnej integracji osób wykluczonych z rynku pracy;
• trzecie dwuletnie sprawozdanie Komisji w sprawie usług socjalnych świadczonych w interesie ogólnym ułatwiające organom publicznym i zainteresowanym podmiotom zrozumienie i wdrażanie zmienionych przepisów UE dotyczących usług socjalnych;
• dokument roboczy służb Komisji w sprawie opieki długoterminowej, w którym przedstawia się wyzwania i warianty polityki;
• dokument roboczy służb Komisji dotyczący przeciwdziałania problemowi bezdomności, w którym wyjaśnia się sytuację bezdomności w Unii Europejskiej i możliwe do rozważenia strategie;
• dokument roboczy służb Komisji dotyczący inwestowania w zdrowie, określający strategie mające na celu poprawę wydajności i skuteczności systemów opieki zdrowotnej w kontekście bardziej ograniczonych budżetów na opiekę zdrowotną oraz omawiający, w jaki sposób opieka zdrowotna może przyczynić się do zwiększenia potencjału kapitału ludzkiego i integracji społecznej; oraz
• dokument roboczy służb Komisji przedstawiający w zarysie, jak Europejski Fundusz Społeczny powinien przyczyniać się do wdrażania pakietu dotyczącego inwestycji społecznych.

Pakiet dotyczący inwestycji społecznych opiera się na europejskiej platformie współpracy w zakresie walki z ubóstwem i wykluczeniem społecznym oraz uzupełnia inne inicjatywy podjęte niedawno przez Komisję w celu sprostania wyzwaniom społecznym i gospodarczym Europy, mianowicie pakiet dotyczący zatrudnienia, pakiet dotyczący zatrudnienia młodzieży i białą księgę w sprawie emerytur. Inicjatywy te zapewniły państwom członkowskim dalsze wskazówki dotyczące krajowych reform niezbędnych w celu wypełnienia zobowiązań wynikających z uzgodnionych celów strategii Europa 2020.

Dodatkowe informacje

MEMO/13/117 and MEMO/13/118

Wiadomość na stronie internetowej DG ds. Zatrudnienia:  

http://ec.europa.eu/social/main.jsp?catId=1044&langId=pl

Strona internetowa komisarza László Andora:

http://ec.europa.eu/commission_2010-2014/andor/index_en.htm

Komisarz László Andor na Twitterze: http://twitter.com/#!/LaszloAndorEU

Bezpłatny biuletyn informacyjny Komisji Europejskiej na temat zatrudnienia, spraw społecznych i włączenia społecznego: http://ec.europa.eu/social/e-newsletter