Data publikacji: 27.10.2010
Jakie korzyści niesie elastyczny czas pracy?
W opublikowanym wczoraj badaniu Komisji Europejskiej stwierdza się, że elastyczne uregulowania czasu pracy są korzystne dla pracodawców i pracowników.
Grupa ekspertów przedkłada swoje sprawozdanie akurat w momencie, gdy zbiera się nieformalne posiedzenie ministrów właściwych do spraw równouprawnienia płci, mające na celu omówienie nowej strategii równości mężczyzn i kobiet na lata 2010-2015 (IP/10/1149, MEMO/10/430).
„Elastyczne uregulowania w zakresie czasu pracy, placówki opieki nad dziećmi i innymi osobami pozostającymi na utrzymaniu oraz prawa do urlopu przyczyniają się do osiągnięcia wyższej stopy zatrudnienia zarówno wśród mężczyzn jak i wśród kobiet oraz bardziej trwałego wskaźnika urodzeń”, stwierdziła wiceprzewodnicząca Viviane Reding, komisarz UE ds. sprawiedliwości, praw podstawowych i obywatelstwa. „W czasach spowolnienia gospodarczego elastyczne uregulowania czasu pracy mogą pomóc ludziom w utrzymaniu swoich miejsc pracy. Musimy czynić dalsze postępy w zakresie tworzenia struktur rynku pracy przyjaznych rodzinie: elastyczność uregulowań w zakresie czasu pracy oraz równouprawnienie płci są istotnymi warunkami do osiągnięcia ożywienia gospodarczego.”
Sprawozdanie ekspertów „Elastyczne uregulowania w zakresie czasu pracy a równouprawnienie płci” stanowi kompleksowy przegląd aktualnie stosowanych praktyk w 27 państwach UE oraz państwach EFTA (Islandia, Norwegia, Liechtenstein i Szwajcaria). Główną uwagę poświęca się w sprawozdaniu elastyczności wewnętrznej (w ramach przedsiębiorstwa lub organizacji), i to zarówno w odniesieniu do długości czasu pracy (np. praca w niepełnym wymiarze godzin) jak i w odniesieniu do organizacji czasu pracy (np. ruchomy czas pracy lub naprzemienne godziny pracy oraz elastyczność co do godziny rozpoczęcia i zakończenia dnia pracy). Główne wnioski sprawozdania obejmują następujące punkty:
1. Istnieją wciąż bardzo duże różnice pomiędzy państwami członkowskimi co do elastyczności czasu pracy:
- Elastyczność w zakresie długości czasu pracy jest bardziej rozpowszechniona w Europie Północnej i Zachodniej, natomiast na Węgrzech, Litwie, w Republice Czeskiej, Estonii, Bułgarii, Słowacji, Słowenii i Rumunii dominuje tradycyjny system 40-godzinnego tygodnia pracy.
- Dania, Szwecja, Niemcy, Finlandia i Norwegia znajdują się daleko z przodu, jeśli chodzi o elastyczność organizacji czasu pracy – nieco ponad połowa wszystkich pracowników w tych krajach korzysta z jakiegoś rodzaju elastyczności w organizacji swojego czasu pracy.
2. Zwiększenie elastyczności w zakresie czasu pracy nie zawsze jest z korzyścią dla równouprawnienia płci:
- Godziny pracy bardziej dostosowane do indywidualnych potrzeb mają korzystny wpływ na stopę zatrudnienia kobiet i mogą pomóc pogodzić pracę zawodową z życiem prywatnym, natomiast praca w niepełnym wymiarze godzin (w której dominują przede wszystkim kobiety) występuje w większości krajów wciąż w sektorach o niskich wynagrodzeniach, w których możliwości rozwijania kariery i doskonalenia zawodowego są nieduże.
- Ważną rolę odgrywają również aspekty kulturowe: dopóki elastyczność nie przestanie być uważana za „żeńską” formę organizacji czasu pracy, elastyczne uregulowania w zakresie czasu pracy będą raczej pogłębiać różnice płci, niż je zmieniać.
3. W ostatnim czasie widać wyraźnie, że kwestie związane z elastycznością czasu pracy znalazły się na porządku dziennym polityki w kilku krajach, ich konkretne tematy mogą się jednak różnić między sobą:
- W niektórych krajach (takich jak Republika Czeska i Litwa) elastyczność służy jako instrument do podniesienia stopy zatrudnienia (zwiększenia liczby zatrudnionych i liczby przepracowanych godzin).
- Praca w niepełnym wymiarze godzin jest wykorzystywana coraz częściej w celu wspierania aktywności osób starszych. Niedobrowolna praca w niepełnym wymiarze godzin stanowi istotny problem w szczególności w krajach nordyckich, gdzie podejmuje się środki polityczne mające posłużyć do osiągnięcia nowego rodzaju równowagi między elastycznością a bezpieczeństwem.
- Również rozliczanie czasu pracy i roczny wymiar godzin są tematami stojącymi na porządku dziennym aktualnej polityki (w Finlandii, Niemczech i Luksemburgu). W niektórych krajach (np. w Polsce i Portugalii) elastyczne systemy czasu pracy są włączone do debaty na temat zmniejszania ilości nadgodzin.
- Aktualny kryzys finansowy i gospodarczy przyczynił się w sposób oczywisty do tego, że elastyczność postrzegana jest obecnie jako ważny instrument polityki, przy pomocy którego pracodawcy mogą reagować na zmieniającą się sytuację gospodarczą. Kwestia równouprawnienia płci nie odgrywa jednak w aktualnej dyskusji pierwszoplanowej roli.
Kontekst
W dniu 3 marca 2010 r. Komisja Europejska zainicjowała pierwszy etap konsultacji z europejskimi partnerami społecznymi, który był pierwszym krokiem w kierunku dokonania przeglądu aktualnie obowiązujących regulacji UE w zakresie czasu pracy (IP/10/345). W związku z tym przeglądem Komisja opublikuje wkrótce sprawozdanie ekspertów na temat społecznych i gospodarczych skutków uregulowań dotyczących czasu pracy.
Opublikowane dzisiaj sprawozdanie jest trzecim z serii sprawozdań z analizy porównawczej dotyczącej kwestii równowagi między pracą zawodową a życiem prywatnym. Poprzednimi były sprawozdanie na temat „godzenia życia zawodowego i prywatnego” z 2005 r. oraz sprawozdanie na temat „świadczenia usług w zakresie opieki nad dziećmi” z 2009 r.
Dodatkowe informacje
Sprawozdanie: „Elastyczne uregulowania w zakresie czasu pracy a równouprawnienie płci – przegląd porównawczy 30 państw europejskich”
Nieformalne posiedzenie ministrów właściwych do spraw równouprawnienia płci
Copyright © 2021 Wir Poznań | Wszelkie prawa zastrzeżone.