Europe Direct Poznań

Data publikacji: 26.04.2018

KE chce ułatwić dostęp do danych dotyczących opieki zdrowotnej

W oparciu o doświadczenia zebrane w wyniku uprzednich inicjatyw na rzecz swobodnego przepływu danych nieosobowych w ramach jednolitego rynku cyfrowego, Komisja Europejska opracowała i przedstawia dziś zestaw środków mających zwiększyć dostępność danych w UE.

Innowacyjne rozwiązania wykorzystujące potencjał danych to kluczowy czynnik umożliwiający rozwój rynku i nowych technologii oraz tworzenie miejsc pracy, co ma duże znaczenie zwłaszcza dla małych i średnich przedsiębiorstw oraz podmiotów rozpoczynających działalność gospodarczą. Dzięki tym rozwiązaniom obywatele mogą uzyskać łatwiejszy dostęp do swoich danych dotyczących zdrowia i zarządzać nimi, a organy administracji mogą lepiej wykorzystywać dane zdrowotne do celów badawczych, na potrzeby profilaktyki i reform systemu opieki zdrowotnej.

Wiceprzewodniczący Komisji do spraw jednolitego rynku cyfrowego Andrus Ansip oświadczył: Na naszych oczach jednolity rynek cyfrowy staje się rzeczywistością. Jednak bez dostępu do odpowiednich danych, nie wykorzystamy w pełni potencjału sztucznej inteligencji, obliczeń wielkiej skali ani innych innowacyjnych rozwiązań technologicznych. Te nowe technologie mogą pomóc nam w doskonaleniu opieki zdrowotnej, edukacji, sieci transportowych oraz przyczynić się do oszczędności energii: na tym polega inteligentne wykorzystanie danych. Nasz wniosek ułatwi dostęp do większej ilości danych sektora publicznego i ich ponowne wykorzystywanie, w tym do celów handlowych, obniżając koszt dostępu do danych i umożliwiając nam utworzenie wspólnej przestrzeni danych w UE, co przyspieszy nasz wzrost.

Komisarz do spraw gospodarki cyfrowej i społeczeństwa cyfrowego, Mariya Gabriel, dodała: Przedstawiając dzisiejszy komunikat dążymy do realizacji ambitnego planu, jakim jest strategia jednolitego rynku cyfrowego, dzięki któremu UE będzie w stanie zapewnić uprzywilejowaną pozycję swoim przedsiębiorstwom, umożliwić prowadzenie badań na najwyższym poziomie i zagwarantować ochronę swoim obywatelom. Rosnąca ilość danych udostępnianych na potrzeby innowacji przyczyni się do poprawy jakości zarówno produktów, jak i usług, a na tym skorzystają obywatele i przedsiębiorstwa.

Komisarz do spraw zdrowia i bezpieczeństwa żywności Vytenis Andriukaitis stwierdził: Nasze wnioski wykorzystują w pełni potencjał technologii cyfrowych w celu poprawy opieki zdrowotnej i badań w dziedzinie medycyny. Zapewni to nam lepszy dostęp do danych zdrowotnych, a dzięki temu poprawimy jakość profilaktyki chorób i opieki skoncentrowanej na pacjencie, będziemy mogli szybko reagować na zagrożenie pandemią i ulepszymy metody leczenia.

Przedstawione dziś wnioski opierają się na ogólnym rozporządzeniu o ochronie danych mającym wejść w życie 25 maja 2018 r. Dokumenty mają na celu:

zapewnienie lepszego dostępu do danych sektora publicznego i zwiększenie ich ponownego wykorzystania: Poddane przeglądowi przepisy dotyczące informacji sektora publicznego obejmują dane znajdujące się w posiadaniu przedsiębiorstw publicznych w sektorach transportu i użyteczności publicznej. Nowe przepisy ograniczają liczbę przypadków, w których organy publiczne mogą pobierać opłaty za ponowne wykorzystanie ich danych wyższe niż koszty krańcowe rozpowszechniania danych. Ułatwiają one ponowne wykorzystywanie danych z badań naukowych, uzyskanych dzięki finansowaniu ze środków publicznych oraz zobowiązują państwa członkowskie do zapewnienia otwartego dostępu do tych danych. Ponadto nowe przepisy przewidują wymóg korzystania – w stosownych przypadkach – z interfejsów programowania aplikacji (API), aby zapewnić dostęp do danych w czasie rzeczywistym.
wymiana danych naukowych w 2018 r.: W nowych zaleceniach uwzględniono zmiany polityczne i technologiczne, jakie zaszły od momentu, gdy Komisja opublikowała swój ostatni wniosek w sprawie dostępu do informacji naukowej oraz jej ochrony. Zawarto w nich wytyczne w zakresie realizowania polityki otwartego dostępu, zgodne z celami programu na rzecz otwartej nauki, wytyczne dotyczące danych z badań naukowych i zarządzania danymi, utworzenia europejskiej chmury dla otwartej nauki oraz eksploracji tekstów i danych. W przepisach podkreślono również znaczenie zachęt, nagród, umiejętności i wskaźników odpowiednich w epoce badań opartych na sieciach.
wymiana danych z sektora prywatnego w relacjach między przedsiębiorstwami oraz między przedsiębiorstwami a organami administracji: Nowy komunikat Komisji dotyczący wspólnej europejskiej przestrzeni danych zawiera wytyczne dla przedsiębiorstw działających na terenie UE dotyczące prawnych i technicznych zasad, które powinny regulować współpracę w zakresie wymiany danych w sektorze prywatnym.
wspieranie europejskiej współpracy w zakresie wymiany danych dotyczących zdrowia obywateli przy jednoczesnym zabezpieczeniu tych danych: Komisja przedstawia dziś plan działań, które stawiają obywateli na pierwszym miejscu, jeśli chodzi o dane dotyczące ich stanu zdrowia: zapewniając bezpieczny dostęp obywateli do danych zdrowotnych i wprowadzając możliwość przekazywania tych danych ponad granicami, wykorzystując większe zestawy danych w celu uzyskania zindywidualizowanej diagnozy i opieki medycznej oraz w celu lepszego przygotowania na wypadek epidemii, i promując odpowiednie narzędzia cyfrowe umożliwiające organom administracji lepsze wykorzystanie danych zdrowotnych do celów badawczych i reformy systemu opieki zdrowotnej. We przedstawionym dziś wniosku odniesiono się również do interoperacyjności elektronicznej dokumentacji medycznej oraz mechanizmu dobrowolnej koordynacji w zakresie udostępniania danych, w tym danych genomowych na potrzeby profilaktyki chorób i badań naukowych.

Dalsze działania

Komisja wzywa Parlament Europejski i Radę do szybkiego przyjęcia dzisiejszych wniosków w sprawie przeglądu przepisów dotyczących informacji sektora publicznego. Ponadto na przełomie 2018 r. i 2019 r. Komisja zamierza zorganizować obrady okrągłego stołu na wysokim szczeblu w sprawie wymiany danych sektora prywatnego w kontekście relacji między przedsiębiorstwami a organami administracji.

Kontekst

Wartość europejskiej gospodarki opartej na danych wyniosła 300 mld euro w 2016 r. Jeśli wprowadzone zostaną odpowiednie legislacyjne i polityczne środki, ta wartość może wzrosnąć do 739 mld euro do 2020 r., co stanowi 4 proc. PKB UE.

W UE wykorzystywanie danych wygenerowanych przez organy administracji publicznej (prawne, dotyczące ruchu drogowego, meteorologiczne, finansowe, itp.) do celów handlowych i niehandlowych jest uregulowane przepisami dyrektywy 2003/98/WE w sprawie ponownego wykorzystywania informacji sektora publicznego. W 2012 r. Komisja przyjęła pakiet zawierający szereg środków mających na celu poprawę dostępu do informacji naukowych w Europie, w tym zalecenie w sprawie dostępu do informacji naukowej oraz jej ochrony, uzyskanej w ramach badań finansowanych ze środków publicznych. Od stycznia do czerwca 2017 r. Komisja prowadziła dialog z zainteresowanymi stronami w sprawie komunikatu pt. „Budowa europejskiej gospodarki opartej na danych", który wykazał, że istnieje silne poparcie dla środków nieregulacyjnych na rzecz zwiększenia i zorganizowania dostępu do danych i ponownego ich wykorzystywania w relacjach między przedsiębiorstwami. W ramach publicznych konsultacji dotyczących transformacji cyfrowej w dziedzinie opieki zdrowotnej, które zakończyły się w październiku 2017 r., zbadano potrzebę wprowadzenia środków politycznych na rzecz innowacji cyfrowych w sektorze opieki zdrowotnej w Europie.

Dzisiejszy wniosek stanowi uzupełnienie wniosku w sprawie ram swobodnego przepływu danych nieosobowych w Unii Europejskiejprzedstawionego przez Komisję we wrześniu 2017 r., który wciąż oczekuje na zatwierdzenie przez Parlament Europejski i państwa członkowskie.

Więcej informacji: