Aby móc skuteczniej reagować na globalne wyzwania, zwiększać atrakcyjność Europy jako miejsca badań naukowych i innowacji oraz podnieść konkurencyjność przemysłu, KE przedstawiła dziś nową strategię rozwoju współpracy międzynarodowej w dziedzinie badań i innowacji.

Zakłada ona dalsze skoncentrowanie na strategicznych priorytetach UE przy jednoczesnym zachowaniu tradycyjnej otwartości na udział państw trzecich w unijnych badaniach naukowych.

Globalne środowisko badawcze zmienia się bardzo szybko, a udział państw BRIC w skali światowej w wydatkach na badania i rozwój wzrósł dwukrotnie między rokiem 2000 i 2009. Kwestie takie jak zmiany klimatu, bezpieczeństwo żywności lub zwalczanie chorób w coraz większym stopniu wymagają uzgadniania wspólnych międzynarodowych działań badawczych. Europa może zoptymalizować osiąganie wybitnych wyników przez swoją bazę naukową oraz innowacyjne branże przemysłowe wyłącznie dzięki otwarciu się na współpracę międzynarodową i pozyskanie najzdolniejszych umysłów tego świata.

Máire Geoghegan-Quinn, unijna komisarz ds. badań, innowacji i nauki, powiedziała: „Samotne działanie nie jest rozwiązaniem w kwestii badań i innowacji. Bardzo ważne jest, aby Europa docierała do partnerów międzynarodowych w kontekście uzyskania dostępu do nowych źródeł wiedzy i sprostania globalnym wyzwaniom. Inicjatywa „Horyzont 2020‟ będzie, podobnie jak poprzednie programy, otwarta dla uczestników z całego świata. Otwartość gwarantuje obopólnie korzystną współpracę z naszymi głównymi partnerami międzynarodowymi, służy wsparciu krajów rozwijających się i pomaga Europie uzyskać dostęp do nowych i wschodzących rynków”.

Jedna piąta unijnych projektów badawczych wiąże się już z udziałem przynajmniej jednego partnera spoza UE. Przykładowo - dzięki partnerstwu na rzecz badań klinicznych między Europą a państwami rozwijającymi się (EDCTP) - 14 państw członkowskich UE, Szwajcaria, Norwegia i 47 krajów Afryki Subsaharyjskiej współpracuje obecnie w celu opracowania nowych leków i szczepionek na potrzeby zwalczania HIV/AIDS, malarii i gruźlicy.

Począwszy od 2014 r., nowa strategia będzie wdrażana głównie poprzez „Horyzont 2020‟, unijny program na rzecz finansowania badań naukowych i innowacji, jak również dzięki wspólnym inicjatywom z państwami członkowskimi UE. Oprócz inicjatywy „Horyzont 2020”, która jest w pełni otwarta na międzynarodowe uczestnictwo, realizowane będą ukierunkowane działania (wraz z najważniejszymi partnerami i regionami) skupione na problemach społecznych oraz na technologiach wspomagających i przemysłowych.

Opracowane zostaną wieloletnie programy współpracy z kluczowymi krajami i regionami partnerskimi, mające na celu wzmocnienie i skoncentrowanie współpracy międzynarodowej. W ramach strategii wzywa się również do udoskonalenia polityki dialogu z naszymi partnerami oraz ulepszenia systemu gromadzenia informacji w ramach proponowanego centrum monitorowania badań i innowacji. Ponadto celem Unii Europejskiej będzie zwiększenie zdolności wywierania nacisku w odpowiednich organizacjach międzynarodowych.

Kontekst

Unia Europejska jest światowym liderem w zakresie badań naukowych i innowacji, ponoszącym 24 proc. wydatków na badania, mającym 32 proc. udziału w publikacjach o wysokim współczynniku oddziaływania oraz przedkładającym 32 proc. wniosków patentowych przy zaledwie 7-procentowym udziale swych mieszkańców w liczbie ludności świata.

Programy badawcze UE są otwarte dla uczestników z całego świata. Obecnie 6% uczestników siódmego programu ramowego w zakresie badań (7PR) pochodzi z państw trzecich. Działania „Maria Skłodowska-Curie”, służące finansowaniu mobilności i szkoleń dla naukowców, zapewniają wsparcie beneficjentom z 80 różnych krajów. Europejska Rada ds. Badań Naukowych (ERBN), która finansuje prowadzenie przełomowych badań w Europie przez naukowców z całego świata, rozpoczęła kampanię mającą na celu przyciągnięcie większej liczby uczestników z krajów trzecich. Wspólne Centrum Badawcze (WCB), będące wewnętrznym instytutem naukowym Komisji, również utrzymuje ścisłe kontakty badawcze z organizacjami na całym świecie.

Nowa strategia będzie realizowana według dwutorowego podejścia. Dzięki ogólnemu otwarciu „Horyzontu 2020‟ na współpracę międzynarodową naukowcy europejscy będą mieć swobodę podejmowania współpracy ze swoimi odpowiednikami z państw trzecich w wybranych przez siebie tematach. Uzupełnieniem tych wysiłków będą ukierunkowane działania, w ramach których współpraca będzie obejmować szczególne tematy i właściwie dobranych partnerów. Strategia ta będzie również promowała wprowadzenie wspólnych międzynarodowych zasad w dziedzinie badań i innowacji, takich jak etyka badań, świadomość kwestii związanych z równouprawnieniem płci oraz otwarty dostęp, aby zapewnić globalnej wspólnocie badawczo-innowacyjnej równe warunki działania w zakresie współpracy międzynarodowej. Strategia ma również sprawić, aby badania i innowacje w większym stopniu przyczyniały się do realizacji unijnej polityki zewnętrznej. Komisja będzie przedkładać sprawozdania z postępów co dwa lata.

Badania naukowe są jedną z kompetencji dzielonych z państwami członkowskimi. Silne partnerstwo zostanie zapewnione dzięki oparciu działań na pracach Strategicznego Forum ds. Międzynarodowej Współpracy Naukowo-Technicznej (SFIC).

Dodatkowe informacje:

MEMO/12/672

Komunikat: http://ec.europa.eu/research/internationalstrategy

„Horyzont 2020‟: http://ec.europa.eu/research/horizon2020/index_en.cfm

Siódmy program ramowy UE w zakresie badań (7PR): http://ec.europa.eu/research/fp7/index_en.cfm

Działania „Marie Skłodowska-Curie‟: http://ec.europa.eu/research/mariecurieactions/

Europejska Rada ds. Badan Naukowych: http://erc.europa.eu/