Działanie po Konferencji w sprawie przyszłości Europy

KE organizuje dziś w Brukseli pierwszy europejski panel obywatelski, w ramach którego obywatele UE mogą wziąć udział w dyskusji na temat sposobów zwalczania marnotrawienia żywności w UE. Jest to pierwszy z paneli obywatelskich nowej generacji zainicjowanych w następstwie Konferencji w sprawie przyszłości Europy i włączających praktyki partycypacyjne i deliberatywne do procesu kształtowania polityki w niektórych kluczowych obszarach.

Ograniczenie ilości odpadów, a w szczególności odpadów żywnościowych, jest przedmiotem wniosku ustawodawczego zawartego w programie prac Komisji na 2023 r., zgodnie z propozycjami przedstawionymi w ramach Konferencji w sprawie przyszłości Europy oraz założeniami strategii „Od pola do stołu".

Celem panelu jest umożliwienie obywatelom wspólnej dyskusji na ten temat. Uczestnicy dyskusji przedstawią Komisji zalecenia, aby wesprzeć jej prace w dziedzinie zapobiegania marnotrawieniu żywności, między innymi nad wspomnianym wnioskiem ustawodawczym, oraz szerzej zakrojone działania na rzecz realizacji celów UE w zakresie ograniczenia marnotrawstwa żywności.

Uczestnicy panelu zostali wybrani losowo. Skład panelu odzwierciedla różnorodność ludności UE z punktu widzenia pochodzenia (kraj, miejsce zamieszkania w mieście lub na wsi), płci, wieku, statusu społeczno-ekonomicznego i poziomu wykształcenia. Jedna trzecia uczestników to osoby poniżej 26 roku życia.  

Dalsze działania

Spotkania panelu odbędą się w okresie od grudnia 2022 r. do lutego 2023 r. Pierwsza sesja odbędzie się w Brukseli od 16 do 18 grudnia. Otwarcia pierwszej sesji dokonają wiceprzewodnicząca ds. demokracji i demografii Dubravka Šuica oraz komisarz ds. zdrowia i bezpieczeństwa żywności Stella Kyriakides. Druga sesja odbędzie się online od 20 do 22 stycznia. Ostatnia sesja, na której panel przekaże Komisji swoje sprawozdanie, odbędzie się w Brukseli od 10 do 12 lutego.

Kontekst

W swoich wytycznych politycznych z lipca 2019 r. przewodnicząca Ursula von der Leyen wezwała do zorganizowania Konferencji w sprawie przyszłości Europy w ramach nowego impulsu dla demokracji europejskiej – i zobowiązała się do wdrożenia jej wyników.

Inspirując się powodzeniem konferencji, Komisja włącza praktyki partycypacyjne i deliberatywne do swojego zestawu narzędzi kształtowania polityki. Panele obywatelskie są obecnie częścią procesu kształtowania polityki przez Komisję w niektórych kluczowych obszarach. Tematem paneli nowej generacji będą przyszłoroczne inicjatywy dotyczące marnotrawienia żywności, mobilności edukacyjnej i światów wirtualnych.

W 2020 r. w UE wytworzono prawie 57 mln ton odpadów żywnościowych (127 kg na osobę), których wartość rynkową szacuje się na 130 mld euro. 55 proc. wszystkich odpadów żywnościowych wytwarzają gospodarstwa domowe. Poza tym odpady spożywcze mają duży wpływ na środowisko i powodują około 5 proc. emisji gazów cieplarnianych w UE związanych z ogólnym śladem konsumpcyjnym żywności w UE.

Ograniczając marnotrawienie żywności, możemy znacznie ograniczyć nasze zużycie zasobów i energii. Walka z marnowaniem żywności przynosi potrójne korzyści: pozwala oszczędzać żywność przeznaczoną do spożycia przez ludzi, pomaga rolnikom, przedsiębiorstwom i konsumentom zaoszczędzić pieniądze oraz zmniejsza wpływ produkcji i konsumpcji żywności na środowisko.

UE i jej państwa członkowskie są zaangażowane w realizację celów zrównoważonego rozwoju Organizacji Narodów Zjednoczonych, w których wzywa się do zmniejszenia o połowę globalnego marnotrawienia żywności w przeliczeniu na jednego mieszkańca na poziomie detalicznym i konsumenckim do 2030 r., jak również do ograniczenia strat żywności w całym łańcuchu dostaw żywności.

Dotychczasowe postępy nie przyniosły postępów w skali i tempie niezbędnych do osiągnięcia tego celu. Wprowadzenie za pośrednictwem nowego wniosku ustawodawczego ogólnounijnych, prawnie wiążących celów w zakresie ograniczenia marnotrawienia żywności ma na celu przyspieszenie postępów UE w tej dziedzinie. Zobowiąże też państwa członkowskie do podjęcia ambitnych działań na rzecz ograniczenia marnotrawienia żywności w skali krajowej.

Dodatkowe informacje

Dyskusje paneli obywatelskich można śledzić na żywo:
Sesja plenarna 16 grudnia: 14.00–18.00
Sesja plenarna 18 grudnia: 09.00–12.30

Marnowanie żywności