Komisja Europejska zaproponowała dziś stworzenie wspólnej polityki w sprawie przesiedleń w celu zapewnienia zorganizowanych i bezpiecznych dróg wjazdu do Europy osobom potrzebującym ochrony międzynarodowej.

Wniosek stanowi część prowadzonej przez Komisję reformy wspólnego europejskiego systemu azylowego i długoterminowej strategii na rzecz lepszego zarządzania migracją zawartych w Europejskim programie w zakresie migracji. Przyczyni się on również do realizacji nowych, ukierunkowanych na wyniki ram partnerstwa na rzecz współpracy z kluczowymi państwami trzecimi pochodzenia i tranzytu migrantów, przedstawionych przez Komisję w dniu 7 czerwca.

Pierwszy wiceprzewodniczący Komisji Frans Timmermans powiedział: Musimy przyspieszyć nasze wspólne działania na rzecz niesienia ochrony międzynarodowej, co obejmuje również bezpieczne i zorganizowane przesiedlanie uchodźców do Europy. Programy doraźne przyniosły jak dotąd pewne rezultaty, jednak zaprezentowane dziś procedury umożliwią nam współpracę z rządami krajowymi na wczesnym etapie w celu lepszego wykorzystania wspólnych wysiłków i usprawnienia całego procesu. Państwa członkowskie będą decydować o liczbie przesiedlanych co roku osób, a wsparcie finansowe z budżetu UE pomoże zmienić ich decyzje w działania. W ten sposób UE może skutecznie wypełnić swoją zbiorową odpowiedzialność, pokazać solidarność z państwami spoza UE i pomóc im radzić sobie z dużą liczbą osób uciekających przed wojną i prześladowaniem.

Komisarz ds. migracji, spraw wewnętrznych i obywatelstwa Dimitris Avramopoulos powiedział: Dzisiejszy wniosek jest ważnym krokiem w kierunku tworzenia możliwości prawnych mających na celu umożliwienie osobom potrzebującym bezpieczny wjazd do UE i ochronę. Wpisuje się on w szerszy cel, jakim jest zapewnienie potrzebującym możliwości ochrony, ograniczenie czynników zachęcających do nielegalnej migracji oraz ochrona migrantów przed wyzyskiem przez siatki przemytnicze i niebezpieczeństwami podróży do Europy. Dzięki stałym ramom oraz ujednoliconym praktykom możemy zagwarantować szybsze procedury, co pozwoli na stopniowe zwiększenie naszych wspólnych zobowiązań dotyczących przesiedleń. W ten sposób UE tworzy faktyczne możliwości prawne zamknięcia nielegalnych kanałów migracyjnych.

Przedstawiony dziś wniosek umożliwi stworzenie trwałych ram z jednolitą procedurą przesiedleń w całej UE. Państwa członkowskie będą nadal decydować o liczbie przesiedlanych co roku osób, jednak UE, działając jako całość, będzie miała większy wpływ dzięki koordynacji działań krajowych. Przyszłe ramy w zakresie przesiedleń będą realizowane w drodze rocznych unijnych planów przesiedleń, przyjmowanych przez Radę i wdrażanych przez ukierunkowane unijne programy przesiedleń przyjmowane przez Komisję. Roczne unijne plany przesiedleń będą określać ogólne priorytety geograficzne kierunków, z których nastąpią przesiedlenia, i maksymalną łączną liczbę osób, które mają zostać przesiedlone w kolejnym roku, w oparciu o udział i wkłady państw członkowskich i państw stowarzyszonych w ramach Schengen w danym rocznym planie przesiedlenia.

W unijnych ramach w zakresie przesiedleń określa się kryteria, które należy wziąć pod uwagę przy określaniu regionów lub państw trzecich, z których nastąpią przesiedlenia, takie jak liczba osób potrzebujących ochrony międzynarodowej w tych państwach, ogólne stosunki między UE a tymi państwami oraz ich skuteczna współpraca w dziedzinie azylu i migracji, w tym rozwijanie ich systemów azylowych i współpracy w zakresie nielegalnej imigracji, readmisji i powrotów.

Nowe ramy UE w zakresie przesiedleń ustanowią wspólny zbiór standardowych procedur wyboru i traktowania kandydatów do przesiedlenia. Określa się w nich również wspólne kryteria kwalifikowalności do przesiedlenia do UE w ramach ukierunkowanych unijnych programów przesiedleń, wspólne podstawy wykluczenia kandydatów oraz rodzaj możliwej do zastosowania procedury przesiedleń (zwykła lub przyspieszona).

W celu wspierania działań państw członkowskich w zakresie przesiedleń zgodnie z ukierunkowanymi programami UE, na każdą przesiedloną osobę Komisja zapewni 10,000 euro z budżetu UE. Środki będą przydzielane z unijnego Funduszu Azylu, Migracji i Integracji (AMIF). Przesiedlenia przeprowadzane poza unijnymi ramami w zakresie przesiedleń nie będą wspierane finansowo z budżetu Unii.

Wielka Brytania i Irlandia mogą uczestniczyć we wdrażaniu rozporządzenia, jeśli się na to zdecydują, zgodnie ze stosownymi protokołami załączonymi do Traktatów. Dania nie uczestniczy w przyjęciu tego rozporządzenia, nie jest nim związana ani go nie stosuje.

Kontekst

W dniu 13 maja 2015 r. Komisja Europejska przedstawiła szeroko zakrojoną strategię w ramach Europejskiego programu w zakresie migracji, tworząc podstawę ciągłych działań Komisji na rzecz rozwiązania zarówno natychmiastowych, jak i długoterminowych wyzwań związanych ze skutecznym i wszechstronnym zarządzaniem przepływami migracyjnymi i określając potrzebę wspólnego podejście do przyznawania ochrony potrzebującym jej uchodźcom w drodze przesiedlenia.

W dniu 8 czerwca 2015 r. Komisja Europejska wydała zalecenie w sprawie europejskiego programu przesiedleń, któremu towarzyszyły konkluzje przedstawicieli rządów państw członkowskich zebranych w Radzie z dnia 20 lipca 2015 r., w sprawie przesiedlenia – w drodze programów wielostronnych i krajowych – 22 504 osób wyraźnie wymagających ochrony międzynarodowej.

W dniu 15 grudnia 2015 r. Komisja wydała zalecenie dotyczące programu dobrowolnego przyjmowania, ze względów humanitarnych, uchodźców przebywających w Turcji. Według oświadczenia UE-Turcja z dnia 18 marca 2016 r. program dobrowolnego przyjmowania ze względów humanitarnych rozpocznie się po ustaniu nielegalnych wjazdów na teren UE z Turcji, lub przynajmniej po ich znacznym i trwałym ograniczeniu.

W dniu 6 kwietnia 2016 r. Komisja Europejska opublikowała komunikat, który rozpoczął proces reformy wspólnego europejskiego systemu azylowego oraz ustanowienie ustrukturyzowanego systemu przesiedleń, kształtującego politykę Unii w zakresie przesiedleń i oferującego wspólne podejście do bezpiecznego i legalnego przybywania osób potrzebujących ochrony międzynarodowej do UE.

W następstwie tego komunikatu w dniu 4 maja 2016 r. Komisja przedstawiła pierwszy pakiet reform. Pakiet zawierał propozycje ustanowienia zrównoważonego i sprawiedliwego systemu dublińskiego, wzmocnienia systemu EURODAC i utworzenia prawdziwej Agencji Unii Europejskiej ds. Azylu.

Komisja regularnie przygotowuje sprawozdania z postępów w zakresie przesiedleń. Pierwsze sprawozdanie w sprawie relokacji i przesiedleń zostało przyjęte w dniu 16 marca. Drugie, trzecie i czwarte sprawozdanie zostały przyjęte odpowiednio w dniach 12 kwietnia, 18 maja i 15 czerwca. Piąte sprawozdanie w sprawie relokacji i przesiedlenia przyjęto dzisiaj.