KE umożliwia państwom członkowskim lepsze stosowanie unijnych przepisów w dziedzinie środowiska i w ten sposób chroni obywateli i dba o ich jakość życia.

Inicjatywa na rzecz poprawy stosowania strategii i przepisów UE w dziedzinie gospodarki o obiegu zamkniętym, środowiska i różnorodności biologicznej, jakości powietrza i wody, i zarządzania nimi

Dzisiaj Komisja opublikowała drugi przegląd wdrażania polityki ochrony środowiska, który stanowi część zapoczątkowanej w 2016 r. inicjatywy na rzecz poprawy wdrażania europejskiej polityki ochrony środowiska i wspólnie uzgodnionych przepisów we wszystkich państwach członkowskich UE. Wdrażanie unijnej polityki i prawa ochrony środowiska nie tylko ma zasadnicze znaczenie dla zdrowego środowiska, tworzy także nowe możliwości w zakresie zrównoważonego wzrostu gospodarczego, innowacji i zatrudnienia. Pełne wdrożenie unijnych przepisów dotyczących ochrony środowiska może pomóc gospodarce UE zaoszczędzić około 55 mld euro rocznie na kosztach ochrony zdrowia i bezpośrednich kosztach ponoszonych przez środowisko.

Komisarz do spraw środowiska, gospodarki morskiej i rybołówstwa Karmenu Vella stwierdził: Komisja Junckera zobowiązała się do budowania Europy, która chroni. Dbanie o to, by powietrze, woda i gospodarka odpadami, z których korzystają nasi obywatele, były najwyższej jakości, a nasz kapitał naturalny był chroniony, to dla nas kwestie priorytetowe. Przegląd wdrażania polityki ochrony środowiska dostarcza państwom członkowskim informacji oraz narzędzi, które mają im pomóc w realizacji tych celów.

W przeglądzie przedstawiono sytuację w zakresie polityki ochrony środowiska i wdrażania przepisów w każdym z państw UE oraz wskazano przyczyny występowania luk we wdrażaniu przepisów. Przegląd pomaga znaleźć rozwiązania, zanim problemy staną się pilne i wspomaga krajowych decydentów, określając priorytety wymagające ich uwagi. Wszystkie państwa członkowskie skorzystały z uruchomionego w 2017 r. programu TAIEX-EIR Peer­-to-­Peer (EIR P2P), który umożliwia wymianę wiedzy i doświadczeń między organami ds. ochrony środowiska.

Pakiet obejmuje: 28 sprawozdań krajowych, w których przedstawiono stan wdrażania unijnego prawa ochrony środowiska, a także możliwości poprawy w poszczególnych państwach członkowskich; oraz komunikat przedstawiający wnioski i wspólne tendencje na poziomie UE, a także zalecenia dotyczące usprawnień we wszystkich państwach członkowskich, w tym kluczowe działania priorytetowe. 

Aktualna sytuacja w głównych obszarach polityki

Z przeglądu wynika, że osiemnaście państw członkowskich nadal boryka się z wysokim poziomem emisji tlenków azotu (NOx), a piętnaście państw musi jeszcze bardziej ograniczyć emisje cząstek stałych (PM_2.5 i PM₁₀). Biorąc pod uwagę wpływ zanieczyszczenia powietrza na zdrowie, zgodnie z komunikatem z maja 2018 r. pt. „Europa, która chroni: czyste powietrze dla wszystkich", obok bardziej ukierunkowanych działań w zakresie egzekwowania prawa, Komisja prowadzi z kilkoma państwami UE dialogi w sprawie czystego powietrza.

Wzmocniono ramy polityki w zakresie gospodarki o obiegu zamkniętym, jednak zapobieganie powstawaniu odpadów pozostaje ważnym wyzwaniem dla wszystkich państw członkowskich. Jeśli chodzi o gospodarowanie odpadami, pięć państw osiągnęło już cele w zakresie recyklingu, a dziewięć państw jest na dobrej drodze do ich realizacji, jednak w przypadku czternastu istnieje ryzyko, że wyznaczone na 2020 r. cele w zakresie recyklingu odpadów komunalnych nie zostaną osiągnięte. Solidne i efektywne systemy gospodarowania odpadami stanowią istotny element gospodarki o obiegu zamkniętym.

Jeśli chodzi o wodę, wiele pozostaje jeszcze do zrobienia, aby w pełni osiągnąć do 2027 r. cele dyrektyw wodnych, a w szczególności dobry stan naszych jednolitych części wód. Ścieki komunalne nadal nie są odpowiednio oczyszczane w dwóch trzecich państw członkowskich. Należy zwiększyć inwestycje, aby zrealizować te cele i fundusze UE będą nadal wspierać wysiłki na rzecz wdrażania w tej dziedzinie.

Jeśli chodzi o ochronę przyrody i różnorodności biologicznej, sieć Natura 2000 w dalszym ciągu rozwija się na lądzie i na morzu. UE przekroczyła już cel, jakim było wyznaczenie 10 proc. obszarów przybrzeżnych i morskich jako chronione obszary morskie do 2020 r. zgodnie z Konwencją o różnorodności biologicznej. Niemniej jednak większość państw członkowskich musi przyspieszyć swoje działania mające na celu ukończenie sieci Natura 2000 i zarządzanie nią.

Państwa członkowskie poczyniły znaczne postępy we wdrażaniu unijnych przepisów z zakresu przeciwdziałania zmianie klimatu i cele wyznaczone na 2020 rok zostaną prawdopodobnie osiągnięte. Niemniej jednak należy zintensyfikować wysiłki zarówno na poziomie poszczególnych państw członkowskich, jak i całej UE, aby zrealizować zobowiązania międzynarodowe wynikające z porozumienia paryskiego i zapobiec najgroźniejszym skutkom zmiany klimatu.

W przeglądzie wdrażania polityki ochrony środowiska wprowadzono nowe narzędzie – partnerski program TAIEX-EIR Peer-to-Peer – aby zachęcić organy ds. ochrony środowiska z różnych państw członkowskich do wzajemnego korzystania z doświadczeń innych państw. Od czasu jego uruchomienia wszystkie państwa członkowskie uczestniczyły w co najmniej jednym wydarzeniu dotyczącym gospodarki o obiegu zamkniętym, jakości powietrza, rozporządzenia w sprawie drewna, przyrody i różnorodności biologicznej lub zagadnień związanych z jakością wody.

W przeglądzie oceniono również niektóre czynniki, które mogłyby znacząco poprawić wdrażanie, jak zarządzanie środowiskiem. Komisja wzywa państwa członkowskie do poprawy integracji celów ochrony środowiska z innymi celami polityki, do poprawy wydajności i skuteczności administracji publicznej, a także do większej przejrzystości informacji istotnych dla środowiska. Istnieje również możliwość większego zaangażowania władz regionalnych i lokalnych oraz innych zainteresowanych stron w rozwiązywanie głównych problemów związanych z wdrażaniem.

Kontekst

Pierwszy pakiet dotyczący przeglądu wdrażania polityki ochrony środowiska przyjęto w lutym 2017 r. Przegląd wdrażania polityki ochrony środowiska funkcjonuje w ramach prowadzonej przez Komisję polityki lepszego stanowienia prawa, koncentrującej się na poprawie wdrażania istniejącego prawodawstwa i strategii. Od czasu jego przyjęcia wiele państw członkowskich zorganizowało krajowe dialogi w ramach przeglądu wdrażania polityki ochrony środowiska na temat priorytetowych zagadnień określonych w ich sprawozdaniach. W wielu przypadkach zaangażowano władze regionalne i lokalne oraz najważniejsze zainteresowane strony. Jeżeli wspólnie uzgodnione przepisy nie są właściwie wdrażane, Komisja może podjąć kroki prawne. Aby uniknąć tej sytuacji, Komisja współpracuje z państwami członkowskimi w ramach procesu przeglądu wdrażania polityki ochrony środowiska, aby umożliwić im lepsze stosowanie polityki i przepisów w dziedzinie ochrony środowiska.

Dodatkowe informacje:

Komunikat i załącznik:

28 sprawozdań krajowych i noty informacyjne

Dokument roboczy służb Komisji przedstawiający kontekst polityczny

Strona internetowa dotycząca przeglądu wdrażania polityki ochrony środowiska