12 tygodni – tyle czasu ma firma Gazprom na ustosunkowanie się do uwag Komisji Europejskiej. O pisemnym zgłoszeniu zastrzeżeń co do działalności rosyjskiego giganta energetycznego poinformowała komisarz odpowiedzialna za politykę konkurencji Margrethe Vestager.

Chodzi o niektóre praktyki handlowe stosowane na rynkach gazu w Europie Środkowo-Wschodniej, które – zdaniem KE – stanowią nadużycie pozycji dominującej i naruszają unijne zasady ochrony konkurencji.           

                Na podstawie prowadzonego postępowania Komisja wstępnie ocenia, że Gazprom narusza unijne zasady ochrony konkurencji, stosując ogólną strategię dążącą do podziału rynków gazu w Europie Środkowo-Wschodniej, np. poprzez ograniczanie odbiorcom możliwości transgranicznej odsprzedaży gazu. Taka strategia mogła również umożliwiać Gazpromowi narzucanie nieuczciwych cen w niektórych państwach członkowskich. Gazprom mógł również dopuścić się nadużycia pozycji dominującej, uzależniając dostawy gazu od uzyskania od hurtowników niezwiązanych z przedmiotem umowy zobowiązań dotyczących infrastruktury transportowej.

Gazprom ma 12 tygodni na ustosunkowanie się do pisemnego zgłoszenia zastrzeżeń. Może również wystąpić z wnioskiem o złożenie ustnych wyjaśnień na spotkaniu wyjaśniającym. Komisja będzie działać w pełnym poszanowaniu prawa Gazpromu do obrony i, zanim wyda decyzję w sprawie, uważnie przeanalizuje otrzymane uwagi. Samo pisemne zgłoszenie zastrzeżeń nie przesądza o wyniku postępowania.

Unijna komisarz odpowiedzialna za politykę konkurencji Margrethe Vestager powiedziała: - Gaz jest jednym z podstawowych towarów wykorzystywanych w codziennym życiu: ogrzewa nasze domy, służy nam do gotowania i produkcji energii elektrycznej. Zapewnianie uczciwej konkurencji na europejskich rynkach gazu jest zatem sprawą najwyższej wagi.

Wszystkie przedsiębiorstwa działające na rynku europejskim – bez względu na to, czy mają tu swoją główną siedzibę, czy nie – muszą przestrzegać unijnych przepisów.

Obawiam się, że Gazprom narusza unijne zasady ochrony konkurencji, nadużywając swojej pozycji dominującej na rynkach gazu w UE. Uważamy, że Gazprom mógł stworzyć sztuczne bariery uniemożliwiające przesył gazu z niektórych państw Europy Środkowej i Wschodniej do innych państw członkowskich, utrudniając transgraniczną konkurencję. Utrzymywanie podziału krajowych rynków gazu umożliwiało również Gazpromowi narzucanie cen, które – na obecnym etapie postępowania – uważamy za nieuczciwe. Jeżeli nasze obawy się potwierdzą, Gazprom będzie musiał ponieść prawne konsekwencje swoich działań.

Wstępne ustalenia Komisji zawarte w pisemnym zgłoszeniu zastrzeżeń

Gazprom jest dominującym dostawcą gazu w wielu krajach Europy Środkowej i Wschodniej. W świetle prowadzonego postępowania wyjaśniającego Komisja wstępnie ocenia, że Gazprom utrudnia konkurencję na rynkach dostaw gazu w ośmiu państwach członkowskich (są to: Bułgaria, Republika Czeska, Estonia, Litwa, Łotwa, Polska, Słowacja i Węgry). Komisja stwierdza, że ogólna strategia realizowana przez Gazprom na tych rynkach stanowi nadużycie, w szczególności:

• Gazprom nakłada ograniczenia terytorialne w umowach o dostawy      zawieranych z hurtownikami i niektórymi odbiorcami przemysłowymi w      wymienionych państwach. Ograniczenia te obejmują zakaz eksportu i klauzule      zobowiązujące, by zakupiony gaz został zużyty na konkretnym terytorium      (klauzule dotyczące miejsca przeznaczenia). Gazprom stosował również inne      środki, uniemożliwiające transgraniczny przepływ gazu, takie jak      zobowiązywanie hurtowników do uzyskania jego zgody na eksport gazu oraz w      pewnych sytuacjach odmowa zgody na zmianę docelowego punktu dostaw gazu. Komisja      uważa, że wspomniane środki uniemożliwiają swobodny handel gazem w obrębie      Europejskiego Obszaru Gospodarczego (EOG).
• Wspomniane ograniczenia terytorialne mogą prowadzić do wyższych cen      gazu. Umożliwiają także Gazpromowi nieuczciwą politykę cenową w      pięciu państwach członkowskich (w      Bułgarii, Estonii, na Litwie, Łotwie i w Polsce) oraz narzucanie cen hurtownikom znacznie      przekraczających ponoszone przez niego koszty i ceny referencyjne.      Nieuczciwe ceny wynikają częściowo ze stosowanych przez Gazprom formuł      cenowych, które indeksują ceny gazu w umowach na dostawę w odniesieniu do      koszyka cen produktów naftowych i które nadmiernie uprzywilejowywały      Gazpromi w stosunku do jego odbiorców.
• Gazprom może dodatkowo wzmacniać swoją pozycję dominującą, uzależniając      dostawy gazu do Bułgarii i      Polski od uzyskania niezwiązanych z przedmiotem umowy zobowiązań      od dostawców hurtowych w zakresie infrastruktury przesyłowej. Dostawy      gazu były na przykład uzależniane od inwestycji w projekt gazociągu      promowany przez Gazprom lub od zaakceptowania zwiększonej kontroli tego      przedsiębiorstwa nad rurociągiem.

Wstępne ustalenia Komisji wskazują, że praktyki te stanowią nadużycie dominującej pozycji Gazpromu zakazanej na mocy art. 102 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE). Takie praktyki, o ile zostaną potwierdzone, utrudniają transgraniczną sprzedaż gazu w ramach jednolitego rynku, zmniejszając tym samym płynność i wydajność rynków gazu. Stwarzają one również sztuczne bariery w handlu między państwami członkowskimi i prowadzą do wyższych cen gazu.

Zrodlo: http://ec.europa.eu/polska/news/150422_gazprom_pl.htm