Komisja Europejska przyjęła dziś zieloną księgę, w której przedstawiono różne opcje działań, jakie Unia Europejska może podjąć w celu ochrony lasów oraz opcje dotyczące podejścia do informacji na temat zasobów leśnych i stanu lasów.

Komentarze dotyczące kwestii poruszonych w zielonej księdzeotrzymane od społeczeństwa, państw członkowskich, instytucji UE i innych zainteresowanych stron pomogą Komisji w ustaleniu, czy niezbędne jest podjęcie dodatkowych działań na poziomie UE.

Europejski komisarz ds. środowiska Janez Potočnik stwierdził: „Lasy Europy są cennym zasobem. Musimy chronić je przed szkodliwymi skutkami zmiany klimatu i utratą różnorodności biologicznej. Lasy pełnią wiele funkcji o znaczeniu społecznym, gospodarczym i środowiskowym. Oznacza to, że stawka jest wysoka. Musimy zbadać, w jaki sposób działania na szczeblu europejskim mogą uzupełnić środki krajowe mające na celu ochronę lasów i zapewnienie wiarygodnych, spójnych i aktualnych informacji o lasach.”

Komisarz ds. działań w dziedzinie klimatu Connie Hedegaard stwierdziła: „Lasy, w których składują się ogromne ilości dwutlenku węgla, odegrają bardzo ważną rolę w dążeniu do ograniczenia ocieplenia o maksymalnie 2 stopnie Celsjusza.  Zagwarantowanie, że lasy Europy są w stanie pełnić wszystkie właściwe im funkcje jest niezbędną częścią unijnej strategii klimatycznej. Obecna debata jest bardzo aktualna - cieszę się z jej rozpoczęcia. Otrzymane odpowiedzi pomogą nam w opracowaniu skutecznej polityki unijnej związanej z klimatem i lasami.”

Treść i cele zielonej księgi

W zielonej księdze opisano główne wyzwania, z którymi muszą się zmierzyć lasy Europy. Przedstawiono w niej istniejące systemy informacji o lasach oraz dostępne instrumenty ochrony lasów, a także postawiono szereg pytań związanych z opracowaniem możliwych rozwiązań politycznych na przyszłość. Księga stanowi element działań podjętych w następstwie białej księgi dotyczącej adaptacji do zmian klimatu i przyjętej przez Komisję w kwietniu 2009 r.

Jako że prowadzenie polityki leśnej leży przede wszystkim w gestii państw członkowskich, debata powinna koncentrować się na ustaleniu, w jaki sposób zmiana klimatu wpływa na warunki prowadzenia gospodarki leśnej i ochrony lasów w Europie oraz w którym kierunku powinna rozwijać się polityka UE, by zwiększyć jej zaangażowanie w inicjatywy podejmowane przez państwa członkowskie.

Lasy i zmiana klimatu

Lasy pełnią różnorodne i wzajemnie powiązane funkcje społeczne, gospodarcze i środowiskowe. Zapewniają miejsca pracy, dochody i surowce dla sektora przemysłu i na potrzeby energii odnawialnej, chronią glebę, osiedla i infrastrukturę, regulują dostawy wody słodkiej, a także chronią różnorodność biologiczną. Jeśli chodzi o klimat, rosnące lasy działają jako pochłaniacze dwutlenku węgla (CO2), głównego gazu cielparnianego, ale w momencie ich ścięcia lub zniszczenia przez pożar, huragan czy szkodniki, stają się źródłem CO2. Lasy regulują także pogodę w skali lokalnej i regionalnej.

Lasy i obszary zalesione obejmują w UE ok. 176 mln hektarów, czyli ponad 42 proc. jej powierzchni lądowej. Przez ostatnie 60 lat powierzchnia lasów w UE ciągle rosła. Obecnie stanowią one 5 proc. lasów na świecie. W większości lasów w UE zwiększały się zasoby drewna i węgla, co prowadziło do skutecznego usuwania CO2 z atmosfery. Jednak jak wynika z najnowszych informacji, utrata lasów na całym świecie, postępująca głównie w krajach rozwijających się, i inne powiązane zmiany sposobu użytkowania gruntów są  przyczyną około 12-15 proc. światowych emisji CO2.

W ubiegłym stuleciu średnia temperatura w Europie wzrosła o prawie 1stopień Celsjusza, zaś najbardziej optymistyczne prognozy przewidują do 2100 r. jej wzrost o 2 stopnie. Naturalna zdolność adaptacyjna ekosystemów nie jest w stanie dotrzymać kroku zachodzącej w szybkim tempie zmianie klimatu, która powodowana jest działalnością człowieka. Całe regiony staną się zatem mniej lub bardziej odpowiednie dla niektórych typów lasów, co pociągnie za sobą zmianę w naturalnym rozmieszczeniu gatunków drzew i spowoduje zmiany wzrostu obecnych drzewostanów. Ekstremalne zjawiska (huragany, pożary lasów, susze i fale upałów) będą występować znacznie częściej, zaś ich skutki będą dotkliwsze – stanowi to dodatkowe obciążenie lasów.

Dalsze kroki
Konsultacja społeczna na temat zielonej księgi prowadzona będzie od 1 marca do 31 lipca 2010 r. na stronie internetowej „Twój głos w Europie” (http://ec.europa.eu/yourvoice). W ramach konsultacji Komisja zorganizuje 3 czerwca w Brukseli, podczas Zielonego Tygodnia, warsztaty i spotkanie zainteresowanych stron. Dyskusje nad zieloną księgą prowadzone będą także na konferencji dotyczącej ochrony lasów, którą zorganizuje prezydencja hiszpańska w Valsain, w Hiszpani w dniach 6-7 kwietnia.

Komisja opublikuje wkład zainteresowanych stron na portalu Europa i przedstawi swoją opinię na temat najważniejszych wyników konsultacji.