KE wzywa 6 państw, w tym Polskę, do wdrożenia najnowszych wymogów kapitałowych w stosunku do banków

Komisja Europejska wystąpiła do Grecji, Hiszpanii, Polski, Portugalii, Słowenii i Włoch o zgłoszenie w terminie dwóch miesięcy środków podjętych w celu wdrożenia ważnych przepisów dotyczących adekwatności kapitałowej i polityki wynagrodzeń instytucji finansowych, zgodnie z trzecią dyrektywą w sprawie wymogów kapitałowych (dyrektywa 2010/76/UE). Przepisy te należało wdrożyć do dnia 1 stycznia 2011 r. Komisja zwróciła się również do Belgii, Luksemburga, Słowacji i Szwecji o dokończenie wdrażania wszystkich przepisów dyrektywy. Dyrektywa ma na celu zapewnienie prawidłowej kondycji finansowej banków i firm inwestycyjnych, a także zaradzenie nierozważnemu podejmowaniu nadmiernego ryzyka w sektorze bankowym, potęgowanemu przez nieodpowiednią politykę wynagrodzeń. Problemy te doprowadziły do upadku pojedynczych instytucji i uderzyły w całe społeczeństwo. Terminowe i prawidłowe wdrożenie dyrektywy jest niezbędne dla zaradzenia tym problemom. Komisja zwraca się do państw członkowskich, których to dotyczy, poprzez wystosowanie tzw. „uzasadnionej opinii”. Jeśli władze krajowe nie zgłoszą koniecznych środków wdrażających w terminie dwóch miesięcy, Komisja może skierować sprawy przeciwko tym państwom członkowskim do Trybunału Sprawiedliwości.

Jaki jest cel przedmiotowych przepisów UE?
Omawiana dyrektywa zmienia wcześniejsze dyrektywy w sprawie wymogów kapitałowych (2006/48/WE i 2006/49/WE). Dyrektywy te miały na celu zapewnienie prawidłowej kondycji finansowej banków i firm inwestycyjnych. Określono w nich, jak wysokie muszą być środki własne banków i firm inwestycyjnych, by instytucje te w należyty sposób były zabezpieczone przed ryzykiem i chroniły interesy swoich deponentów. Te ramy prawne wymagają okresowej aktualizacji i ulepszeń, tak by odpowiadały potrzebom systemu finansowego jako całości.

Najważniejsze zmiany wprowadzone dyrektywą 2010/76/UE są następujące:

Polityka wynagrodzeń i praktyki stosowane przez banki:

Dyrektywa zajmuje się kwestią nieodpowiednich bodźców płacowych poprzez zobowiązanie banków i firm inwestycyjnych do prowadzenia rozsądnej polityki wynagrodzeń, niezachęcającej do podejmowania nadmiernego ryzyka ani nie premiującej podjęcia takiego ryzyka. Organy nadzoru bankowego posiadają uprawnienia do nałożenia sankcji na banki stosujące politykę wynagrodzeń, która jest niezgodna z nowymi wymogami. Dyrektywa nie ustanawia jednak górnej granicy wynagrodzeń ani premii.

Wymogi kapitałowe w odniesieniu do resekurytyzacji:

Resekurytyzacje są złożonymi produktami finansowymi, które przyczyniły się do niedawnego kryzysu finansowego. W pewnych okolicznościach banki będące posiadaczami tych produktów mogą być narażone na znaczne straty. Dyrektywa nakłada zaostrzone wymogi kapitałowe w odniesieniu do resekurytyzacji, tak by zagwarantować, że banki w odpowiedni sposób uwzględniają ryzyko związane z inwestowaniem w tak złożone produkty finansowe.

Ujawnianie ekspozycji resekurytyzacyjnych:

Odpowiednie ujawnienie poziomu ryzyka, na jakie narażone są banki, jest niezbędne dla zapewnienia zaufania rynku. Nowe przepisy zaostrzają wymogi dotyczące ujawniania w celu zwiększenia zaufania rynku, niezbędnego by zachęcić banki do wznowienia pożyczek międzybankowych.

Wymogi kapitałowe dotyczące portfela handlowego:

Portfel handlowy obejmuje wszystkie instrumenty finansowe posiadane przez bank i przeznaczone do odsprzedaży w krótkim terminie lub służące jako zabezpieczenie innych instrumentów portfela handlowego. Dyrektywa zmienia przepisy dotyczące sposobu, w jaki banki oceniają ryzyko związane z portfelami handlowymi. Ma to zagwarantować, że odzwierciedlają one w pełni potencjalne straty wynikające z niekorzystnych zmian rynkowych w skrajnych warunkach rynkowych, takich jak od niedawna doświadczamy.

Nie wszystkie te przepisy musiały być wdrożone do 1 stycznia 2011 r. W rzeczywistości dyrektywę 2010/76/UE należy wdrożyć w dwóch etapach. Do 1 stycznia 2011 r. należało wdrożyć pierwszy zestaw przepisów dotyczących wynagrodzeń, a także szereg innych dotyczących przedłużenia obowiązywania niektórych wcześniejszych minimalnych wymogów kapitałowych. Termin wdrożenia pozostałych przepisów upłynie 31 grudnia 2011 r.

W jakim zakresie państwa członkowskie nie wypełniają tych obowiązków?

Większość państw członkowskich wdrożyła już całkowicie przepisy dyrektywy. W dziesięciu państwach członkowskich (w Belgii, Grecji, Hiszpanii, Luksemburgu, Polsce, Portugalii, Słowenii, Słowacja, Szwecji i we Włoszech) konieczne jest jednak dopełnienie wdrożenia niektórych bądź nawet wszystkich jej przepisów. Wszystkie przepisy dyrektywy muszą jeszcze wdrożyć: Grecja, Hiszpania, Polska, Portugalia, Słowenia i Włochy. W czterech państwach członkowskich niezbędne jest dodatkowe lub wtórne prawodawstwo, by wdrożyć szereg przepisów związanych głównie z wcześniejszymi minimalnymi wymogami kapitałowymi (Belgia, Luksemburg, Słowacja i Szwecja) oraz przepisów dotyczących wynagrodzeń (Słowacja).

Jakie negatywne skutki odczuwają obywatele i przedsiębiorstwa w UE?

Celem dyrektywy jest zapewnienie prawidłowej kondycji finansowej banków i firm inwestycyjnych, a także ograniczenie procederu nierozważnego podejmowania nadmiernego ryzyka, co może być potęgowane przez nieodpowiednią politykę wynagrodzeń. Obecny kryzys finansowy pokazuje, jak istotne znaczenie ma podjęcie tych dwóch kwestii dla obywateli, przedsiębiorstw i całego społeczeństwa. Jeśli jednolite przepisy nie będą obowiązywały w tym samym stopniu w całej Unii, może to doprowadzić do wykorzystania istniejących luk prawnych.

Dodatkowe informacje
http://ec.europa.eu/internal_market/bank/regcapital/index_en.htm
Aktualne informacje na temat postępowań w sprawie uchybienia zobowiązaniom dotyczące wszystkich państw członkowskich można znaleźć na stronie internetowej:

http://ec.europa.eu/eu_law/index_pl.htm
Dalsze informacje na temat unijnego postępowania w sprawie naruszenia przepisów znajdują się w dokumencie MEMO/11/312