Komisja Europejska postanowiła pozwać Polskę do Trybunału Sprawiedliwości UE w związku ze zwiększonym pozyskiwaniem drewna w Puszczy Białowieskiej, która jest obszarem chronionym Natura 2000. Jako że rozpoczęto już wyrąb na znaczną skalę, Komisja zwraca się do Trybunału również z wnioskiem o wprowadzenie środków tymczasowych nakazujących Polsce niezwłoczne wstrzymanie wycinek.

W dniu 25 marca 2016 r. władze polskie podjęły decyzję pozwalającą na trzykrotne zwiększenie pozyskiwania drewna w Nadleśnictwie Białowieża, jak również na cięcia na obszarach, które były dotychczas wyłączone spod wszelkiej interwencji.

Działania te - obejmujące usuwanie stuletnich drzew - stanowią poważne zagrożenie dla integralności tego obszaru Natura 2000. Obszar Natura 2000 chroni gatunki i siedliska, do których istnienia niezbędne są stare drzewostany, w tym martwe drewno. Dla niektórych z tych gatunków Puszcza Białowieska jest najważniejszym lub nawet ostatnim miejscem występowania w Polsce. Dostępne dowody wskazują, że działania te są niezgodne z celami ochrony tego obszaru i wykraczają poza środki niezbędne do zapewnienia zrównoważonego użytkowania puszczy. Ponadto decyzję o wycince poprzedziła niewystarczająca ocena wpływu działań na obszar Natura 2000.

W kwietniu 2017 r. Komisja wydała uzasadnioną opinię wzywającą Polskę do wstrzymania się od pozyskiwania drewna na dużą skalę, dając jej miesiąc na zastosowanie się do tego wezwania. Mimo to Polska zaczęła realizować swój plan.

Kontekst

Zgodnie z prawem UE (art. 279) Trybunał Sprawiedliwości może zarządzić środki tymczasowe nakazujące państwu członkowskiemu wstrzymanie się od działań powodujących poważne i nieodwracalne szkody przed wydaniem wyroku. Komisja uważa, że zwiększone pozyskiwanie drewna w Puszczy Białowieskiej wymaga przyjęcia środków tymczasowych, które są wyznaczane przez Trybunał wyłącznie w wyjątkowo pilnych i poważnych przypadkach.

Dyrektywą siedliskową (dyrektywa Rady 92/43/EWG) wprowadzono wymóg ustanowienia sieci Natura 2000 złożonej ze specjalnych obszarów ochrony (SOO) i obszarów specjalnej ochrony (OSO). Każde państwo członkowskie określa i proponuje obszary, które są istotne dla ochrony gatunków i siedlisk wymienionych w dyrektywie siedliskowej i naturalnie występujących na jego terenie.

Dyrektywa ptasia (dyrektywa 2009/147/WE) tworzy kompleksowy program ochrony wszystkich dzikich gatunków ptaków naturalnie występujących w UE.

Więcej informacji:

• na temat najważniejszych decyzji podjętych w ramach postępowań o uchybienie zobowiązaniom w lipcu 2017 r.: zob. komunikatMEMO/17/1935.
• na temat lipcowych postępowań o uchybienie zobowiązaniom (tylko wezwania do usunięcia uchybienia): zob. komunikatMEMO/17/1936.
• na temat ogólnej procedury dotyczącej uchybienia zobowiązaniom państwa członkowskiego: zob. MEMO/12/12.
• na tematunijnej procedury dotyczącej uchybienia zobowiązaniom państwa członkowskiego.