Unia rynków kapitałowych jest jednym z kluczowych filarów opracowanego przez Komisję planu inwestycyjnego dla Europy – tzw. planu Junckera. Projekt ten, na który składa się zestaw reform regulacyjnych i nieregulacyjnych, służy lepszemu skojarzeniu oszczędności z inwestycjami. Ma on na celu wzmocnienie europejskiego systemu finansowego dzięki zapewnieniu alternatywnych źródeł finansowania oraz zwiększenie oferty dla konsumentów i inwestorów instytucjonalnych. Dla przedsiębiorstw, a zwłaszcza dla MŚP i przedsiębiorstw typu start-up, unia rynków kapitałowych oznacza lepszy dostęp do możliwości finansowania, takich jak kapitał wysokiego ryzyka i finansowanie społecznościowe. W nowej odsłonie unii rynków kapitałowych silny nacisk kładzie się na zrównoważone i zielone finansowanie: ponieważ sektor finansowy zaczyna pomagać inwestorom pragnącym dokonywać zrównoważonych inwestycji w wyborze odpowiednich projektów i przedsiębiorstw, ambicją Komisji jest objęcie pozycji lidera w światowych dążeniach do wspierania takich działań.

Wiceprzewodniczący Komisji Europejskiej Valdis Dombrovskis, odpowiedzialny za stabilność finansową, usługi finansowe i unię rynków kapitałowych:„Unia rynków kapitałowych stanowi nadal trzon naszej strategii na rzecz pobudzenia europejskich inwestycji oraz tworzenia miejsc pracy i wzrostu gospodarczego. W obliczu utraty największego ośrodka finansowego Unii musimy dołożyć jeszcze więcej starań, aby jeszcze bardziej wzmocnić i zintegrować rynki finansowe UE. Prezentowany tu przegląd jasno pokazuje skalę tego wyzwania – aby mu sprostać, liczymy na pomoc Parlamentu Europejskiego i państw członkowskich."

Wiceprzewodniczący Komisji Europejskiej do spraw miejsc pracy, wzrostu i inwestycji Jyrki Katainen: Komisja dołożyła wszelkich starań, aby nadać unii rynków kapitałowych decydujący impuls. W ciągu zaledwie dwudziestu miesięcy zrealizowaliśmy dwie trzecie naszych początkowych zobowiązań, a kolejne ważne inicjatywy są w przygotowaniu. Poszerzamy obecnie zakres naszych działań, aby sprostać nowym wyzwaniom, takim jak finansowanie zrównoważonych inwestycji oraz wykorzystanie potencjału technologii finansowej. Nowe prezentowane tu dziś środki stanowią zaktualizowaną, rozszerzoną wersję zobowiązań Komisji i nieodwołalnie kierują nas ku pełnej realizacji unii rynków kapitałowych.

Jak wynika z przeglądu śródokresowego poczyniono znaczne postępy w realizacji planu działania z 2015 r. – w ciągu dwudziestu miesięcy zrealizowano dwie trzecie spośród 33 zaplanowanych działań. Niedawno współprawodawcy osiągnęli porozumienie co do zasady w sprawie dwóch istotnych wniosków ustawodawczych. Pakiet dotyczący sekurytyzacji pozwoli uwolnić zdolność w bilansach banków oraz stworzy nowe możliwości finansowania dla gospodarstw domowych i szybko rozwijających się przedsiębiorstw. Reforma funduszy venture capital ułatwi inwestowanie w małe i średnie innowacyjne przedsiębiorstwa. Ponadto w ubiegłym roku przyjęto nowe zasady dotyczące prospektów emisyjnych, które ułatwią dostęp do rynków publicznych, zwłaszcza dla MŚP. Aby jednak unia rynków kapitałowych odniosła sukces, niezbędne jest wsparcie ze strony Parlamentu Europejskiego, państw członkowskich i wszystkich uczestników rynku. 

W przeglądzie śródokresowym określono również harmonogram realizacji nowych działań, które zostaną ujawnione w najbliższych miesiącach. Jednym z nich będzie ogólnoeuropejski produkt z zakresu indywidualnego zabezpieczenia emerytalnego, który pomoże obywatelom w finansowaniu emerytur. Komisja będzie również kontynuować prace nad ulepszeniem systemu nadzoru zintegrowanych rynków finansowych, zwiększeniem proporcjonalności zasad dotyczących notowanych na giełdzie MŚP oraz firm inwestycyjnych, wykorzystaniem potencjału technologii finansowej oraz propagowaniem zrównoważonych inwestycji.

Oprócz przeglądu śródokresowego unii rynków kapitałowych Komisja przedstawia również środki mające zachęcać do długoterminowych inwestycji w drodze przeglądu kalibracji wymogów ostrożnościowych w przypadku inwestycji w przedsiębiorstwa infrastrukturalne. Proponuje się obniżenie kwoty kapitału, jaki muszą posiadać zakłady ubezpieczeń, które inwestują w przedsiębiorstwa infrastrukturalne. Te ukierunkowane zmiany w rozporządzeniu delegowanym do dyrektywy Wypłacalność II będą również stanowiły wsparcie dla inwestycji w infrastrukturę. 

Szczegóły proponowanych zmian

W przeglądzie śródokresowym dotyczącym unii rynków kapitałowych wymieniono dziewięć nowych działań priorytetowych:

1. wzmocnienie uprawnień Europejskiego Urzędu Nadzoru Giełd i Papierów Wartościowych w celu wspierania skuteczności spójnego nadzoru w UE i poza jej granicami;

2. zapewnienie bardziej proporcjonalnego środowiska regulacyjnego dla emisji akcji MŚP na rynkach publicznych;

3. ocena ostrożnościowego traktowania firm inwestycyjnych;

4. ocena przydatności unijnego systemu udzielania zezwoleń i wydawania paszportów w odniesieniu do działalności w branży technologii finansowych;

5. przedstawienie środków służących wspieraniu rynków wtórnych kredytów zagrożonych i badanie inicjatyw ustawodawczych mających na celu zwiększenie możliwości wierzycieli zabezpieczonych w zakresie odzyskiwania środków z tytułu kredytów udzielanych na rzecz przedsiębiorstw i przedsiębiorców;

6. zapewnienie realizacji zaleceń grupy ekspertów wysokiego szczebla ds. zrównoważonego finansowania;

7. ułatwienie transgranicznej dystrybucji i nadzoru UCITS i alternatywnych funduszy inwestycyjnych (AFI);

8. dostarczanie wskazówek dotyczących obecnych unijnych przepisów w zakresie transgranicznych inwestycji w UE oraz opracowanie odpowiedniego systemu polubownego rozwiązywania sporów dotyczących inwestycji;

9. przedstawienie kompleksowej strategii UE w celu zbadania możliwości wspierania samorządów lokalnych i regionalnych w rozwoju rynku kapitałowego.

 Ponadto Komisja będzie czynić postępy w realizacji pozostałych działań objętych planem działania z 2015 r. Komisja przedstawi w szczególności:

1.  wniosek ustawodawczy w sprawie ogólnoeuropejskiego produktu z zakresu indywidualnego zabezpieczenia emerytalnego, który pomoże obywatelom w finansowaniu emerytur; 

2. wniosek ustawodawczy w sprawie unijnych zasad dotyczących obligacji zabezpieczonych, co pomoże bankom w finansowaniu swojej działalności kredytową;

3. wniosek ustawodawczy dotyczący prawa papierów wartościowych, aby zwiększyć pewność prawa w zakresie własności papierów wartościowych w kontekście transgranicznym.

 Kontekst

Unia rynków kapitałowych ma na celu zwiększenie przepływu kapitału prywatnego do szybko rozwijających się przedsiębiorstw, inwestycji w infrastrukturę, transformacji sektora energetycznego i innych projektów stanowiących podstawy zrównoważonego wzrostu. Usunięcie przeszkód hamujących swobodny przepływ kapitału między krajami UE przyczyni się do wzmocnienia unii gospodarczej i walutowej dzięki wzmocnieniu konwergencji gospodarczej i złagodzeniu wstrząsów gospodarczych w strefie euro i poza nią, co z kolei zwiększy odporność gospodarki europejskiej. Silniejsze rynki kapitałowe, silniej połączone z inwestycjami produkcyjnymi, przyczynią się do tworzenia lepszych możliwości inwestycyjnych dla funduszy emerytalnych i inwestorów instytucjonalnych, a także inwestorów detalicznych oszczędzających w długoterminowej perspektywie i z myślą o emeryturze. 

W styczniu 2017 r. Komisja rozpoczęła konsultacje w sprawie przeglądu śródokresowego unii rynków kapitałowych, co daje zainteresowanym stronom okazję do wniesienia własnego wkładu w proces uzupełniania i pogłębienia działań przedstawionych w planie działania na rzecz unii rynków kapitałowych. 30 września 2015 r. Komisja przyjęła plan działania na rzecz tworzenia unii rynków kapitałowych. W planie tym określono działania służące ustanowieniu do roku 2019 podstawowych elementów zintegrowanego rynku kapitałowego w Unii Europejskiej. 

Plan działania powstał w oparciu o następujące priorytety:

• połączenie branży finansowej z gospodarką realną dzięki rozwojowi pozabankowych źródeł finansowania;

• poszerzenie oferty dla inwestorów;

• promowanie silniejszego i bardziej odpornego systemu finansowego;

• pogłębienie integracji finansowej i zwiększenie konkurencji.