Komisja Europejska zaapelowała do władz publicznych, przedsiębiorców i naukowców, aby podjęli wspólne starania na rzecz opracowania przed 2020 r. technologii koniecznych do rozwiązania problemu zmian klimatu, zagwarantowania UE dostaw energii i zapewnienia konkurencyjności naszych gospodarek.

Zgodnie z prognozami Komisji zamieszczonymi we wniosku zatytułowanym „Inwestowanie w rozwój technologii niskoemisyjnych”,  w ciągu najbliższych 10 lat konieczne będą dodatkowe inwestycje na badania w dziedzinie technologii energetycznych, których wartość wyniesie 50 mld euro.  Oznacza to konieczność prawie trzykrotnego zwiększenia rocznych inwestycji w Unii Europejskiej, z 3 mld euro do 8 mld euro.  Inwestycje te będą ważnym krokiem w kierunku realizacji europejskiego strategicznego planu w dziedzinie technologii energetycznych (planu EPSTE), będącego filarem technologicznym polityki UE w zakresie energii i klimatu.  Rozważane są różne źródła finansowania, zarówno sektor publiczny, jak i prywatny, na szczeblu krajowym i na szczeblu unijnym, które należy wykorzystać w skoordynowany sposób i które przyczynią się do rozwoju tej dynamicznej gałęzi gospodarki i do powstania nowych miejsc pracy. 

Komisarz UE ds. nauki i badań naukowych, Janez Potočnik, stwierdził: „Jeżeli Europa chce w oszczędny sposób osiągnąć cele, które będą  wyznaczone w Kopenhadze, oraz cele wybiegające poza agendę kopenhaską,  konieczne jest jak najszybsze zwiększenie nakładów na badania w dziedzinie czystych technologii. Komisja pragnie, aby dzięki opublikowanym dzisiaj prognozom plan EPSTE stał się punktem wyjścia dla gospodarki niskoemisyjnej, co będzie możliwe, pod warunkiem że zasoby sektora publicznego i sektora prywatnego będą wykorzystywane łącznie w skoordynowany sposób.  Zwiększenie inteligentnych inwestycji w badania naukowe stanowi szansę na znalezienie nowych źródeł rozwoju, ekologizację gospodarki i zapewnienie konkurencyjności UE po zakończeniu kryzysu.”

Komisarz UE ds. energii, Andris Piebalgs, dodał: „Rewolucje przemysłowe z przeszłości pokazały, że właściwe technologie mogą trwale zmienić nasz sposób życia. W chwili obecnej mamy wyjątkową możliwość zmiany modelu produkcji energii powodującego zanieczyszczenia i wykorzystującego ograniczone i niebezpieczne paliwa kopalne na bardziej niezależny model produkcji czystej i trwałej energii. Wszystko uzależnione jest od wyboru właściwych technologii.”

„Inwestycje na rzecz rozwoju źródeł czystej i odnawialnej energii można zrealizować tylko za pomocą szerokiej gamy instrumentów finansowych. Komisja i EBI znacznie zwiększyły już nakłady przeznaczone na ten cel.  Konieczna jest jednak w dalszym ciągu większa ilość środków pochodzących z sektora publicznego i z sektora prywatnego.  Proponujemy więc wzmocnienie mechanizmu finansowania opartego na podziale ryzyka, dalsze wsparcie dla funduszów kapitału podwyższonego ryzyka oraz rozwój funduszu Marguerite oraz innych funduszy,” powiedział Joaquin Almunia, komisarz UE ds. gospodarczych i walutowych.

Kluczowe technologie i działania objęte planem finansowania

Komisja wraz z przedstawicielami sektora przemysłu i środowiska badawczego opracowała mapy drogowe dotyczące rozwoju technologii, w których zidentyfikowano kluczowe technologie niskoemisyjne o dużym potencjale dla UE w sześciu dziedzinach: energia wiatrowa, energia słoneczna, sieci energetyczne, bioenergia, wychwytywanie i składowanie dwutlenku węgla (CCS) oraz zrównoważone rozszczepianie jądrowe. Dodatkowe koszty objęłyby badania podstawowe i stosowane, działania demonstracyjne oraz szybkie wprowadzanie na rynek, z wyłączeniem działań wdrożeniowych. Zaproponowano również nową inicjatywę w zakresie energooszczędności obejmującą do 30 miast (inicjatywa „inteligentne miasta”), która stanowi pierwszą platformę dla masowego przechodzenia na model oszczędnego zużycia energii, korzystania z odnawialnych źródeł energii oraz stosowania technologii sieci energetycznych. 

Wspólna odpowiedzialność za opłacalność

Komisja apeluje o skoordynowane i wzajemnie uzupełniające się działania stosownych podmiotów i o większą gotowość do podejmowania ryzyka.  W sytuacji gdy istnieje duża niepewność w odniesieniu do technologii i występuje duże ryzyko rynkowe, konieczne jest wsparcie ze strony sektora publicznego.   Wsparcie to, jak również większe inwestycje banków i inwestorów prywatnych w przedsiębiorstwa, które będą napędzać przechodzenie na gospodarkę niskoemisyjną, powinno zapewnić zaangażowanie sektora przemysłu. Rozważa się również możliwość interwencji EBI polegającej na zwiększeniu pożyczek na potrzeby finansowania planu EPSTE.