Komisja Europejska określiła strategię służącą utrzymaniu tempa światowych wysiłków na rzecz walki ze zmianą klimatu. W komunikacie zaproponowano, by UE szybko rozpoczęła wdrażanie porozumienia kopenhaskiego zawartego w grudniu ubiegłego roku, a w szczególności udzieliła szybkiej pomocy finansowej krajom rozwijającym się.

Jednocześnie UE powinna w dalszym ciągu nalegać na osiągnięcie szeroko zakrojonego i prawnie obowiązującego światowego porozumienia angażującego wszystkie kraje w konkretne działania na rzecz klimatu. Będzie to wymagać uwzględnienia porozumienia kopenhaskiego w negocjacjach ONZ i zajęcia się niedomogami protokołu z Kioto. Aktywna współpraca zewnętrzna ze strony UE będzie miała zasadnicze znaczenie dla wspierania procesu negocjacji w ramach ONZ, przy czym Komisja podejmie te starania w ścisłym kontakcie z Radą i przy wsparciu Parlamentu Europejskiego.

Przewodniczący Komisji, José Manuel Barroso, powiedział: „Komisja jest zdecydowana, by utrzymać tempo światowych działań związanych ze zmianą klimatu. Opublikowany komunikat określa przejrzystą strategię dalszych działań koniecznych dla ożywienia procesu międzynarodowych negocjacji i włączenia naszych partnerów w te działania. Na następnym posiedzeniu Rady Europejskiej zamierzam wezwać do poparcia tej strategii, również w oparciu o wyniki dalszych konsultacji z najważniejszymi międzynarodowymi partnerami, o przeprowadzenie których poprosiłem komisarz Hedegaard.”

Komisarz ds. działań w dziedzinie klimatu, Connie Hedegaard, stwierdziła: „Zmiana klimatu może być kontrolowana tylko wtedy, gdy wszystkie kraje wytwarzające najwięcej emisji podejmą działania. Oczywiście miałabym ogromną nadzieję na osiągnięcie wszystkich celów już w Meksyku, jednak sygnały dochodzące ze stolic państw odpowiedzialnych za znaczne ilości emisji świadczą, że niestety jest to mało prawdopodobne. Świat stanął przed wyjątkową szansą w Kopenhadze, lecz nie wykorzystano jej w pełni. Musimy teraz zapewnić utrzymanie tempa działań i zrobić wszystko, co w naszej mocy, by osiągnąć konkretne i istotne rezultaty w Cancun oraz by zapewnić wypracowanie porozumienia dotyczącego formy prawnej najpóźniej na spotkaniu w Republice Południowej Afryki. Kopenhaga była krokiem do przodu. Nawet jeśli porozumienie kopenhaskie nie spełniło ambicji Europy, rosnące na całym świecie poparcie dla tego porozumienia daje UE możliwość jego wykorzystania i przełożenia na działania. Przewodnia rola Europy będzie najbardziej przekonująca wtedy, gdy podejmiemy konkretne i zdecydowane działania, by uczynić UE najbardziej proklimatycznym regionem świata, co wzmocni także nasze bezpieczeństwo energetyczne, pobudzi bardziej ekologiczny wzrost gospodarczy i doprowadzi do powstania nowych miejsc pracy.”

Plan negocjacji

W komunikacie zaproponowano plan procesu negocjacyjnego w ramach ONZ, który zostanie wznowiony w kwietniu. Polityczne wytyczne zawarte w porozumieniu kopenhaskim, które nie zostały oficjalnie przyjęte jako decyzja ONZ, należy włączyć do tekstów negocjacyjnych ONZ zawierających podstawowe elementy przyszłego światowego porozumienia w sprawie klimatu. UE byłaby gotowa na zawarcie prawnie obowiązującego światowego porozumienia w ramach konferencji ONZ w sprawie klimatu, która odbędzie się w meksykańskim Cancun pod koniec bieżącego roku, lecz Komisja uznaje, że istniejące między krajami różnice mogą opóźnić jego osiągnięcie do 2011 r. UE jest gotowa, lecz świat może jeszcze nie być gotowy, a zatem nasze podejście musi być stopniowe.

Porozumienie kopenhaskie

Porozumienie kopenhaskie jest krokiem w stronę osiągnięcia unijnego celu – prawnie obowiązującego światowego porozumienia w sprawie klimatu – które powinno wejść w życie w 2013 r., po zakończeniu pierwszego okresu zobowiązań w ramach protokołu z Kioto. W porozumieniu wspiera się kluczowy cel UE, jakim jest utrzymanie światowego ocieplenia na poziomie 2 stopni Celsjusza powyżej poziomu sprzed epoki przemysłowej, w celu zapobieżenia najbardziej negatywnym skutkom zmiany klimatu.

Do chwili obecnej kraje uprzemysłowione i kraje rozwijające się, których emisje stanowią ponad 80 proc. światowych emisji gazów cieplarnianych, wpisały swoje cele i działania w zakresie ograniczenia emisji w ramy porozumienia. Świadczy to o determinacji większości państw do wzmożenia wysiłków na rzecz walki ze zmianą klimatu.

Integralność środowiskowa

Międzynarodowe negocjacje muszą zapewnić wysoki stopień integralności środowiskowej przyszłego światowego porozumienia i rzeczywiste utrzymanie ocieplenia na poziomie poniżej 2 stopni Celsjusza. Centralnym elementem procesu ONZ pozostaje protokół z Kioto, lecz należy zająć się kwestiami takimi jak ograniczona liczba krajów, które protokół ten obejmuje, oraz jego poważnymi niedomogami. Jeśli niedomogi te – dotyczące zasad rozliczania emisji z sektora leśnego i zarządzania nadwyżkami krajowych uprawnień do emisji w okresie 2008-2012 – będą istniały w dalszym ciągu, istnieje ryzyko, że kraje uprzemysłowione praktycznie odwołają swoje obecne zobowiązania w zakresie ograniczenia emisji.

Wiodąca rola UE
Komisja jest przekonana, że UE musi udowodnić swoją wiodącą rolę poprzez podjęcie konkretnych działań zmierzających do uczynienia UE najbardziej proklimatycznym regionem świata w ramach przedstawionej 3 marca strategii Europa 2020 (zob. IP/10/225). UE zobowiązała się do 2020 r. do 20 proc. redukcji emisji poniżej poziomów z 1990 r. oraz do zwiększenia tego zobowiązania do 30 proc., jeśli inne duże gospodarki zgodzą się na wniesienie odpowiedniego wkładu w wysiłki światowe. Przed czerwcowym spotkaniem Rady Europejskiej Komisja przygotuje analizę dotyczącą praktycznych środków, jakie byłyby konieczne w celu osiągnięcia 30 proc. redukcji emisji. Następnie Komisja przedstawi w ogólnym zarysie sposób przekształcenia UE w gospodarkę niskoemisyjną do 2050 r. Zgodnie ze strategią Europa 2020 celem jest znalezienie inteligentnych rozwiązań, które przyczynią się nie tylko do walki ze zmianą klimatu, lecz także do zapewnienia bezpieczeństwa energetycznego i powstania nowych miejsc pracy.

Udzielanie szybkiej pomocy finansowej

Komisja zaproponowała, by UE rozpoczęła wdrażanie porozumienia kopenhaskiego. Szybkie wdrożenie unijnego zobowiązania do zapewnienia 2,4 mld euro rocznie w latach 2010-2012 na potrzeby szybkiej pomocy finansowej dla krajów rozwijających się ma zasadnicze znaczenie zarówno dla wiarygodności UE, jak i dla wzmocnienia możliwości krajów będących beneficjentami pomocy w zakresie walki ze zmianą klimatu. Komisja jest gotowa na pomoc w zapewnianiu właściwej koordynacji wsparcia udzielanego przez UE.

Wspieranie rynków emisji dwutlenku węgla

W komunikacie podkreślono, że UE powinna w dalszym ciągu pracować na rzecz wspierania rozwoju międzynarodowego rynku emisji dwutlenku węgla, co ma zasadnicze znaczenie dla wspierania inwestycji w technologie niskoemisyjne i dla efektywnego pod względem kosztów ograniczenia światowych emisji. Rynek emisji dwutlenku węgla może również generować znaczny przepływ środków finansowych do krajów rozwijających się.

Zwiększenie współpracy zewnętrznej

UE będzie musiała zwiększyć współpracę zewnętrzną w celu zbudowania zaufania w możliwość osiągnięcia światowego porozumienia oraz w celu prowadzenia refleksji nad konkretnymi, ukierunkowanymi na działania decyzjami, które mogą zostać przyjęte w Cancun. Działania Komisji w tym kierunku będą prowadzone w ścisłym kontakcie z Radą i Prezydencją. Komisja będzie zachęcać Parlament Europejski do prowadzenia współpracy z parlamentarzystami z najważniejszych krajów partnerskich oraz wspierać go w tym zakresie.

Dalsze informacje: 

http://ec.europa.eu/environment/climat/future_action_com.htm