W dniu dzisiejszym Komisja Europejska wezwała do walki z przestępcami, którzy fałszują banknoty i monety euro.

Szacuje się, że od chwili wprowadzenia wspólnej waluty w 2002 r. straty spowodowane wprowadzaniem do obiegu fałszywych euro wyniosły co najmniej 500 mln euro. Wniosek Komisji ma na celu wzmocnienie ochrony euro i innych walut przed fałszowaniem poprzez stosowanie odpowiednich środków prawa karnego. Obejmują one pogłębienie współpracy w prowadzeniu dochodzeń międzynarodowych oraz przyjęcie kar minimalnych, włącznie z karą pozbawienia wolności, w przypadku najpoważniejszych przestępstw związanych z fałszowaniem pieniędzy. Wniosek umożliwi również dokonywanie analiz fałszywych pieniędzy przejętych w postępowaniu sądowym celem wykrycia sfałszowanych euro, które pozostały w obiegu.

Wiceprzewodnicząca Komisji Europejskiej Viviane Reding, komisarz UE ds. sprawiedliwości, stwierdziła: „Obywatele i przedsiębiorstwa europejskie wierzą, że posługują się prawdziwymi banknotami i monetami. Nie zawsze jednak tak się dzieje. Euro jest drugą najważniejszą walutą na świecie, dlatego też podejmiemy wszystkie niezbędne kroki, aby uchronić je przed przestępcami. Przy pomocy przedstawionego dzisiaj wniosku zaostrzamy walkę przeciwko fałszowanym pieniądzom poprzez wprowadzenie odstraszających sankcji karnych oraz skuteczniejszych środków dochodzeniowych. Fałszowanie pieniędzy przez przestępczość zorganizowaną podważa zaufanie publiczne do pieniądza i ma wysoce negatywne skutki na działalność rządów, przedsiębiorstw i na zwykłych obywateli. Przestępcy nie mogą czuć się bezkarni – nadszedł czas, aby zlikwidować luki prawne i powstrzymać proceder fałszowania pieniędzy w Unii Europejskiej”.

Algirdas Šemeta, komisarz ds. podatków i unii celnej, audytu oraz zwalczania nadużyć finansowych, powiedział: „Waluta euro jest jednym z najcenniejszych dóbr Unii Europejskiej. Ale jeżeli nie staniemy wspólnie w jej obronie, to nikt inny tego nie zrobi. Waluta, którą posługuje się 17 państw i 330 mln ludzi jest atrakcyjnym celem dla przestępców. Zatem musimy uczynić wszystko, aby działalność przestępcza nie popłacała. Bardziej jednolite podejście do stosowania sankcji oraz ściślejsza współpraca międzygraniczna pomogą nam skuteczniej przeciwdziałać fałszowaniu euro."

Dyrektywa, powstała w wyniku wspólnej inicjatywy wiceprzewodniczącej Komisji Europejskiej Viviane Reding, wiceprzewodniczącego Ollego Rehna i komisarza Algirdasa Šemety, zobowiąże państwa członkowskie do udostępnienia narzędzi dochodzeniowo-śledczych umożliwiających wykrywanie przypadków fałszowania pieniędzy o takim samym poziomie skuteczności jak narzędzia wykorzystywane do zwalczania przestępczości zorganizowanej lub innych poważnych przestępstw. Komisja proponuje, aby minimalna kara dla fałszerzy wynosiła co najmniej sześć miesięcy pozbawienia wolności w odniesieniu do poważnych przypadków wytwarzania i wprowadzania do obrotu fałszywych euro. Za rozprowadzanie przewiduje się maksymalną karę w wysokości co najmniej ośmiu lat pozbawienia wolności (co obowiązuje już teraz w przypadku produkcji fałszywych pieniędzy zgodnie z decyzją ramową Rady 2000/383/JHA). Kroki te wzmocnią ochronę euro, skuteczniej odstraszając przestępców na terenie Unii oraz przyczynią się do pogłębienia współpracy w ściganiu przestępców przez organy sądowe państw członkowskich.

Zgodnie z przepisami dyrektywy państwa członkowskie zostaną zobowiązane do zagwarantowania, że Krajowe Centra Analiz oraz Krajowe Centra Analiz Monet będą w stanie badać fałszywe euro także w toku trwania czynności sądowych, aby umożliwić wykrywanie pozostałych w obiegu falsyfikatów.

Kontekst

Na całym świecie w obiegu znajdują się banknoty euro o wartości 913 mld euro oraz monety o wartości 16 mld euro.

Euro i inne waluty nadal pozostają celem grup przestępczych, zajmujących się fałszowaniem pieniędzy. Od dnia wprowadzenia euro w 2002 r. jego podrabianie spowodowało straty finansowe w wysokości co najmniej 500 mln euro. Taką sumę możemy przyjąć na podstawie przypadków przechwytywania co roku znacznych ilości fałszywych banknotów i monet euro oraz ciągłego likwidowania nielegalnych drukarni i mennic na terenie UE i poza nią. Oznacza to, że obecnie obowiązujące środki przeciwko fałszerzom są niewystarczające; dlatego też potrzebujemy skuteczniejszej ochrony euro na poziomie europejskim. Tylko w drugiej połowie 2012 r. z obiegu wycofano 280 tys. podrobionych banknotów euro.

Według najnowszych danych Europejskiego Banku Centralnego, najczęściej fałszowane są banknoty o nominale 20 i 50 euro. Większość (97,5 proc.) falsyfikatów odzyskanych w drugiej połowie 2012 r. przechwycono w krajach strefy euro, natomiast tylko 2 proc. w państwach członkowskich UE nienależących do strefy i zaledwie 0,5 proc. w innych krajach świata.

Będąca przedmiotem wniosku dyrektywa zastępuje decyzję ramową Rady 2000/383/JHA w sprawie zwiększenia ochrony przed fałszowaniem w związku z wprowadzeniem euro poprzez zastosowanie sankcji karnych i innych. W nowej dyrektywie utrzymano większość postanowień decyzji ramowej (szczególnie jeżeli chodzi o definicje poszczególnych wykroczeń i przestępstw), uwzględniając nowe przepisy wprowadzone na mocy traktatu lizbońskiego, które wzmocniły zdolność UE w zakresie zwalczania fałszerstw, przyznając jej kompetencje stanowienia przepisów w dziedzinie prawa karnego. Zgodnie z Konwencją międzynarodową o zwalczaniu fałszowania pieniędzy z 1929 r. (konwencja genewska), wzmożona ochrona powinna mieć zastosowanie również do pozostałych walut. Dyrektywa uzupełnia przepisy konwencji genewskiej i ułatwia jej zastosowanie w krajach Unii Europejskiej.

10 stycznia 2013 r. Europejski Bank Centralny opublikował wzór nowego banknotu o nominale 5 euro. Ten nowy banknot jest pierwszym, który zostanie wydany w ramach serii „Europa”, i zostanie wprowadzony do obiegu w strefie euro 2 maja 2013 r. Od chwili wejścia do obiegu w 2002 r. banknoty i monety euro stały się widocznym symbolem integracji europejskiej.

Źródło: IP/13/88