Data publikacji: 16.06.2010
Komisja Europejska ogłosiła wczoraj, na żądanie Parlamentu Europejskiego i Rady, komunikat poświęcony ocenie stosowania skanerów ciała w portach lotniczych UE.
W natychmiastowej reakcji na próbę zamachu terrorystycznego z użyciem materiałów wybuchowych, jaka miała miejsce na trasie Amsterdam-Detroit 25 grudnia ubiegłego roku, w portach lotniczych wielu państw UE coraz częściej wprowadza się do użytku lub testuje skanery ciała – w szczególności dotyczy to Wielkiej Brytanii, Niderlandów, Francji i Włoch. Skanery ciała jako takie nie podlegają obecnie żadnym ogólnounijnym normom ani przepisom w dziedzinie ochrony lotnictwa cywilnego – zagadnienie to podlega całej gamie rozmaitych regulacji w poszczególnych państwach członkowskich. Opublikowane wczoraj sprawozdanie podkreśla, że ta metoda kontroli bezpieczeństwa może wywrzeć istotny wpływ na podniesienie poziomu ochrony pasażerów. Komisja opowiada się za wprowadzeniem rozwiązań unijnych, które gwarantowałyby, że w przypadku gdy dane państwo członkowskie podejmie decyzję o wprowadzeniu do użytku skanerów ciała, reguły ich zastosowania i obsługi polegają na wspólnym standardzie, określającym wymogi w zakresie podstawowych parametrów skuteczności wykrywania oraz gwarantującym zharmonizowany poziom przestrzegania europejskich praw podstawowych oraz norm w zakresie ochrony zdrowia pasażerów. Sprawozdanie zostało przedłożone Parlamentowi Europejskiemu i Radzie, które wydadzą swoje opinie w świetle zestawionych w dokumencie faktów.
Zdaniem odpowiedzialnego za transport wiceprzewodniczącego Komisji Europejskiej Siima Kallasa „skanery ciała wchodzą do użytku w coraz większej liczbie państw członkowskich na całym terytorium UE, ale ich stosowanie nie podlega obecnie żadnym przepisom prawodawstwa UE. W efekcie każde państwo stosuje je tak, jak samo uzna za stosowne. Skanery ciała nie rozwiązują wszystkich problemów, ale przynoszą jednak istotną poprawę poziomu ochrony pasażerów. Każde z państw może dopuścić je do użytku w portach lotniczych na swoim terytorium. Ta zasada nie ulegnie zmianie. W przypadku jednak, gdy już zadecyduje się o wprowadzeniu takiej technologii, powinny obowiązywać ogólnounijne normy w zakresie skuteczności wykrywania (czułości urządzeń), jak również wspólne zabezpieczenia prawne służące zapewnieniu poszanowania unijnych standardów ochrony zdrowia pasażerów oraz przysługujących im praw podstawowych.”
Zagadnienie wykorzystywania skanerów ciała zostało podjęte w bezpośrednim następstwie niebezpiecznego incydentu, który miał miejsce w dniu 25 grudnia 2009 r. w trakcie lotu NW 253 z Amsterdamu do Detroit, kiedy to zamachowiec usiłował użyć materiałów wybuchowych, potajemnie wniesionych na własnym ciele – a niewykrytych przez bramki wykrywające metale. Na wniosek Parlamentu Europejskiego i państw członkowskich Komisja przyjęła dziś sprawozdanie o stosowaniu skanerów ciała w unijnych portach lotniczych. Sprawozdanie zawiera ocenę wpływu wprowadzenia do użytku takiej metody kontroli bezpieczeństwa w zależności od poziomu skuteczności wykrywania i z uwzględnieniem ochrony zdrowia oraz praw podstawowych przysługujących pasażerom.
W konkluzji sprawozdania stwierdzono, że skanery ciała można uznać za wiarygodne i skuteczne narzędzie kontroli bezpieczeństwa, pozwalające na wykrycie zarówno metalowych jak i innych przedmiotów, które noszą ze sobą pasażerowie. Co więcej, umożliwiłyby one poważne potraktowanie sygnalizowanych obaw co do ochrony zdrowia i praw podstawowych, przy zastrzeżeniu, że byłyby stosowane w odpowiednich warunkach.
W szeregu państw członkowskich wprowadza się już do użytku skanery ciała na lotniskach – przy czym stosowane są różne technologie oraz rozmaite warunki ich obsługi i użytkowania. Doprowadziło to do stanu, w którym w całej UE obowiązują zróżnicowane reguły w tej dziedzinie.
Komisja opowiada się za wprowadzeniem rozwiązań unijnych, które gwarantowałyby, że w przypadku gdy dane państwo członkowskie podejmuje decyzję o wprowadzeniu do użytku skanerów ciała, reguły ich zastosowania i obsługi polegają na wspólnym standardzie, określającym wymogi w zakresie podstawowych parametrów skuteczności wykrywania oraz gwarantującym przestrzeganie europejskich praw podstawowych oraz norm w zakresie ochrony zdrowia pasażerów.
Skanery ciała mogą stać się narzędziem realizacji globalnego celu, jakim jest umocnienie ram prawnych dla ochrony lotnictwa w Europie bez wprowadzania utrudnień w podróży. Współpraca międzynarodowa, technologie i udoskonalenie metod opracowywania profilu sprawców mogą być równie przydatne w kontekście dbałości o bezpieczeństwo obywateli.
Komisja składa sprawozdanie Radzie i Parlamentowi Europejskiemu. W świetle wyników debaty może również przedłożyć projekty odpowiedniego prawodawstwa ustanawiającego unijne ramy prawne w dziedzinie stosowania skanerów ciała w portach lotniczych UE.