Po długich konsultacjach Komisja Europejska przyjęła dzisiaj wniosek dotyczący zalecenia Rady wzywającego wszystkie państwa członkowskie do przyjęcia do 2012 r. przepisów prawnych chroniących obywateli przed narażeniem na dym tytoniowy.

Palenie tytoniu pozostaje najczęstszą przyczyną chorób oraz przedwczesnej śmierci w Unii Europejskiej. Według ostrożnych szacunków 79 000 osób dorosłych, w tym 19 000 niepalących zmarło w UE-25 w 2002 r. w wyniku narażenia na dym tytoniowy w domu (72 000) i w miejscu pracy (7 300).

Komisarz UE ds. zdrowia Androulla Vassiliou powiedziała: „Uważam, że każdy Europejczyk zasługuje na pełną ochronę od dymu tytoniowego. Mamy poparcie społeczeństwa i będziemy współpracować z państwami członkowskimi, aby wprowadzić ten postulat w życie.”

Obecnie kompleksowe przepisy antynikotynowe obowiązują w dziesięciu państwach UE. Najbardziej surowe przepisy istnieją w Wielkiej Brytanii i Irlandii, gdzie wprowadzono całkowity zakaz palenia w zamkniętych obiektach publicznych, w środkach transportu publicznego oraz w miejscach pracy. Bułgaria ma pójść w ślady tych państw w 2010 r. Ostatni sondaż Eurobarometru wskazuje na wzrost popularności polityki antynikotynowej: 84% Europejczyków popiera zakaz palenia w biurach i innych miejscach pracy znajdujących się wewnątrz budynków, 77% popiera restauracje, w których obowiązuje zakaz palenia oraz 61 % popiera bary i puby bez tytoniu.

Zalecenie w sprawie środowisk wolnych od dymu tytoniowego

Zalecenie to wzywa państwa członkowskie do działania w trzech głównych obszarach:

przyjęcia i wdrożenia w terminie trzech lat od daty przyjęcia zalecenia przepisów służących pełnej ochronie obywateli przed narażeniem na dym tytoniowy w zamkniętych obiektach publicznych, miejscach pracy i w środkach transportu publicznego, zgodnie z treścią art. 8 Ramowej konwencji o ograniczeniu użycia tytoniu
wzmocnienia przepisów antynikotynowych środkami dodatkowymi, np. służącymi ochronie dzieci, wspierającymi osoby starające się rzucić palenie oraz obrazkowymi ostrzeżeniami na opakowaniach wyrobów tytoniowych
wzmocnienia współpracy na poziomie UE poprzez stworzenie sieci krajowych punktów kontaktowych ograniczania użycia tytoniu.
 W ilu państwach stosuje się politykę antynikotynową?

We wszystkich państwach członkowskich istnieją pewne formy uregulowań prawnych mających na celu ograniczanie narażenia na działanie palenia i zmniejszanie jego szkodliwych skutków zdrowotnych. Różny jest zakres i charakter tych uregulowań. Dotychczas dziesięć państw członkowskich UE wprowadziło kompleksową ochronę przed narażeniem na dym tytoniowy. W Irlandii i Wielkiej Brytanii obowiązuje całkowity zakaz palenia we wszystkich zamkniętych obiektach publicznych i miejscach pracy, w tym w barach i restauracjach. Podobny zakaz ma wejść w życie w Bułgarii w czerwcu 2010 r. We Włoszech, Szwecji, na Łotwie, w Finlandii, Słowenii, Francji i Holandii wprowadzono przepisy antynikotynowe pozwalające na utworzenie specjalnych zamkniętych pomieszczeń dla palaczy. Jednak w pozostałych państwach członkowskich obywatele i pracownicy nie są jeszcze w pełni chronieni przed narażeniem na dym tytoniowy w miejscach pracy znajdujących się wewnątrz budynków i w miejscach publicznych.

Ogólne informacje na temat polityki antynikotynowej UE

Na początku lat 90-tych w wielu dyrektywach UE dotyczących bezpieczeństwa i ochrony zdrowia w miejscu pracy, określono pewne ograniczenia dotyczące palenia w miejscu pracy. W rezolucji Rady z 1989 r. oraz w zaleceniu w sprawie zapobiegania paleniu tytoniu z 2002 r. państwa członkowskie zostały wezwane do zapewnienia ochrony przed narażeniem na środowiskowy dym tytoniowy w miejscach pracy znajdujących się wewnątrz budynków, w zamkniętych obiektach publicznych oraz w środkach transportu publicznego. Oprócz środków prawnych, również medialne kampanie antynikotynowe: „Możesz powiedzieć nie” oraz „HELP: żyć bez tytoniu” podkreślały, między innymi, zagrożenia wynikające z biernego palenia.

W 2007 r. Komisja zainaugurowała publiczną debatę na temat najlepszych metod promocji środowiska pozbawionego dymu tytoniowego w UE za pomocą zielonej księgi „Ku Europie wolnej od dymu tytoniowego: alternatywne opcje polityki na szczeblu UE”.

Ramowa konwencja o ograniczeniu użycia tytoniu

Ramowa konwencja Światowej Organizacji Zdrowia o ograniczeniu użycia tytoniu – pierwszy traktat dotyczący zdrowia publicznego – została podpisana przez wszystkich członków Światowej Organizacji Zdrowia (WHO). Ratyfikowały ją dotychczas 164 strony, w tym Wspólnota i jej 26 państw członkowskich. Wspólnota przewodzi negocjacjom dotyczącym protokołu Ramowej konwencji o ograniczeniu użycia tytoniu w sprawie nielegalnego handlu tytoniem, odgrywała też aktywną rolę w procesie wdrażania Konwencji.

W lipcu 2007 r. druga konferencja stron Konwencji przyjęła kompleksowe wytyczne dotyczące ochrony przed biernym paleniem, które stały się dla stron wzorcem do naśladowania. Wspólnota wzięła udział w opracowaniu tych wytycznych.

Dalsze informacje można znaleźć na poniższych stronach:

Wniosek dotyczący zalecenia Rady w sprawie środowisk wolnych od dymu tytoniowego

http://ec.europa.eu/health/ph_determinants/life_style/Tobacco/smoke_free_en.htm

Przegląd działań Komisji dotyczących ograniczania użycia tytoniu:
http://ec.europa.eu/health/ph_determinants/life_style/Tobacco/tobacco_en.htm

Badanie Eurobarometru na temat tytoniu (Flash nr 253):
http://ec.europa.eu/health/ph_publication/eurobarometers_en.htm

Ramowa konwencja Światowej Organizacji Zdrowia o ograniczeniu użycia tytoniu
http://www.who.int/fctc/en/
MEMO/09/307