Komisja Europejska zaproponowała dziś ustanowienie znaku dziedzictwa europejskiego jako inicjatywy na poziomie unijnym. Celem znaku jest wyróżnienie obiektów, które upamiętniają i symbolizują integrację Europy, jej ideały i historię. Wniosek dotyczący decyzji w sprawie ustanowienia znaku będzie przedłożony do zatwierdzenia przez Radę Ministrów UE i Parlament Europejski. Decyzja mogłaby wejść w życie w roku 2011 lub 2012.

„Jestem przekonana, że znak dziedzictwa europejskiego przyczyni się do zwiększenia wiedzy społeczeństwa o naszym wspólnym, a jednocześnie różnorodnym dziedzictwie kulturowym, a także pobudzi turystykę kulturalną i dialog międzykulturowy", powiedziała Androulla Vassiliou, europejska komisarz ds. edukacji, kultury, wielojęzyczności i młodzieży.

Projekt Komisji jest oparty na inicjatywie międzyrządowej z 2006 r. obejmującej 17 państw członkowskich. Przekształcenie znaku dziedzictwa europejskiego w inicjatywę Unii Europejskiej zwiększy jego wiarygodność, widoczność oraz prestiż. 

W ramach aktualnego programu, na podstawie wyboru dokonanego przez poszczególne państwa członkowskie, znak przyznano sześćdziesięciu czterem obiektom (lista obiektów w załączniku). Wśród nich znajduje się dom Roberta Schumana, francuskiego męża stanu, jednego z ojców-założycieli UE, w lotaryńskim Scy-Chazelles, jak również Stocznia Gdańska w Polsce, kolebka „Solidarności”, pierwszego niezależnego związku zawodowego w państwie Układu Warszawskiego. „Solidarność” przyczyniła się do rozwoju wydarzeń, które doprowadziły ostatecznie do zjednoczenia kontynentu po okresie zimnej wojny.

Zgodnie z zasadami zaproponowanego nowego programu każde z 27 państw członkowskich wskazywałoby maksymalnie dwa obiekty rocznie, które będą ubiegać się o znak. Panel niezależnych ekspertów oceniałby kandydatury i wybierałby w każdym z państw jeden obiekt rocznie, który zostanie opatrzony znakiem. Uczestnictwo w programie byłoby dobrowolne.

Głównymi korzyściami ze znaku dziedzictwa europejskiego byłyby:

nowe możliwości poznania europejskiego dziedzictwa kulturowego i wartości demokratycznych leżących u podstaw historii Europy i integracji europejskiej;
większa atrakcyjność europejskiej turystyki kulturalnej, pociągająca za sobą korzyści gospodarcze;
jasne i przejrzyste kryteria dla uczestniczących państw członkowskich;
procedury wyboru i monitorowania gwarantujące przyznawanie znaku tylko najbardziej wartościowym obiektom.
Zaproponowany unijny znak dziedzictwa europejskiego różni się od innych inicjatyw w zakresie dziedzictwa kulturowego, takich jak lista światowego dziedzictwa UNESCO lub „europejskie szlaki kultury” Rady Europy, ponieważ:

znak byłby przyznawany obiektom, które odegrały kluczową rolę w historii Unii Europejskiej;
obiekty byłyby wybierane przede wszystkim na podstawie ich wartości symbolicznej dla Europy, a nie walorów estetycznych czy architektonicznych; 
podkreślony zostałby wymiar edukacyjny, szczególnie dla młodzieży.


Załącznik: obiekty opatrzone znakiem dziedzictwa europejskiego w ramach aktualnego programu

Znak dziedzictwa europejskiego – obiekty uprzednio wybrane przez państwa członkowskie

PAŃSTWO OBIEKT

      
BELGIA  Pałac Książąt-Biskupów w Liège
        Wyroby kamionkowe z Raeren (Wspólnota niemieckojęzyczna)      
        Stanowisko archeologiczne w Ename     
        Stanowisko archeologiczne Coudenberg  
BUŁGARIA        Stanowisko archeologiczne w Debelt    
        Pomnik upamiętniający Wasyla Lewskiego
        Historyczne miasto Ruse
        Centrum muzyczne im. Borysa Christowa 
CYPR    Mury obronne w Nikozji
        Zamek w Kolossi
        Stanowisko archeologiczne w Kurionie  
        Zespół 6 cerkwi z freskami bizantyjskimi i późnobizantyjskimi, Troodos
FRANCJA Opactwo w Cluny
        Dom Roberta Schumana w pobliżu Metzu  
        Pałac papieży w Awinionie     
GRECJA  Akropol, Ateny
        Pałac w Knossos
        Stanowisko archeologiczne w Poliochne 
        Stanowisko bizantyjskie w Monemwazji  
HISZPANIA       Archiwum Korony Aragońskiej   
        Królewski klasztor w Yuste    
        Przylądek Finisterre  
        Dom Studentów (hiszp. Residencia de Estudiantes), Madryt      
LITWA   Prace Mikołaja Konstantego Czurlanisa 
        Historyczne centrum Kowna     
        Żmudź (Dolna Litwa, lit. Žemaitija) i Góra Krzyży     
        Muzeum Ofiar Ludobójstwa (1940-41) w Wilnie   
ŁOTWA   Historyczne centrum Rygi      
        Pałac Rundāle 
        Miasto Goldynga (łot. Kuldīga)
MALTA   Katakumby w Rabacie

      
POLSKA  Stocznia Gdańska      
        Wzgórze Lecha w Gnieźnie (katedra, kościół, pałace, muzeum)   
        Bazylika archikatedralna św. Stanisława i św. Wacława w Krakowie      
        Miasto Lublin 
PORTUGALIA      Katedra w Bradze      
        Kościół Jezusowy w Setúbalu   
        Biblioteka uniwersytecka w Coimbrze   
        Zniesienie kary śmierci
REPUBLIKA CZESKA        Pałac Kynžvart
        Zlín, miasto Tomasza Baty     
        Kopalnia węgla kamiennego w Witkowicach, w Ostrawie   
        Muzeum Antonina Dworzaka w miejscowości Vysoká u Příbrami     
RUMUNIA Stanowisko archeologiczne w Istrii    
        Pałac Cantacuzino w Bukareszcie
        Ateneum Rumuńskie w Bukareszcie
        Park Brâncuşiego w Târgu Jiu  
SŁOWACJA        Przedromańska architektura kościelna, kościół św. Małgorzaty, Kopčany 
        Zamek Czerwony Kamień 
        Grobowiec gen. Milana Rastisława Sztefanika na górze Bradlo   
SŁOWENIA        Kościół-pomnik Świętego Ducha w Jaworcy
        Szpital Franja w miejscowości Dolenji Novaki  
        Cmentarz Zale w Lublanie      
SZWAJCARIA      Katedra św. Piotra w Genewie  
        Zamek La Sarraz
        Schronisko św. Gotarda
WĘGRY   Zamek królewski w Ostrzyhomiu 
        Zamek w Szigetvár     
        Liceum Kalwińskie i Wielki Kościół Ewangelicki w Debreczynie  
        Zamek królewski w Wyszegradzie
WŁOCHY  Miejsce urodzenia Rossiniego, Pucciniego i Verdiego   
        Miejsce urodzenia Alcide De Gasperiego
        Wyspa Ventotene
        Plac na Kapitolu w Rzymie