Komisja Europejska przyjęła pakiet zaleceń dotyczących środków budżetowych i reform gospodarczych mających na celu zwiększenie stabilności finansowej, stymulowanie wzrostu gospodarczego i tworzenie miejsc pracy w całej UE.

Zalecenia odnoszą się do poszczególnych krajów i uwzględniają indywidualną sytuację każdego państwa członkowskiego. Dalsze obniżanie deficytu budżetowego, reguła wydatkowa, zmniejszanie bezrobocia wśród ludzi młodych i reformy emerytalne to tylko niektóre z zaleceń dla Polski.

Komisja wydała także zalecenia dla całej strefy euro oraz przedstawiła swoją wizję działań politycznych na szczeblu UE niezbędnych do uzupełnienia środków krajowych w celu osiągnięcia celów ambitnej, dwustopniowej inicjatywy na rzecz wzrostu. Komisja zaprezentowała także wnioski z dwunastu szczegółowych analiz w odniesieniu do procedury dotyczącej zakłócenia równowagi makroekonomicznej i przedstawiła Radzie zalecenie w sprawie procedury nadmiernego deficytu.

Przewodniczący Komisji José Manuel Barroso powiedział: „Komisja podjęła dzisiaj istotne decyzje określające dalsze działania, które powinny zostać podjęte zarówno na szczeblu krajowym przez poszczególne państwa członkowskie, jak i na szczeblu unijnym w celu poprawy naszej konkurencyjności, stymulowania wzrostu i zatrudnienia, a także istotnego zacieśnienia unii gospodarczej i monetarnej. Decyzje te odzwierciedlają wiodącą rolę Komisji w zarządzaniu gospodarką Europy. Nasze zalecenia są wprawdzie dopasowane do poszczególnych państw członkowskich, lecz stanowią część spójnego podejścia do zrównoważenia gospodarki europejskiej. Poczyniliśmy duże postępy: następuje poprawa finansów publicznych, a zakłócenia równowagi powoli znikają. Kierunek jest jasny. Obecnie należy podwoić wysiłki, zarówno na szczeblu krajowym, jak i europejskim, aby działać szybciej i skuteczniej”.

Z obecnego, drugiego zestawu rocznych zaleceń dla poszczególnych krajów wynikają liczne ważne przesłania. W kwestii finansów publicznych państwa członkowskie zasadniczo podejmują już działania konieczne do przywrócenia stabilności, jednak w kilku przypadkach konsolidacja powinna bardziej sprzyjać wzrostowi. Bezrobocie, w szczególności bezrobocie wśród młodzieży, jest poważnym problemem, ale chociaż nie można go rozwiązać szybko, należy natychmiast podjąć odpowiednie kroki w celu zwiększenia wydajności i lepszego dopasowania umiejętności i szkoleń do potrzeb rynku pracy. Wiele państw członkowskich podejmuje poważne reformy strukturalne, w tym reformy rynków pracy. Reformy te przyczyniają się do zwiększenia konkurencyjności i do skorygowania zakłóceń równowagi makroekonomicznej w Europie. Jednak konieczne są jeszcze intensywniejsze działania w całej UE, aby pobudzić potencjał wzrostu, stworzyć możliwości rozwoju przedsiębiorstw i uruchomić potencjał tworzenia nowych miejsc pracy w sektorze usług i sektorze energii oraz gospodarki cyfrowej.

Komisja wskazała także główne działania, jakie należy podjąć, aby osiągnąć pełną unię gospodarczą i walutową, w tym unię bankową, nadzór finansowy strefy euro i gwarancje depozytów obejmujące całą strefę euro. Proces ten będzie musiał uwzględniać kwestie prawne, takie jak zmiany Traktatu i konstytucji, rozszerzając jednocześnie demokratyczną legitymację do dalszej integracji i związaną z tym odpowiedzialność.

Treść przedstawionego dziś pakietu

Pakiet składa się z trzech oddzielnych, ale powiązanych ze sobą komponentów. Po pierwsze, obejmuje 27 zaleceń dla poszczególnych krajów oraz jedno zalecenie dla strefy euro jako całości, dotyczące polityki gospodarczej i budżetowej. Analiza leżąca u podstaw tych zaleceń jest przedstawiona w 28 dokumentach roboczych, natomiast nadrzędne przesłanie polityczne zawarte jest w komunikacie w sprawie działań na rzecz stabilności, wzrostu gospodarczego i zatrudnienia.

Po drugie, Komisja publikuje wyniki szczegółowych analiz rozpoczętych wcześniej w tym roku w odniesieniu do 12 państw członkowskich, uważanych za narażone na ryzyko wystąpienia zakłóceń równowagi makroekonomicznej. Komisja doszła do wniosku, że problem ten występuje we wszystkie dwunastu państwach, jednakże na razie nie jest zbyt poważny. Wytyczne dotyczące działań zapobiegawczych są zawarte w zaleceniach dla poszczególnych krajów.

Po trzecie, Komisja zaleca Radzie zawieszenie procedury nadmiernego deficytu w odniesieniu do Bułgarii i Niemiec. Komisja przedstawia także wniosek w sprawie decyzji Rady, w którym stwierdza, że Węgry podjęły skuteczne działania w celu skorygowania nadmiernego deficytu i że zawieszenie ich zobowiązań w ramach Funduszu Spójności na 2013 r. powinno zostać zniesione.

1. Zalecenia dla poszczególnych krajów na 2012 r. (zob. MEMO/12/386)

Zalecenia dla poszczególnych krajów przedstawione dziś przez Komisję stanowią wskazówki operacyjne dla państw członkowskich podczas opracowywania ich polityki budżetowej i reform gospodarczych, które należy przyjąć w najbliższych dwunastu miesiącach w celu zwiększenia konkurencyjności i ułatwienia tworzenia miejsc pracy. Przyjęcie zaleceń stanowi etap końcowy europejskiego semestru na rzecz koordynacji polityki gospodarczej, który Komisja rozpoczęła roczną analizą wzrostu gospodarczego opublikowaną w dniu 23 listopada 2011 r. (IP/11/1381, MEMO/11/821). Zalecenia powinny zostać zatwierdzone przez Radę Europejską w dniach 28-29 czerwca i formalnie przyjęte przez Radę w lipcu.

Podstawą tegorocznych zaleceń jest dogłębna ocena realizacji zaleceń przyjętych w zeszłym roku, połączona ze szczegółową analizą krajowych programów reform oraz programów stabilności lub konwergencji, które państwa członkowskie przekazały do dnia 30 kwietnia 2012 r. Analiza leżąca u podstaw tych zaleceń przedstawiona jest w 28 dokumentach roboczych służb Komisji (po jednym dla każdego państwa członkowskiego i jedno dla strefy euro). W tym roku po raz pierwszy zalecenia odzwierciedlają również wyniki dwunastu szczegółowych analiz przeprowadzonych w kontekście procedury dotyczącej zakłócenia równowagi makroekonomicznej (patrz poniżej).

Zalecenia obejmują szeroki zakres kwestii, między innymi finanse publiczne i reformy strukturalne w takich obszarach, jak opodatkowanie, emerytury, administracja publiczna, usługi i zagadnienia związane z rynkiem pracy, zwłaszcza bezrobociem wśród młodzieży. Kraje objęte programami (Grecja, Portugalia, Irlandia i Rumunia) otrzymały zaledwie jedno zalecenie: realizować środki uzgodnione w ramach swoich programów.

Zalecenia Komisji Europejskiej w sprawie krajowego programu reform Polski z 2012 r.

1. Zapewnienie planowanych postępów w zakresie korekty nadmiernego deficytu. W tym celu pełne wykonanie budżetu na 2012 r. i zapewnienie odpowiedniej korekty strukturalnej określonej w zaleceniach Rady zgodnie z procedurą nadmiernego deficytu. Następnie określenie środków niezbędnych do zapewnienia realizacji zgodnie z planem strategii budżetowej na rok 2013 i kolejne lata, zapewniając tym samym odpowiednią korektę strukturalną umożliwiającą wystarczające postępy w kierunku osiągnięcia średniookresowego celu budżetowego, w tym osiągnięcia wartości referencyjnej dotyczącej wydatków. Ograniczenie w przyszłości cięć w wydatkach pobudzających wzrost gospodarczy oraz poprawa w zakresie przestrzegania przepisów podatkowych.
2. Przyspieszenie reformy ram fiskalnych poprzez wdrożenie przepisów mających na celu wprowadzenie trwale obowiązującej reguły wydatkowej do 2013 r. Reguła ta powinna być zgodna z europejskim systemem rachunków. Podjęcie kroków w celu wzmocnienia mechanizmów koordynacji pomiędzy poszczególnymi szczeblami administracji w ramach średniookresowych i rocznych procesów budżetowych.
3. Aby zmniejszyć bezrobocie wśród ludzi młodych, zwiększenie dostępności programów praktyk zawodowych i uczenia się w miejscu pracy, podniesienie jakości szkoleń zawodowych i przyjęcie strategii uczenia się przez całe życie. Lepsze dopasowanie systemu edukacji do potrzeb rynku pracy i podniesienie jakości nauczania. Aby zwalczyć segmentację rynku pracy oraz zagrożenie ubóstwem wśród osób pracujących, ograniczenie nadmiernego wykorzystywania umów cywilnoprawnych i wydłużenie okresu próbnego w przypadku umów o pracę na czas nieokreślony.
4. Wzmocnienie wysiłków na rzecz zwiększenia udziału kobiet w rynku pracy oraz podwyższenia wskaźnika przyjmowania dzieci zarówno do placówek opieki nad najmłodszymi dziećmi, jak i placówek przedszkolnych poprzez zapewnienie stałego finansowania oraz inwestycji w infrastrukturę publiczną, zapewnienie wykwalifikowanego personelu i przystępnych cen. Zajęcie się kwestią utrwalonej praktyki wczesnego przechodzenia na emeryturę w celu podwyższenia wieku dezaktywizacji zawodowej. Stopniowa rezygnacja ze specjalnego systemu emerytalnego dla górników w celu jego pełnego zintegrowania z powszechnym systemem emerytalnym. Podjęcie bardziej ambitnych i trwałych kroków zmierzających do reformy Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego (KRUS), tak aby lepiej odzwierciedlała indywidualne przychody.
5. Podjęcie dodatkowych środków służących zapewnieniu otoczenia biznesu sprzyjającego innowacjom poprzez zagwarantowanie lepszych powiązań między badaniami, innowacjami i przemysłem, a także w drodze ustanowienia wspólnych obszarów priorytetowych oraz instrumentów wspierających cały cykl innowacji; poprawa dostępu do finansowania działań w zakresie badań i innowacji w postaci gwarancji i finansowania pomostowego.
6. Zwiększenie wysiłków na rzecz poprawy zachęt dla inwestycji w moce wytwórcze i wydajność w sektorze energetyki, przyspieszenie rozbudowy transgranicznych międzysystemowych połączeń elektroenergetycznych sieci przesyłowych, jak również pobudzenie konkurencji w sektorze gazowym poprzez stopniowe wycofywanie cen regulowanych oraz utworzenie platformy handlu gazem. Wzmocnienie roli i zasobów urzędu sprawującego nadzór nad rynkiem kolejowym oraz zapewnienie skutecznego i sprawnego wdrożenia projektów inwestycyjnych w kolejnictwie. Zmniejszenie ograniczeń w świadczeniu usług w ramach wolnych zawodów oraz uproszczenie procedur prawnych związanych z egzekwowaniem umów i wymogów dotyczących pozwoleń na budowę.

2. Wnioski z 12 szczegółowych analiz (zob. MEMO/12/388)

Szczegółowe analizy są częścią procedury dotyczącej zakłócenia równowagi makroekonomicznej, która została wprowadzona w celu zapobiegania zakłóceniom równowagi makroekonomicznej i ich korygowania i która po raz pierwszy wdrażana jest w tym roku. Analizy te obejmują dwanaście państw członkowskich, które zostały określone w sprawozdaniu w ramach mechanizmu ostrzegania z dnia 14 lutego 2012 r. (IP/12/132, MEMO/12/104) jako wymagające dalszej analizy ekonomicznej w celu ustalenia występowania zakłóceń równowagi makroekonomicznej lub ryzyka ich wystąpienia. Są to: Belgia, Bułgaria, Cypr, Dania, Finlandia, Francja, Włochy, Węgry, Słowenia, Hiszpania, Szwecja i Zjednoczone Królestwo. Każda z tych dwunastu szczegółowych analiz obejmuje badanie źródła, charakteru i skali ewentualnych zakłóceń równowagi makroekonomicznej. Zawiera też ocenę, czy w danym kraju takie zakłócenie występuje, a jeżeli tak, jaki jest jego charakter.

Analizy potwierdzają, że te dwanaście państw członkowskich stoi w obliczu zakłócenia równowagi makroekonomicznej, które musi zostać skorygowane i być ściśle monitorowane. Na podstawie tych analiz można także stwierdzić, iż zasadniczo następuje korekta zakłóceń ekonomicznych, co widać w zmniejszaniu deficytów rachunków bieżących, konwergencji jednostkowych kosztów pracy, redukcji przepływów kredytowych lub korektach cen mieszkań. Jednak w niektórych przypadkach nie jest jasne, do jakiego stopnia zmiany te są pełne i trwałe, i czy ich tempo jest odpowiednie. W wielu przypadkach skumulowany brak równowagi wewnętrznej i zewnętrznej nadal stwarza ogromne wyzwanie, na przykład w odniesieniu do zadłużenia w sektorze prywatnym i publicznym.

3. Wnioski w sprawie procedury nadmiernego deficytu (zob. MEMO/12/385)

Wraz z zaleceniami dla poszczególnych krajów oraz wnioskami ze szczegółowych analiz Komisja przedstawiła dzisiaj Radzie także trzy wnioski w sprawie procedury nadmiernego deficytu.

Po pierwsze, Komisja zaleca Radzie uchylenie procedury nadmiernego deficytu w odniesieniu do Bułgarii i Niemiec, jak przewidziano w art. 126 ust. 12 Traktatu. W marcu Bułgaria i Niemcy zgłosiły, że ich deficyt sektora instytucji rządowych i samorządowych wyniósł w 2011 r. poniżej 3% PKB. Po potwierdzeniu tych danych przez Eurostat w dniu 23 kwietnia 2012 r., a także biorąc pod uwagę swoją wiosenną prognozę z 2012 r. wskazującą, że deficyty te utrzymają się na poziomie poniżej 3% PKB, Komisja uznała korektę nadmiernego deficytu za pewną.

Po drugie, Komisja Europejska przyjęła wniosek w sprawie decyzji Rady dotyczącej zniesienia zawieszenia zobowiązań dla Węgier w ramach Funduszu Spójności, po stwierdzeniu, że kraj ten podjął niezbędne działania w celu skorygowania nadmiernego deficytu, zgodnie z zaleceniem Rady z dnia 13 marca 2012 r. Ściślej rzecz biorąc, Komisja stwierdziła w swojej ocenie, że najpewniej uda się w 2012 r. osiągnąć deficyt budżetowy na poziomie 2,5% PKB, a deficyt budżetowy w 2013 r. powinien być znacznie poniżej wartości referencyjnej wynoszącej 3% PKB, pomimo nieznacznego osłabienie środowiska makroekonomicznego, na co wskazała Komisja w swojej wiosennej prognozie z 2012 r. Komisja będzie nadal uważnie obserwować rozwój sytuacji budżetowej na Węgrzech, zgodnie z postanowieniami paktu stabilności i wzrostu.

Więcej informacji:

Strona internetowa „Europa 2020” (zalecenia dla poszczególnych państw):

http://ec.europa.eu/europe2020/index_pl.htm