W związku ze zgłoszeniem przez  Polskę, Litwę, Maltę i Rumunię deficytów budżetowych przekraczających 3% PKB w roku 2008, Komisja Europejska przyjęła dziś odpowiednie sprawozdania w ramach części naprawczej paktu stabilności i wzrostu.

Komisja dokonała w nich oceny – przy należytym uwzględnieniu sytuacji gospodarczej i wszystkich innych istotnych czynników – czy deficyt w danym kraju utrzymuje się na poziomie bliskim wartości referencyjnej oraz czy jej przekroczenie ma charakter wyjątkowy i tymczasowy. We wszystkich przypadkach Komisja doszła do wniosku, że określone w Traktacie kryterium deficytu nie jest spełnione. W lutym Komisja wszczęła już procedury nadmiernego deficytu w stosunku do Francji, Grecji, Hiszpanii, Irlandii oraz Łotwy (zob. IP/09/274).

„Wiele krajów UE boryka się obecnie z deficytem budżetowym przekraczającym 3% PKB, głównie na skutek recesji, która prowadzi do spadku dochodów podatkowych i wzrostu wydatków na świadczenia dla bezrobotnych. Malta i Polska postanowiły także zastosować różne środki ożywienia koniunktury, zgodnie z europejskim planem naprawy gospodarczej. Ważne jest, by dzięki zmianom wprowadzonym w roku 2005 stosować pakt stabilności i wzrostu w sposób elastyczny, a także by określić ścieżkę odpowiednio szybkiej korekty wskaźników deficytu i zadłużenia, co pozwoli utrzymać stabilność finansów publicznych w perspektywie średnio- i długoterminowej”, stwierdził komisarz ds. gospodarczych i walutowych, Joaquín Almunia.

Polska

W roku 2008 deficyt sektora instytucji rządowych i samorządowych w Polsce wyniósł 3,9% PKB, a więc przekroczył wartość referencyjną wynoszącą 3% i nie utrzymuje się już na bliskim jej poziomie. Przekroczenie progu wynika głównie z faktu, iż lata dobrej koniunktury jedynie w ograniczonym stopniu wykorzystano do konsolidacji finansów publicznych i wdrożenia głębokich reform po stronie wydatków. Przez ostatnich pięć lat Polska odnotowywała deficyty na poziomie średnio 4,3% PKB, mimo że tempo wzrostu gospodarczego przekraczało średnio 5%.

Władze polskie skorygowały docelową wartość deficytu w roku 2009 do 4,6% PKB, co świadczy o tym, że przekroczenie wartości referencyjnej nie ma charakteru tymczasowego. Według wiosennej prognozy służb Komisji deficyt wzrośnie do 6,6% w roku bieżącym i do jeszcze wyższego poziomu w 2010 r., chyba że nastąpią zmiany w prowadzonej polityce.


Wzrost deficytu w roku 2008 wynika z obniżenia składek na zabezpieczenie społeczne, zwiększenia ulg podatkowych dla rodzin oraz korzystniejszej indeksacji emerytur i świadczeń społecznych. Również wyższe niż planowano spożycie pośrednie i inwestycje, a także spadek dochodów pod koniec 2008 r. związany ze spowolnieniem gospodarki, przyczyniły się do wyższego niż zakładano deficytu zarówno na szczeblu centralnym, jak i samorządowym. 

Przekroczenie wartości referencyjnej nie może zostać uznane za wyjątkowe ani tymczasowe w rozumieniu Traktatu oraz paktu stabilności i wzrostu, co oznacza, że przewidziane w Traktacie kryterium deficytu nie jest spełnione. Dług publiczny brutto utrzymuje się na poziomie poniżej wartości odniesienia wynoszącej 60% PKB. 
 

Pozostale kraje: http://europa.eu/rapid/pressReleasesAction.do?reference=IP/09/752&format=HTML&aged=0&language=PL&guiLanguage=en

Kontekst: procedura nadmiernego deficytu

Pakt stabilności i wzrostu zobowiązuje Komisję do sporządzenia sprawozdania w przypadku, gdy deficyt w państwie członkowskim przekracza wartość referencyjną wynoszącą 3% PKB. Procedurę nadmiernego deficytu wprowadzono w art. 104 Traktatu i sprecyzowano w rozporządzeniu Rady (WE) nr 1467/97, które stanowi część paktu. Zmieniony w 2005 r. pakt stabilności i wzrostu umożliwia uwzględnienie sytuacji gospodarczej przy formułowaniu zaleceń dotyczących tempa korekty wskaźników deficytu i zadłużenia.

Sprawozdanie Komisji jest kierowane do Komitetu Ekonomiczno-Finansowego, który w ciągu czternastu dni wydaje na jego temat opinię. Uwzględniając tę opinię, Komisja decyduje o skierowaniu do Rady zalecenia w sprawie stwierdzenia istnienia nadmiernego deficytu (art. 104 ust. 5 i 6) oraz terminu jego korekty (art. 104 ust. 7).

Sprawozdania Komisji sporządzone zgodnie z art. 104 ust. 3 Traktatu są dostępne na stronie:

http://ec.europa.eu/economy_finance/sg_pact_fiscal_policy/excessive_deficit9109_en.htm