Data publikacji: 12.04.2018
Komisja wzmacnia unijne prawa konsumenckie
Komisja Europejska przedstawia dziś nowy ład dla konsumentów, którego celem jest zapewnienie, aby wszyscy europejscy konsumenci mogli w pełni korzystać z praw należnych im na mocy unijnego prawodawstwa.
Chociaż unijne przepisy dotyczące ochrony konsumentów należą do jednych z najlepszych w świecie, niedawne przypadki – takie jak skandal „dieselgate" – pokazały, że ich pełne egzekwowanie w praktyce jest trudne. Nowy ład dla konsumentów umożliwi uprawnionym do tego organom wszczynanie powództw przedstawicielskich w imieniu konsumentów oraz wyposaży organy ochrony konsumentów w państwach członkowskich w większe uprawnienia do nakładania kar. Konsumenci objęci zostaną ochroną także w sieci, a praktyki związane z podwójną jakością, wprowadzające konsumentów w błąd, zostaną jednoznacznie zakazane.
Pierwszy wiceprzewodniczący Frans Timmermans powiedział: Przedstawiony dziś nowy ład ma na celu stworzenie sprawiedliwszego jednolitego rynku, z którego korzyści czerpać będą i konsumenci, i przedsiębiorstwa. Wprowadzenie z odpowiednimi zabezpieczeniami europejskiego prawa zbiorowego dochodzenia roszczeń w przypadkach, w których szkodę ponoszą grupy konsumentów – czego byliśmy świadkami w niedawnej przeszłości – ma na celu wyeliminowanie dalszych nadużyć. Konsumenci będą wiedzieć, od kogo kupują w internecie i kiedy sprzedawcy płacą, aby pojawić się w wynikach wyszukiwania. Większość przedsiębiorców przestrzegających zasad odczuje, iż obciążenia zostały zmniejszone. Natomiast ta niewielka grupa przedsiębiorców, którzy celowo nadużywają zaufania europejskich konsumentów, będzie podlegać surowszym karom.
Věra Jourová, komisarz do spraw sprawiedliwości, konsumentów i równouprawnienia płci, dodała: W zglobalizowanym świecie, w którym duże przedsiębiorstwa mają ogromną przewagę nad indywidualnym konsumentem, musimy wyrównać szanse. Powództwa przedstawicielskie, w europejskim stylu, zapewnią konsumentom bardziej sprawiedliwe traktowanie, zamiast przynosić korzyści kancelariom prawnym. Dzięki surowszym karom, związanym z rocznymi obrotami przedsiębiorstwa, organy ochrony konsumentów będą w końcu dysponować skuteczniejszymi środkami, aby ukarać oszustów. Oszustwo nie może popłacać.
Nowy ład dla konsumentów będzie oznaczał:
1. Wzmocnienie praw konsumentów w internecie
- Większa przejrzystość na rynkach internetowych – w przypadku zakupów przez internet konsumenci będą musieli być jasno informowani o tym, czy kupują produkty lub usługi od przedsiębiorstwa czy też od osoby prywatnej, tak aby wiedzieli, że są chronieni przez prawa konsumenckie w przypadku wystąpienia jakichkolwiek problemów.
- Większa przejrzystość w zakresie wyników wyszukiwania na platformach internetowych – w przypadku wyszukiwania w internecie konsumenci będą wyraźnie informowani, gdy wynik wyszukiwania został opłacony przez przedsiębiorstwo. Internetowe platformy handlowe będą musiały informować konsumentów o głównych parametrach określających ranking wyników. Nowe prawa konsumenckie w odniesieniu do „bezpłatnych" usług cyfrowych – płacąc za usługę cyfrową, konsumenci korzystają z pewnych praw do informacji i mają 14 dni na anulowanie umowy (prawo do odstąpienia od umowy). W nowym ładzie dla konsumentów prawo to obejmie teraz również „bezpłatne" usługi cyfrowe, w odniesieniu do których konsumenci dostarczają swoich danych osobowych, lecz nie płacą pieniędzmi. Przykładowo znajdzie to zastosowanie w odniesieniu do usług przechowywania w chmurze, mediów społecznościowych lub kont poczty elektronicznej.
2. Zapewnienie konsumentom narzędzi umożliwiających wykonywanie ich praw i uzyskanie odszkodowania
- Powództwa przedstawicielskie, w europejskim stylu – w ramach nowego ładu dla konsumentów upoważnione podmioty, takie jak organizacje konsumenckie, będą miały możliwość dochodzenia roszczeń, takich jak odszkodowanie, wymiana lub naprawa, w imieniu grupy konsumentów, którzy zostali poszkodowani w wyniku nielegalnych praktyk handlowych. W niektórych państwach członkowskich konsumenci mają już możliwość wszczęcia powództwa zbiorowego w sądach, ale obecnie możliwość ta zostanie wprowadzona we wszystkich państwach UE.
Przykładowo, w sytuacji podobnej do „dieselgate", ofiary nieuczciwych praktyk handlowych, takich jak wprowadzająca w błąd reklama producentów samochodów, którzy nie przestrzegają unijnych ram regulacyjnych dotyczących homologacji pojazdów czy przepisów w dziedzinie ochrony środowiska, będą mogły zbiorowo ubiegać się o odszkodowanie w drodze powództwa przedstawicielskiego na mocy nowej dyrektywy. Unijne prawo dotychczas nie przewidywało takiego zbiorowego dochodzenia roszczeń.
Model ten ma solidne zabezpieczenia oraz wyraźnie różni się od powództw zbiorowych wszczynanych w USA. Powództwa przedstawicielskie nie będą dostępne dla kancelarii prawnych, lecz wyłącznie dla podmiotów niekomercyjnych – na przykład organizacji konsumenckich – spełniających ścisłe kryteria kwalifikowalności i monitorowanych przez organy publiczne. Ten nowy system zagwarantuje europejskim konsumentom pełne korzystanie z praw i możliwości uzyskania odszkodowania, a jednocześnie pozwoli uniknąć ryzyka nadużywania drogi sądowej lub nieuzasadnionych sporów sądowych.
- Skuteczniejsza ochrona przed nieuczciwymi praktykami handlowymi – nowy ład zapewni konsumentom we wszystkich państwach członkowskich prawo do złożenia wniosku o indywidualne środki zaradcze (np. rekompensatę finansową lub odstąpienie od umowy), w przypadku gdy będą ofiarami nieuczciwych praktyk handlowych, takich jak agresywny lub wprowadzający w błąd marketing. Ochrona ta jest obecnie bardzo zróżnicowana w państwach UE.
3. Wprowadzenie skutecznych kar za naruszanie prawa konsumenckiego UE
Organy ochrony konsumentów UE nie są dobrze przygotowane do karania praktyk, które prowadzą do „sytuacji wystąpienia szkody zbiorowej" i mają wpływ na wielu konsumentów w całej UE. Obecny poziom kar znacznie się różni w zależności od państwa członkowskiego i jest często zbyt niski, aby rzeczywiście działać odstraszająco, szczególnie na przedsiębiorstwa prowadzące działalność transgraniczną na dużą skalę.
Wniosek przewiduje, że krajowe organy ochrony konsumentów będą mieć uprawnienia do nakładania skutecznych, proporcjonalnych i odstraszających kar w sposób skoordynowany. W przypadku powszechnie występujących naruszeń mających wpływ na konsumentów w szeregu państw członkowskich UE, dostępna maksymalna grzywna będzie wynosić 4 % rocznych obrotów przedsiębiorstwa w każdym danym państwie członkowskim. państwa członkowskie mogą wprowadzić wyższe maksymalne grzywny.
4. Zwalczanie podwójnej jakości produktów konsumenckich
W oparciu o wytyczne Komisji z września 2017 r. nowy ład dla konsumentów przewiduje aktualizację dyrektywy o nieuczciwych praktykach handlowych, tak aby doprecyzować, iż organy krajowe mogą oceniać wprowadzające w błąd praktyki handlowe i im przeciwdziałać. Dotyczy to wprowadzania do obrotu produktów jako identyczne w kilku państwach członkowskich, podczas gdy ich skład lub cechy charakterystyczne znacznie się różnią.
5. Poprawa warunków prowadzenia działalności gospodarczej
Nowy ład przyczyni się do usunięcia niepotrzebnych obciążeń dla przedsiębiorstw, w tym przez zniesienie zobowiązań przedsiębiorstw w odniesieniu do prawa odstąpienia od umowy przez konsumenta. Przykładowo, konsumenci nie będą już mieć prawa do zwrotu produktów, które zostały już wykorzystane zamiast wypróbowane, a przedsiębiorcy nie będą już zobowiązani do zwrotu konsumentom wszelkich płatności przed faktycznym otrzymaniem zwróconych towarów.
Nowe przepisy wprowadzają również większą elastyczność w sposobie, w jaki przedsiębiorstwa mogą komunikować się z konsumentami, umożliwiając im korzystanie z formularzy internetowych lub czatów zamiast e-maili, pod warunkiem że konsumenci będą mogli śledzić swoją komunikację z przedsiębiorcą.
Dalsze działania
Wnioski Komisji będą obecnie przedmiotem dyskusji w Parlamencie Europejskim i Radzie.
Kontekst
Nowy ład dla konsumentów będzie opierać się na tym, co Komisja Junckera zdołała już osiągnąć w celu poprawy ochrony konsumentów. W ramach strategii jednolitego rynku cyfrowego Komisja zrealizowała szereg inicjatyw, aby dostosować przepisy w zakresie ochrony konsumentów do świata internetu, na przykład przez zniesienie opłat roamingowych lub wyeliminowanie nieuzasadnionego blokowania geograficznego. Ponadto zmodernizowane rozporządzenie w sprawie współpracy w dziedzinie ochrony konsumentów, przyjęte w 2017 r., przyczyni się do poprawy egzekwowania przepisów przez organy publiczne oraz do usprawnienia transgranicznej współpracy między organami ochrony konsumentów.
Niemniej jednak przegląd unijnych przepisów w zakresie ochrony konsumentów oraz ubiegłoroczne przypadki naruszenia tych przepisów w całej Unii pokazały, że pozostaje jeszcze wiele do zrobienia, aby lepiej chronić konsumentów.
Nowy ład dla konsumentów składa się z dwóch wniosków dotyczących dyrektyw:
- Wniosek dotyczący zmiany dyrektywy Rady w sprawie nieuczciwych warunków w umowach konsumenckich, dyrektywy w sprawie ochrony konsumenta przez podawanie cen produktów oferowanych konsumentom, dyrektywy dotyczącej nieuczciwych praktyk handlowych stosowanych przez przedsiębiorstwa wobec konsumentów oraz dyrektywy w sprawie praw konsumentów. Celem tego wniosku jest zapewnienie lepszego egzekwowania prawa w dziedzinie ochrony konsumentów oraz nowelizacja tych przepisów, zwłaszcza w świetle rozwoju technologii cyfrowych;
- Wniosek dotyczący powództw zbiorowych w celu ochrony zbiorowych interesów konsumentów oraz uchylenia dyrektywy 2009/22/WE w sprawie nakazów zaprzestania szkodliwych praktyk.Ten wniosek ma na celu usprawnienie narzędzi służących powstrzymaniu nielegalnych praktyk oraz ułatwienie konsumentom dochodzenia należnych im praw, w przypadku gdy wielu z nich pada ofiarą tego samego naruszenia przepisów, w sytuacji wystąpienia szkody zbiorowej.
Towarzyszący wnioskom komunikat zawiera plan działań mających na celu rozwijanie i wzmocnienie skoordynowanych działań między organami w zakresie egzekwowania prawa oraz międzynarodowej współpracy tych organów z organami głównych partnerów handlowych.
Badanie dotyczące przejrzystości platform internetowych, również dzisiaj opublikowane, stanowi dodatkowe poparcie dla propozycji nowego ładu dotyczących internetowych platform handlowych. Wynika z niego, że większa przejrzystość w sieci pomoże konsumentom w podejmowaniu decyzji i zwiększy ich zaufanie do zakupów w internecie.
Dodatkowe informacje
- Nowy ład korzystny dla konsumentów
- Nowy ład korzystny dla przedsiębiorstw
- Funkcjonowanie zbiorowego dochodzenia roszczeń
- Osiągnięcia Komisji Junckera w dziedzinie ochrony konsumentów
- Poprawa egzekwowania prawa na drodze publicznoprawnej oraz aktualne przepisy w sprawie współpracy w dziedzinie ochrony konsumentów
Copyright © 2021 Wir Poznań | Wszelkie prawa zastrzeżone.