Europe Direct Poznań

Data publikacji: 25.06.2010

Komisja wzywa 20 państw członkowskich do bezzwłocznego wdrożenia zasad jednolitego rynku energii

Z myślą o stworzeniu jednolitego rynku gazu i energii elektrycznej, Komisja podjęła decyzję o przesłaniu 35 osobnych wezwań do 20 państw członkowskich w sprawie pełnego wdrożenia i zastosowania różnych aspektów przepisów unijnych.

Celem tych przepisów jest zwiększenie potencjału i przejrzystości rynków gazu i energii elektrycznej. Kluczowym warunkiem zapewnienia konkurencji i bezpieczeństwa dostaw na rynku są: jego sprawne funkcjonowanie, odpowiednia regulacja, przejrzystość oraz połączenie z innymi systemami. Efektywny i sprawnie działający unijny jednolity rynek energii umożliwi konsumentom wybór między poszczególnymi dostawcami sprzedającymi gaz i energię elektryczną po rozsądnej cenie; taki rynek będzie dostępny dla wszystkich dostawców, w szczególności tych najmniejszych oraz tych, którzy inwestują w energię ze źródeł odnawialnych. Pomoże on także Unii Europejskiej wyjść z kryzysu gospodarczego. Państwa członkowskie, do których zwróciła się Komisja, mają dwa miesiące na udzielenie odpowiedzi na wezwanie przesłane w formie uzasadnionej opinii w ramach postępowania w sprawie uchybienia zobowiązaniom państwa członkowskiego. W przypadku państw członkowskich, które nie udzielą satysfakcjonującej odpowiedzi, Komisja może skierować sprawę do Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości.

Komisja zamierza przesłać ogółem 35 uzasadnionych opinii do następujących 20 państw członkowskich: Austrii, Belgii, Bułgarii, Francji, Grecji, Hiszpanii, Irlandii, Luksemburga, Niderlandów, Niemców, Polski, Portugalii, Republiki Czeskiej, Rumunii, Słowacji, Słowenii, Szwecji, Węgier, Włoch oraz Zjednoczonego Królestwa.

Główne uchybienia stwierdzone przez Komisję dotyczą:

- braku przekazu informacji ze strony operatorów systemu przesyłowego energii elektrycznej i gazu, co utrudnia skuteczny dostęp dostawców do sieci;

- nieodpowiednich systemów alokacji zdolności przesyłowej sieci niepozwalających na optymalne wykorzystanie sieci do przesyłu energii elektrycznej i gazu w państwach członkowskich;

- braku koordynacji i współpracy transgranicznej między operatorami systemów przesyłowych energii elektrycznej i organami krajowymi, bez których niemożliwa jest lepsza alokacja zdolności przesyłowej sieci w połączeniach transgranicznych umożliwiająca skuteczniejsze wykorzystanie istniejącej sieci przesyłowej do zaspokojenia zapotrzebowania na szczeblu regionalnym i europejskim;

- niewystarczających starań operatorów systemów przesyłowych gazu, aby umożliwić użytkownikom sieci dostęp do rynków gazu wyższego szczebla (na przykład z Niemiec do Polski lub z Grecji do Bułgarii) przy pomocy wstecznej zdolności przesyłowej na zasadzie usługi nieciągłej (znanej także jako „usługa dosyłu”).

- braku skutecznych działań ze strony właściwych organów w państwach członkowskich mających na celu wyegzekwowanie prawa w przypadku naruszania przepisów UE, w tym braku skutecznych kar na szczeblu krajowym;

- braku właściwych procedur rozstrzygania sporów, z których mogliby korzystać konsumenci, mimo że podstawowym założeniem dyrektyw w sprawie gazu i energii elektrycznej jest wysoki poziom ochrony konsumenckiej dla wszystkich obywateli korzystających z jednolitego rynku energii; braku przejrzystych, prostych i tanich procedur rozpatrywania skarg konsumentów, co może zniechęcać ich do korzystania z zalet jednolitego rynku energii.

Informacje dodatkowe:

Stwierdzone nieprawidłowości dotyczą nieprzestrzegania przez państwa członkowskie obowiązków prawnych nałożonych na nie w następujących rozporządzeniach:

- Rozporządzenie (WE) nr 1228/2003 w sprawie warunków dostępu do sieci w odniesieniu do transgranicznej wymiany energii elektrycznej (data wejścia w życie: 1 lipca 2004 r.) wraz z załącznikiem do rozporządzenia (zmienionym decyzją z dnia 9 listopada 2006 r.; data wejścia w życie: 29 listopada 2006 r.);

- Rozporządzenie (WE) nr 1775/2005 w sprawie warunków dostępu do sieci przesyłowych gazu ziemnego wraz z załącznikiem (państwa członkowskie zobowiązane są do przestrzegania przepisów rozporządzenia od dnia 1 lipca 2006 r.).

Celem tych rozporządzeń, bezpośrednio stosowanych w państwach członkowskich, jest zagwarantowanie stronom trzecim niedyskryminacyjnego dostępu do sieci przesyłu gazu i energii elektrycznej. Wymagają one od operatorów systemów przesyłowych upublicznienia informacji na temat dostępności i przepustowości sieci oraz udostępnienia rynkowi jej maksymalnej przepustowości. Ponadto państwa członkowskie zobowiązane są ustanowić zasady dotyczące kar nakładanych w przypadku naruszenia przepisów przedmiotowych rozporządzeń.

Cztery państwa członkowskie (Belgia, Polska, Rumunia i Słowenia) nie dotrzymały ponadto obowiązku ustanowienia alternatywnych mechanizmów rozstrzygania sporów, czego wymagają następujące dyrektywy:

- Dyrektywa 2003/54/WE dotycząca wspólnych zasad rynku wewnętrznego energii elektrycznej

- Dyrektywa 2003/55/WE dotycząca wspólnych zasad rynku wewnętrznego gazu ziemnego

Państwa członkowskie miały obowiązek wdrożyć przepisy tych dyrektyw do prawa krajowego do dnia 1 lipca 2004 r. Do dnia dzisiejszego w Belgii, Polsce, Rumunii i Słowenii konsumenci wciąż nie mogą korzystać z przejrzystych, prostych i niedrogich procedur rozstrzygania skarg, co jest wbrew wymogom wymienionych dyrektyw.